Хаартыска: СИА
Бэс ыйын 6-7 күннэригэр Дьокуускайга Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка ВИЧ-инфекцияны утары охсуһуу дьаһалларын олоххо киллэрии боппуруостарыгар аналлаах научнай-бырактыычаскай кэмпириэнсийэ буолла.
Уһук Илин үгүс эрэгийиэниттэн кэлбит исписэлиистэр икки күн устата ВИЧ уонна СПИД курдук уодаһыннаах ыарыыны утары охсуһуу стратегиятын дьүүллэһэллэр.
Роспотребнадзор чахчытынан, Арассыыйаҕа ВИЧ-инфекциялаах дьон ахсаана 1 197 410 киһиэхэ тиийдэ (2023 с.). Уһук Илиҥҥэ ыарыы ордук Чукоткаҕа, Камчаткаҕа, Магадан уонна Амур уобаластарыгар элбэх. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр былырыын аан бастаан ыалдьыбыт дьон ахсаана аҕыйаан, 132 киһи буолбута.
Уһук Илиҥҥэ аан бастаан биллибит ыарыһахтар ортолоругар эр дьон — 56,7%, дьахталлар 43,3% ылаллар.
РФ Доруобуйа харыстабылыгар министиэристибэтин уонна Москва куорат доруобуйа харыстабылыгар департаменын штаты таһынан сүрүн исписэлииһэ Алексей Мазус:
«Хомойуох иһин, ВИЧ-инфекциялаах ыарыһахтар дойдуга барытыгар бааллар. Онон сибээстээн, хас биирдии эрэгийиэҥҥэ бу вируһу утары охсуһууга судаарыстыба стратегията олоххо балачча ситиһиилээхтик киллэриллэр. Биһиги сүрүн сорукпут – ВИЧ тарҕанарын бопсуу. Саха сиригэр ыарыһах ахсаана аҕыйах, хас биирдиилэригэр эмтээһин сөптөөх систиэмэтэ оҥоһуллубут. Нэһилиэнньэҕэ тест, чинчийии, мэдиссиинэ көмөтө сөптөөхтүк ыытыллар. ВИЧ-инфекциялаах ийэттэн төрөөбүт биир да кырачаан суох”, — диэн Саха сирэ ВИЧ-инфекцияны утары охсуһар дьаһаллары көдьүүстээхтик олоххо киллэрэринэн холобурга сылдьарын бэлиэтээтэ.
Кэмпириэнсийэ кыттыылаахтара инникитин быһаарыллыыны ирдиир боппуруостарга ВИЧ-инфекцияны сэрэтии бырагырааматын дьоҕус уонна национальнай сирдэргэ тарҕатыыны, эмтэнээччилэри диспансеризация кэтээн көрүүтүгэр ылыыны уо.д.а. киллэрдилэр.
Саха сиринээҕи СПИД-Киин кылаабынай бырааһа Александра Золотарева иһитиннэрбитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ диспансер учуотугар 1176 ВИЧ-инфекциялаах киһи турар. Кинилэр антиретровируснай терапияны ааһаллар. Былырыын ыарыы арыый элбээбитэ, ыарыыга сыстыы 136 түбэлтэтэ бэлиэтэммитэ. ВИЧ-инфекция Дьокуускайга, Мииринэй, Ленскэй, Алдан, Нерюнгрин уонна Өймөкөөн улуустарыгар ордук тарҕаммыт.
Чукотка автономнай уокуругар Баимскайдааҕы хайа байытар кэмбинээтин тутуу саҕаланна. Баимскайдааҕы ГОК тутуутун хаамыытын РФ Бырабыыталыстыбатын…
Күн оройо буола оҕуста. Сотору кэминэн улахан оҕолоро оскуолаттан кэлиэхтэрэ. Аҕалара эбиэттии кэлиэ. Бэйи эрэ,…
Ил Дархан Айсен Николаев Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕар Николай Иванович Афанасьевка "Саха Өрөспүүбүлүкэтин бочуоттаах…
Улуу Кыайыы өрөгөйдөөх күнүгэр Ийэ дойдуларын көҥүлүн күөннэринэн хаххалаан көмүскээбит, итии хааннарын тохпут буойун суруналыыстар…
Бүгүн, муус устар 19 күнүгэр, сарсыарда Уус Алдан улууһун Балыктаах сэлиэнньэтигэр Васильев уулуссатыгар дьиэ умайа…
П.Чайковскай аатырбыт муусукатыгар «Щелкунчик» балеты дьиэ кэргэнинэн сөбүлээн көрөллөр. Оҕолор бу остуоруйа судургу сюжетын ордороллор.…