Валерий Габышев  алмааһы хостуур бырамыысыланнас сайдыытыгар олоҕун 30 сылын анаата

Валерий Габышев алмааһы хостуур бырамыысыланнаска олоҕун 30 сылын анаата уонна биһиэхэ  үтүө үлэһит, олоххо дьулуур уонна сөбүлүүр идэҕэ бэриниилээх буолуу дьиҥнээх холобурунан буолар. Устуоруйаны дьон оҥорор. Ол чаҕылхай туоһутунан  Мииринэй куорат  уонна Мииринэй улуустар тэриллиилэрин саҕаласпыт дьон устуоруйалара буолаллар. Кинилэртэн биирдэстэрэ –  соторутааҕыта 75 сааһын бэлиэтээбит “АЛРОСА бэтэрээнэ” уонна алмаасчыт идэтин дьиэ кэргэнинэн утумнааһыны  төрүттээбит  Валерий Габышев.

Билиигэ тардыһыы

Валерий Габышев 1-4 кылаастарга Өлүөхүмэ улууһун Түбэ сэлиэнньэтин национальнай оскуолатыгар үөрэммитэ. Уолчаан билиигэ тардыһарыгар, туохха барытыгар  кыһамньылаах  буоларыгар бастакы учуутала Капитолина Захаровна Копылова улахан оруоллаах. Бу үтүө хаачыстыбалар биһиги дьоруойбутун олоҕун тухары “арыаллыыллар”, этэргэ дылы, үлэҕэ уонна олоххо ситиһии кэлэригэр  улахан көмөлөөхтөр. Валерий 5-8 кылаастарга Үҥкүр сэлиэнньэтигэр нууччалыы тыллаах оскуола-интэринээккэ көспүтэ. Оскуола кэнниттэн суоппар үөрэҕэр барар баҕалааҕа. Оччолорго үөрэххэ барарга көҥүл суругу (направлениены) холкуостан ылыллара. Ол гынан баран, квота Валерийга тиксибэтэҕэ. Кини үөрүөн иһин, ити сыл балаҕан ыйыгар Өлүөхүмэ куоракка тыа хаһаайыстыбатын техникумугар сүүмэрдээһин бара турарын туһунан ийэтиттэн сурук туппута. Валерий сарсыныгар 15 килэмиэтири сатыы хааман, Өлүөхүмэҕэ кэлбитэ.

 Валерий Иннокентьевич: «Онно хайыы үйэ киирии эксээмэннэри туттара сылдьар этилэр. Мин дириэктэр кэбиниэтигэр киирэн: “Хайдах буолабын?” – диэн ыйыппытым. Техникум дириэктэрэ  Ярослав Петрович Ощепков бастакы этээскэ  математикаҕа эксээмэн буола турар кылааһыгар илдьибитэ. Учуутал миигин паартаҕа олордон, тута эксээмэн суруйтарбыта уонна “4” сыананы туруоран баран, дириэктэргэ утаарбыта. Ити курдук, 1967 сыллаахха биир эксээмэни туттараат, техникумҥа тиэхиньик-электрик” идэтигэр үөрэнэ киирбитим”, — диэн оччотооҕу кэмнэрин ахтан-санаан ааһар.

Валерий кыһамньылаахтык үөрэммитэ, үчүгэйдик үөрэнэрин иһин 28 солкуобай суумалаах истипиэндьийэ ылара. Куруук ийэтигэр көмөлөһө уонна кыһалла үөрэммит уол истипиэндьийэтин барытын ийэтигэр биэрэрэ.

Эдэр исписэлиис

Бастыҥ үөрэхтээх Валерийы техникум кэнниттэн  Хакасскай уобалас Абакан куоратыгар үлэҕэ анаан ыыппыттара. Онно икки сыл үлэлээн баран, сэбиэскэй аармыйаҕа сулууспалыы Монголияҕа барбыта. Валерий Иннокентьевич аармыйа кэнниттэн үлэ көрдөһө ыраах сытар Усуйаана оройуонун  киинигэр Депутатскайга кэлбитэ.  Манна хорҕолдьун хостуур “Депутатскай” бириискэҕэ үлэлээбитэ. Эдэр киһи кыһамньылааҕын уонна үлэһитин бэлиэтии көрөн, биир идэлээхтэрэ үрдүк үөрэххэ киирэригэр сүбэлээбиттэрэ. Валерий 1975 сыллаахха Иркутскай куоракка политехническай институкка инженер-электрик идэтигэр киэһээҥҥи отделениеҕа үөрэнэ киирэн, үлэлии-үлэлии үөрэммитэ.

