Учуонайдар Арктика тула түмсэллэр

Балаҕан ыйын 20-22 күннэригэр Дьокуускайга «Арктика — территория стратегических научных исследований» II кэнгириэс буолаары турар.

Кэнгириэс сүрүн тиэмэтэ — Арктика туруктаах сайдыытыгар билим уонна технология суолтата: бииргэ үлэлииргэ саҥа хайысхалар. Бөдөҥ тэрээһин буолуон иннинэ РНА Сибиирдээҕи салаатын «Саха сиринээҕи научнай киин» федеральнай чинчийэр киин генеральнай дириэктэрэ, РНА чилиэн-корреспондена Михаил Петрович Лебедев иккис кэнгириэс туох боппуруостарга чопчу үлэлиэҕин быһааран биэрдэ:

— Арктика сиригэр-уотугар олорорбут быһыытынан итиэннэ бүгүҥҥү тыҥааһыннаах бириэмэнэн билим көдьүүһэ улаатан, суолтата дириҥээн иһэр. Инньэ гынан Арктика зонатыгар баар РНА федеральнай чинчийэр кииннэрэ билим боппуруостарынан бииргэ үлэлиэҕиҥ диэн былырыын бастакы Арктическай кэнгириэһи ыыппыппыт. Онно Саха сиригэр, Карелияҕа, Комига, Архангельскай, Тюменскай уобаластарга, Красноярскай кыраайга, Чукотка өттүнэн үлэлэһэр Хабаровскайга баар билим чинчийэр кииннэрэ кыттыбыттара. Төһө да усулуобуйабыт атын атын да буоллар, бииргэ дьүөрэлээн биир кииҥҥэ киллэрэр бырагыраама оҥоһуллуохтааҕа. Былырыыҥҥы тэрээһин түмүгүнэн өссө чочуйан биэриэҕиҥ диэн буолбута, быйылгы кэнгириэскэ хайыы үйэ 120-тэн тахса бырайыагы дьүүллэһиэхпит, чуолкайдыахпыт. Бу ылыммыт бырагыраамабытын бэйэбит эрэгийиэннэрбит бырабыыталыстыбатыгар тириэрдэн, сөбүлэҥ ылан, Москваҕа РНА Президиумугар, РФ Бырабыыталыстыбатыгар киллэриэхтээхпит.

Бу 8 билим киинэ координаторынан биһигини анаабыттара. Ол эмиэ сөп, тоҕо диэтэххэ сирбит-уоппут улахана бэрт, аны куйаары үөрэтииттэн саҕалаан ирбэт тоҥҥо, тыа хаһаайыстыбатыгар, доруобуйа харыстабылыгар, о.д. а барыта биһиги билим институттарбыт чинчийэр хайысхалара буолаллар.

Былырыыҥҥы кэнгириэскэ генеральнай дириэктэрдэр, салайааччылар сылдьыбыт эбит буоллахтарына, бу сырыыга быһаччы бырагырааманы оҥорор, чинчийэр 50-ча исписэлиис кэллэ. Институттарынан билим кэмпириэнсийэлэрэ, пуорумнар саҕаланнылар.

Былырыын бастакы кэнгириэһи ыытарбытыгар биһиги учууталбыт, талааннаах учуонайбыт Никита Гаврилович Соломонов баар этэ, кини » 95 сааспын туоларбар иккис кэнгириэскэ бу бырагырааманы чопчу быһаарыахтаахпыт » диирэ. Ону Дьылҕа Хаан оҥоһуутунан соторутааҕыта Никита Гавриловичпыт баран хаалбыта, онон тэрээһиммитин кини кэриэһигэр аныыбыт. Никита Гаврилович үлэтин түмүктэрин чинчийиигэ-үөрэтиигэ төгүрүк остуол буолуоҕа.