Улуу Өксөкүлээх туһунан өссө биир кинигэ сүрэхтэннэ

Ыам ыйын 5 күнүгэр, Пушкин аатынан киин библитиэкэҕэ  Үөһээ Бүлүү Балаҕаннааҕыттан төрүттээх, билигин Нам Түбэтигэр ньир-бааччы олорор ыал ытык аҕата, эһэтэ, «Отуу уота» литературнай, «Туллук хаара» ырыа айааччыларын түмсүүлэрин чилиэнэ, СӨ бастыҥ оһуохай этээччитэ, хомусчут, тойуксут Аскалон Лукич Егоров-Өркөн Дьол «Өксөкүлээх Өлөксөй» диэн поэма-кинигэтин сүрэхтэниитэ буолан ааста.

Кинигэ сүрэхтэниитин Намнааҕы бибилэтиэкэ үлэһитэ Людмила Григорьева иилээн-саҕалаан бэрт дьоһуннаахтык ыытта.

Аскалон Егоров-Өркөн Дьол «Өксөкүлээх Өлөксөй» поэматын суруйуутугар Реас Кулаковскай «Аҕам олоҕо» диэн кинигэтэ тирэх буолбутун итиэннэ бу поэматын 2002 сыллаахха саҕалаан баран 2017 с. диэри «биэбэйдэһэн» бэчээккэ барыан сөп буолла диэн,  «Офсеттарга» бэчээттэппитин сиһилии кэпсээтэ.

Бу поэма биир уратытынан СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэМарта Мохначевская-Марта-Мария нууччалыы тылбаастабыта буолар. «Өксөкүлээх Өлөксөй» поэманы онон хас биирдии нуучча тыллаах аахтаҕына, айар тыл аҕатын, саха омук сүгүрүйэр Тумус киһитин, Алексей Кулаковскай олорбут олоҕун, төрөөбүт норуотугар оҥорбут үтүөтүн-өҥөтүн бу кинигэттэн билэн элбэххэ үөрэниэҕэ.

Кинигэ сүрэхтэниитигэр бэрт элбэх киһи кэлбитэ мээнэҕэ буолбатах. Аскалон Егоров-Дьол Өркөн ааптар быһыытынан эмиэ туспа сүгүрүйээччилэрдээх, ааҕааччылардаах. Кинини уус уран ааҕыыларга, суруйааччылар, ырыа айааччылар, оһуохайдьыттар, тойуксуттар, хомусчуттар ааттаах түһүлгэлэригэр үгүстүк кыттан, ийэ тыла барҕара сайдарын туһугар инники күөҥҥэ сылдьарын таһынан, дьон көрдөһүүтүн быһа гыммакка күүс-көмө, өйөбүл буолар Бэлиэ Киһи диэтэххэ үгүс киһи бигэргэтиэҕэ.

Кинигэ сүрэхтэниитигэр «Отуу уота», «Таммахтар», «Сэргэлээх уоттара», «Айар кут», «Ситим», «Үс кут-үс сэргэ», «Оһуохай», УТЭ бэтэрээннэрин түмсүүлэриттэн, «Хомус» түмэлиттэн, төрөөбүт дойдутун дьоно, Тааттаттан, Амматтан, Уус Алдантан, чуолаан, Дьокуускай эргин олорооччулартан бэрт элбэх доҕотторо-атастара, аймах дьоно кэлитэлээбиттэр.

Биирдиилээн этээччилэр да хото тахсан кинигэни ырыттылар, санааларын эттилэр.  Ол курдук Е.М.Поликарпова (ХИФУ), С.В.Гольдерова-Саргы Куо, А.В.Егоров, А.М.Татаринов- Удьурҕай  («Отуу уота» түмсүү салайааччыта), А.Г.Куличкина (СС-77),  К.Е.Софронов (Үөһээ Бүлүү баһылыгын бэрэстэбиитэлэ), А.П.Григорьева  (Таатта бэрэстэбиитэлэ), Н.А.Огочонова  кыыһа уо.д.а.
Кинигэ сүрэхтэниитин быыһыгар туспа кэнсиэр көрдүбүт. Аскалон Егоровы кытта Федор Унаров, Федот Егоров, Сэргиэй Сэгэй, Чуохаана, тутар этэрээт бэтэрээн байыастара кыттыыны ыланнар,  ылбаҕай ырыаларынан үөрүүнү үрдэттилэр, сүргэни көтөхтүлэр.

Дархан этээччи Валентин Хорунов алгыстаах оһуокайыгар бары дуоһуйа оһуокайдаан, саҥалыы уһуктубуттуу «Өксөкүлээх Өлөксөй» кинигэ сүрэхтэниититтэн сэргэхсийэн, саҥаны эбии билэн, саҥа дьоннуун алтыһан тарҕастыбыт.

Августина ВЛАДИМИРОВА-ХАБАРОВА