Мииринэйгэ көһүү

Валерий олоҕун аргыһа буолуохтаах Иринатын кытары сөмөлүөккэ билсибитэ.  Эдэр киһи — Иркутскайга, онтон Ирина Ленинградка (бэтэринээр идэтигэр  үөрэнэрэ) көппүттэрэ. Кинилэр  1980 сыллаахха институкка үөрэнэр бүтэһик сылларыгар уруу киэһэтин тэрийбиттэрэ.  1981 сыллаахха, оччолорго  киэҥ-куоҥ сырдык проспектардаах, 9 мэндиэмэннээх үрдүк дьиэлэрдээх, ураты көстүүлээх Мииринэй куоракка кэлбиттэрэ. Эдэр ыал бастаан  дьиэ түүлэһэн олорбуттара, сотору кэминэн дьиэ атыыласпыттара.

Алмааһы хостуур бырамыыслыннаска үлэ

 Валерий Иннокентьевич дипломнаах исписэлиис буолан, Мииринэйгэ кэлээт да 3 №-дээх байытар фабрикаҕа үлэлии киирбитэ. Фабрика тэтимнээх үлэтигэр тута ылсыбыта, бэйэтин дьыалатын билэр исписэлиис быһыытынан көрдөрбүтэ, бэриллибит соругу ситиһиилээхтик толороро. Идэлээх сойуус бэрэссэдээтэлин дуоһунаһын итэҕэйбиттэрэ эмиэ мээнэҕэ буолбатаҕа. Тэрилтэтигэр  сыахтарга  (тааһы үлтүрүтүү, байытыы, ситэри байытыы, бүтэһиктээхтик байытыы)  барытыгар үлэлээн, уопутурбута. Фабрикаҕа үлэлиир кэмигэр солбуллубат үлэһит уонна ыччат настаабынньыга буолбута. Биһиги дьоруойбут фабрикаҕа үлэлээбит сылларын, бэйэтин настаабынньыктарын уонна биир идэлээхтэрин Раиса Ивановна Томилованы, Валентина Ивановна Чарнобайы, Валентина Семеновна Медведеваны уо.д.а. истиҥник уонна ытыктабылынан ахтар.

1991 сыллаахха Валерий Иннокентьевиһы саҥа тэрилтэҕэ — Алмааһы суордунан араарар  кииҥҥэ наладчигынан ыҥырбыттара. Манна 1998 сылтан мэхээнньигинэн, онтон 2002 сылтан үтүөлээх сынньалаҥҥа тахсыар диэри электромеханигынан үлэлээбитэ.

Дьоллоох дьиэ кэргэн

Сэбиэскэй уонна Арассыыйа алмааһы хостуур бырамыысыланнаһа сайдарыгар  олоҕун 30 сылын анаан, тус кылаатын киллэрбит дьоруойбутун алмаастаах кыраай үлэһит киһитинэн хорсуннук ааттыахха сөп.

Валерий Иннокентьевич Габышев үтүө суобастаах үлэтин иһин үгүс наҕарааданан (ол иһигэр, “АЛРОСА бэтэрээнэ” бочуоттаах аат, “РФ үлэтин бэтэрээнэ”, “СӨ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар өҥөтүн иһин” СӨ Бырабыыталыстыбатын Бочуотунай грамотата) бэлиэтэммитэ.

Кэргэнэ Ирина Петровна үлэтин Мииринэйгэ “Сардаана” оҕо уһуйааныттан саҕалаабыта, оттон Алмааһы суордунан наардыыр  киин тэриллиэҕиттэн наардааччынан ылыллыбыта уонна үтүөлээх сынньалаҥҥа тахсыар  диэри үлэлээн, алмааһы хостуур тэрилтэҕэ олоҕун элбэх сылын анаата.

Габышевтар – үс оҕолоох дьоллоох дьиэ кэргэн. Кыргыттара Оксана, Мария уонна Сардаана  төрөппүттэрин утумнаан, АЛРОСА-ҕа үлэлиир убаастанар исписэлиистэр. Валерий Габышев былырыын ахсынньыга  75 сааһын туолбута. Тапталлаах кэргэн, аҕа уонна эһээ Валерий Габышев олоххо таптал, үтүө үлэһит, сыалы-соругу  толорорго дьулуур, тулуур, күүстээх санаа, холобурунан буолар. Биһиги дьоруойбутугар чэгиэн доруобуйаны уонна уһун дьоллоох олоҕу баҕарабыт.

Мииринэй оройуонун кыраайы үөрэтэр мусуойун сүрүн методиһа Сардаана СОФРОНОВА суруйуутуттан тылбаас.