«Утум, тэтим, ситим» диэн өйдөбүлү батыһыннаран…

Тыа хаһаайыстыбатын миниистирин Артем Александровы бу диэн саҥа көрдүм, саҥатын-иҥэтин истэн сэргээтим.

Кини Ньурба Мархатыттан төрүттээх эбит, кыратыттан ынах, сылгы диэни билэн улааппыт ыччат. Өссө оскуоланы бүтэрэн хотон көрөбүн диэн хаала сатаабытын аҕата бар, үөрэн диэн дьаһал биэрэн ханнык эрэ кэмҥэ тыа хаһаайыстыбатыттан тэйэ сылдьыбыт. Онтон кэлин үөрэхтэнэн, үлэһит буолан утум салҕаныахтаах диэн санааттан, тыа сиригэр салайааччы быһыытынан сайдан миниистиргэ диэри үрдээбит.

«Утум, тэтим, ситим» диэн өйдөбүлү олус бэркэ быһааран оскуола оҕолоругар лиэксийэ ааҕыыһыккын диэн санаабын кытта этинним. Биир дойдулааҕын Ксенофонт Уткины — Нүһүлгэни олус үчүгэйдик ахтан «Киһи — киһи быһыытынан киһи» буолуохтааҕын аҕынна. Саха сиригэр агро-кылаастар аҕыйах улууска арыллан үлэлээн эрэллэрин иһитиннэрдэ.

Саамай сүрүнэ ынахтаах, сылгылаах киһи бэйэтин кэнниттэн хаһаайыстыбатын сайыннарарыгар киһилээх буолуохтааҕар улахан болҕомто уурар эбит. Бэл, диэтэр Новосибирскайга аспирантураҕа киирэн ити тиэмэҕэ научнай үлэ суруйа сылдьарын сэргии иһиттибит.

Кини этиитинэн маннык санаалар кэллилэр:

• — Дьиҥэ биһиги төрүт дьарыкпыт ынах, сылгы. Онуоха бу дьарыгы утумнуур санааттан «Төрүт дьарык. Ынах, сылгы» диэн эбии үөрэхтээһин хас биирдии оскуолаҕа эбиттэрэ буоллар.
• — Аны кини этэринэн оҕолору кытта нэһилиэк баһылыга кэпсэтиэхтээх, инникитин солонуохтаах диирэ оруннаах. Оҕо инники идэтин баһылыырыгар тоҕо эрэ атын идэлэр сырдатыы үгүһэ. Онтон пиэрмэр буол, бэйэбит сирбититтэн ас оҥорон таһаар диэн иһитиннэриилэр аҕыйах курдуктар. Билигин өссө Масаха Мэхээс улахан хамсааһыны оҥордо. Кини курдук буолуон баҕалаах элбээтэ. Түгэнинэн туһанан махтал! Бу буоллаҕа үтүө холобур. 10 эрэ сыл элбэҕи быһаарар салгыы сайдабыт дуу?! Төттөрү тирэнэбит дуу?! диэни…
• — Аны хас биирдии хаһаайыстыба, утумнанан кэлбитин тохтоппот туһуттан киһи бэлэмниэхтээх эбит. Урукку курдук хотон киһитэ буолуоҕуҥ диэн күлүү гыммакка!
• — Билигин үгүс көмө баар ону толору туһаналларын курдук сырдатыы үлэтэ барар. Ону чопчулаан биирдиилээн дьоҥҥо өйдөтүү эмиэ ирдэнэр курдук…
• — Артём Александрович бэйэтин холобуруттан кэпсиирин курдук — хомоҕой тыллаах, ылыннарыылаах тыллаах дьон оҕолорго үтүө сүбэһиттэр буолаллара буоллар!  Кириэстээххэ сылдьан этиммит, кэпсээбит түгэннэриттэн быһа тардан санаабын үллэһинним.

Тускулаана ГОРОХОВА-КОБЕЛЬЯНОВА