Вальс үҥкүү холбообут ыала Ефимовтар «Кыайыы вальсыгар» дайдылар

Бэҕэһээ, ыам ыйын 8 күнүгэр, Дьокуускай куоракка аан бастыкытын ыытыллыбыт «Кыайыы вальсыгар» үгүс киһи үөрэ-көтө кыттыыны ылла.

Бүгүн сарсыардаттан вальстаан үҥкүүлээн дайа сылдьар дьон ортотугар ытык кырдьаҕас паара бэйэ-бэйэлэригэр истиҥник сыһыаннаһан, үҥкүүлүү сылдьар видеота социальнай ситимнэринэн киэҥник тарҕанна. Кинилэр кимнээҕий?

Бу видео тарҕаныан иннинэ бэҕэһээ киэһэ миэхэ аймахтара Мария Иннокентьевна уонна Петр Дмитриевич Ефимовтар вальстыы сылдьар хаартыскаларын ыыппыттара. Суруналыыс киһи булчукка тэҥнээх буолан, тута ол дьонтон ытык ыал төлөпүөннэрин көрдөөбүтүм. Сотору буолан баран, Мария Иннокентьевналыын бэрт холкутук олорон сэһэргэспиппит.

— Биһиги иккиэн үҥкүүлүүрбүтүн наһаа сөбүлүүбүт. Өрөспүүбүлүкэ болуоссатыгар дьон үҥкүлүүрүн көрөн ымсыыран, эмиэ кыттыспыппыт. Аттыбытыгар бэҕэһээ орто уонна эдэр саастаах ыаллар,  4-5 паара үҥкүүлэспитэ. Онон үс көлүөнэ ыаллар уопсай «Кыайыы вальсын» үҥкүүлүү сылдьар дьоҥҥо кыттыһан ылбыппыт олус долгутуулаах этэ.

Мин идэбинэн бибилэтиэкэрбин. Кэргэним Петр Дмитриевич — физкультуура учуутала. Иккиэн 1945 сыллаах төрүөхпүт. Улуу Кыайыы эт саастыылаахтарабыт. Иккиэн Кыайыы оҕолоробут. Чурапчытааҕы успуорт-интэринээтигэр 20 сыл үлэлээн баран, 1999 сыллаахха мин дойдубар Хаҥаласка көһөн кэлбиппит. Петр Дмитриевич төрдө — Чурапчы Алаҕара. Куоракка көһөн кэлбиппит үс сыл буолла. Түөрт уоллаахпыт, элбэх сиэн, хос сиэн эһэлээх эбээтэбит.

Бэҕэһээ наһаа үчүгэй сааскы ыраас халлаан туран, күнү быһа араас тэрээһиннэргэ хото сырыттыбыт. Саамай үөрүүлээҕэ, чугас ыалбыт, аҕабыт үөрэппит учуутала, кэллиэгэтэ, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, артиллерист Гаврил Протодьяконов пааматынньыгын аһыллыытыгар сырыттыбыт. Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Ф.К. Попов пааматынньыгын аһыллыытыгар сылдьыахтаах этибит да, хастан буоларын билбэккэ, куоттаран кэбиспиппит. 

«Кыайыы вальса» тэрээһини олус сөбүлээтибит, дууһалыын сынньанныбыт, санаабыт көнньүөрдэ. Биһиги вальс үҥкүү холбообут ыалабыт. 1967 сыллаахха холбоспуппут.  Оччолотооҕу эдэр дьон үҥкүүгэ сылдьан билсэр этибит. Петр Дмитриевичтиин наһаа тапсан вальстыырбыт. Онон «Кыайыы вальса» биһиэхэ эдэр сааспытыгар төнүннэрдэ. Маннык үөрүүлээх түгэннэри бэлэтиир бырааһынньык элбии турдун! Наһаа үчүгэй тэрээһини бэлэхтээбит дьоҥҥо киин куорат олохтоохторун аатыттан барҕа махталбын тиэрдэбин, — диэн санаатын үллэһиннэ «Кыайыы вальсын» үҥкүүлээбит, Улуу Кыайыы эт саастыылааҕа Мария Ефимова.

Бу курдук өрүү күлэн-үөрэн, олохтон, тапталтан дьоллоно сылдьыҥ дуу, Петр Дмитриевич уонна Мария Иннокентьевна!