Варвара Цыпандина быыстапкатын сэргээҥ

Муус устар 9 күнүгэр  “Симэх” национальнай кииҥҥэ  уус тарбахтаах, иистэнньэҥ идэлээх, айар айылгылаах Варвара Иннокентьевна Цыпандина “Иэйиим ситиминэн сиэттэрэн” анал быыстапкатын үөрүүлээх арыллыыта буолла.

Варвара Иннокентьевна Нам улууһун 2-с Хомустаах нэһилиэгиттэн төрүттээх. Кинини утумнааччы-маастар диэтэхпитинэ,  сыыспаппыт буолуо. Аҕата Олесов Иннокентий Петрович нэһилиэккэ биллэр тимир уонна мас ууһа. Ыал аҕата мас иһиттэн саҕалаан дьиэтин-уотун, күрүөтүн-хаһаатын, тимири уһааран быһаҕыттан саҕалаан анньыытыгар тиийэ, уһанара, туттар тээбиринин барытын оҥосторо. Варвара Иннокентьевна кыра эрдэҕиттэн ыанньыксыт ийэтигэр көмөлөһөн,  сайын сайылыкка ньирэй көрсөрө. Ол курдук, оонньуур оҕо сааһын өйдөөбөккө да оскуолаҕа киирбитэ.

Иискэ бастакы холонуутун 4-с кылаастан саҕалаабыта. Аҕатын көтүллүбүт үтүлүгүн көрөн киниэхэ үтүлүк, кээнчэ тигэрэ. Таҥас сыыһын ойо быһа кырыйан куукула былааччыйата тигэн, күрэскэ бастаан, дьэ онтон дуоһуйан-астынан иистэнэр баҕата өссө күүһүрэн, улам-улам умсугуйан барбыта. Иискэ үөрэтэр киһитэ суох буолан, Варвара Иннокентьевна үксэ бэйэтин өйүттэн тигэрэ.

 Варвара Иннокентьевна ахсыс кылааһы бүтэрэн баран, төрдүс нүөмэрдээх СПТУ-га “женская верхняя одежда” иис үөрэҕэр үөрэнэ киирбитэ.  Бүтэрэн баран Намҥа олох-дьаһах кэмбинээтигэр  үлэлээбитэ. Ол сылдьан 1970 сыллаахха кэргэнэ Гаврил Павловичтыын ыал буолбуттара. Урууларыгар кэргэнин көстүүмүн барытын бэйэтэ олус кичэллэн тикпитэ,  “табыллыбыта ахан” диэн кэпсиир.

   Гаврил Павловичтыын холбоһоот,  Төҥүлүгэ дьиэ туттан олохсуйан, биэс оҕону төрөтөн барыларыгар кыра эрдэхтэриттэн таннар танастарын бэйэтэ тигэн таҥыннарара.

 Варвара Иннокентьевна Дьокуускай куоракка көһөн кэлэн,  «Арчы Дьиэтин» иһинэн тэриллэн, ыллыыр-туойар «Чараҥ» ансаамбылга киирэн кэнсиэрдэргэ, куонкурустарга кыттан, араас куораттарынан, дойдуларынан сылдьан элбэх биһирэбил наҕараалардаах.

Ону таһынан, сахалыы төрүт иискэ ылсыан баҕаран Арчы дьиэтигэр “Мааны Мандар” иис куруһуогар 2018 сылтан дьаныардаахтык дьарыктанар.    Манна дьахтар мааныга кэтэр, куннээҕи,  сезоннай, үгэс буолбут соннору тигиммитэ.

-“Мааны Мандарга” сылдьан элбэххэ үөрэннибит, элбэх куонкурустарга,  быыстапкаларга кыттабыт. Саамай улахан ситиһиибит Санкт-Петербурга кыттан Грамота ылан кэлбиппит умнуллубат түгэннэр! Төһө да сааһырдарбыт, киһи кырдьык үйэтин тухары үөрэнэр эбит! – диэн Варвара Иннокентьевна кэпсиир.

  Варвара Иннокентьевна 2021 сылтан Губинскай уокурукка иистэниэн баҕалаахтары мунньан кыбытыктан илин кэбиһэр тиктэрэр. Хаһан да илиилэригэр иннэни туппатах, иистэнэн көрбөтөх дьахталлар кыбытык ииһигэр ылсан, дьүһүн дьүөрэлииргэ үөрэнэн, аан маҥнайгы кыбытыктан тигиллибит илин кэбиһэрдэрин оҥоһуннулар. Онтон 2022 сылтан ыла «Үһүс саас оскуолатыгар» иискэ куруһуок ыытар, араас оҥоһуктары тигэллэр: панно, илин кэбиһэр, сэлиэччик, чаппараах. Ити курдук, Варвара Иннокентьевна туохтан да толлубакка оҕо сааһын баҕа санаатын толорон ииһин салгыы сайыннар, иискэ дьахталлары көҕүлүүр уонна үөрэтэр.

Саха дьоно уһун кыһыннаах хабараан тымныылаах дойдуга олорор буоланнар, кэрэҕэ тардыһан айылҕаттан бэриллибит дьоҕурдарынан уустаан-ураннан бииртэн-биир көрүөхтэн эриэккэс оҥоһуктары айан, чочуйан  таһаараллара. Күн бүгүн өбүгэлэрбититтэн бэриллибит саха норуотун өйүн-санаатын, ууһун-уранын бүтүннүүтүн уран тарбахтаах дьоммут, айар талааннаахтарбыт тута сылдьаллар.

Убаастабыллаах Варвара Иннокентьевна,  эн үүнэн-сайдан, норуоппут түҥ былыргыттан бүгүҥҥү күҥҥэ диэри, үйэлэри нөҥүөлээн илдьэ кэлбит төрүт ииһин сүтэрбэккэ,  бэйэн баай билиигин, сатабылгытын үүнэр көлүөнэҕэ тиэрдэн, көлүөнэлэр ситимнэрин салҕыыр махталлаах үлэлээххин.  Баҕарабыт эйиэхэ: тус олоххор дьолу-соргуну, кытаанах доруобуйаны, айар үлэҕэр үрдүктэн үрдүк  ситиһиилэри! Бу анал быыстапкан элбэх дьон сэнээриитин ыллын диэн алгыс тылбытын аныыбыт!

Анал быыстапка «Симэх” национальнай кииҥҥэ кэрэни кэрэхсээччилэргэ, саҥаны айар-тутар, уран тарбахтаах иистэнньэҥ дьоҥҥо анаан муус устар 9-21 диэри ыытыллар.

Любовь КОНСТАНТИНОВА