Уһуйааччылар уонна утумнааччылар

Айылҕаттан дьоҕурдаах уһуйааччы учууталлар оҕону иитиигэ бастыҥ ньымалара үүнүү-сайдыы төрүтэ буоларын олох көрдөрдө. Степан Васильев аатынан Ньурба бастакы оскуолатыгар элбэх көлүөнэ учуутал үлэлээн ааста. Кинилэр тус холобурдарынан, үтүө сиэрдэринэн-майгыларынан, бэриниилээх үлэлэринэн үтүө үгэһи төрүттээччилэринэн (новатордарынан) буолаллар, үөрэнээччилэрэ учуутал идэтин баһылаан, ыччаты үтүөҕэ уһуйаллар.

Ньурба оройуонугар көҥүл тустууга бастакы тириэньэринэн Г.И. Петров буолар. Кини Ньурба 1 №-дээх оскуолатыгар физкултуура учууталынан үлэлээбитэ. СӨ сахалыы атах оонньуутугар бастакы маастара, рекордсмена Афанасий Михайлович Саввиновтыын успуорду үөрэҕи кытта дьүөрэлээбиттэрэ. 1963 сылга, сааскы уһун өрөбүлгэ, Ньурба эҥээрин оскуолаларын үөрэнээччилэрин ортотугар көҥүл тустууга күрэхтэһиини 1 №-дээх орто оскуола онус, уон биирис кылаа­һын үөрэнээччилэрэ Виктор Кузьмин, Анатолий Афанасьев, Михаил Николаев, Алексей Иванов баһылаан-көһүлээн, үрдүк таһымнаахтык тэрийбиттэрэ.

Виктор Кузьмин ньурба­лартан бастакынан көҥүл тустууга уолаттар ортолоругар өрөспүүбүлүкэ икки төгүллээх чөмпүйүөнэ буолбута. Кини тустарыгар физика үөрэҕин сокуоннарын көдьүүстээхтик туһанар эбит. Сытан эрэ тустар түгэннэргэ, илии-­атах көмөтүнэн утарсааччытын ыыра тардан, ыйааһынынан төһүүлээн (растяжка) көбүөргэ элбэх кыайыыны ситиспитэ. Бу ньыманы биһирээн, Чурапчы тустууктара көбүөргэ элбэх кыайыы үөрүүтүн билбиттэрэ. Виктор Михайлович физика учууталын идэтин баһылаабыта.

Анатолий Афанасьев көҥүл тустууга, хапсаҕайга Саха Өрөспүүбүлүкэтин элбэх төгүллээх кыайыылааҕа, тириэньэрин (уһуйааччытын) утумнаан атахха тэбии, халбарыйыы ньымаларын баһылаабыт тустуук быһыытынан биллэр. Виктор Кузьмин, Анатолий Афанасьев, Михаил Николаев учуутал идэтин баһылаан үөрэх тэрилтэтин салайааччыларынан үлэлээбиттэрэ. Хомойуох иһин, М.И. Николаев суол саахалыгар түбэһэн, олохтон туораабыта.

Гавриил Иванович биир бастыҥ үөрэнээччитэ Алексей Афанасьевич Иванов. Маар сэлиэнньэтигэр профтех училищеҕа уһуйааччынан бэриниилээхтик үлэлээтэ, бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор, билигин да тустуу күрэхтэһиитин көрдөҕүнэ хараҕа уоттанар, сүргэтэ көтөҕүллэр. Хайыһар күрэҕэр оро­йуон хас да төгүллээх кыайыы­лааҕа Иван Герасимов учууталын Афанасий Саввинов кэриэһигэр Күндээдэҕэ хайыһар күрэхтэһиитин үрдүк таһымнаахтык тэрийбитэ. Иван Лукич Ньурбачаан нэһилиэгэр оскуолаҕа физругунан, сэбиэт бэрэссэдээтэлинэн үлэлиир кэмигэр нэһилиэккэ элбэх күрэхтэһиини тэрийбитэ.

Ньурба бастакы оскуолатыгар дириэктэри иитэр үлэҕэ солбуйааччынан үлэлээбит өрөспүүбүлүкэ үтүөлээх учуутала, Учууталлар учууталлара, оройуон бочуоттаах гражданина Тихонова Александра Прокопьевна оскуола олоҕор биллэр-көстөр суолу хаалларбыта. Биир бастыҥ үөрэнээччитэ Алевтина Ксенофонтова СӨ үтүөлээх учуутала, Учууталлар учууталлара, Ньурба оройуонун бочуоттаах гражданина буолбута.

Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Учууталлар учууталлара Светлана Ивановна Семенова, үөрэммит оскуолатыттан харыс да халбарыйбакка, алын сүһүөх кылаас учууталынан үлэлиир.

СӨ үтүөлээх учуутала Николай Николаевич Николаев үрдүкү кылаас үөрэнээччилэрин тырахтарыыс, суоппар идэтигэр уһуйбута. Холобур, “Ньурба” совхоз чулуу тырахтарыыһа Борис Саввинов “Үлэҕэ килбиэнин иһин” мэтээл ха­­һаайына буолбута.

Мин саха тылын, литературатын учууталын идэтин баһылыырбар СӨ үтүөлээх учуутала Василий Григорьевич Платонов элбэх көмөнү оҥорбута. Кини тэрийбит саха тылын, литературатын кэбиниэтэ өрөспүүбүлүкэҕэ бастыҥ кэбиниэтинэн сыаналаммыта. “Ньурба 1 №-дээх орто ос­­куолатыгар саха тылын, литературатын үөрэтии үөрүйэхтэрэ” диэн темаҕа дипломнай үлэбин бу оскуола дириэктэрэ, педагогическай наука хандьыдаата А.А.Миронов салайбыта.

Оскуола выпускниктарыгар үтүө сыһыана үгэскэ кубулуйда. Холобур, СӨ үөрэҕин үтүөлээх үлэһиттэрэ Маргарита Маччасынова, Валентина Васильева “Гражданскай килбиэн” бэлиэ хаһаайына Анастасия Донская үөрэммит оскуолаларыгар салайааччыларынан үлэлииллэр.

Сэмэн Батаакап,

оскуола 1966 с. выпускнига, СӨ үөрэҕин үтүөлээх үлэһитэ,

Ньурба улууһун бочуоттаах олохтооҕо.