Хаартыска: СИА
Бэс ыйын 6-7 күннэригэр Дьокуускайга Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка ВИЧ-инфекцияны утары охсуһуу дьаһалларын олоххо киллэрии боппуруостарыгар аналлаах научнай-бырактыычаскай кэмпириэнсийэ буолла.
Уһук Илин үгүс эрэгийиэниттэн кэлбит исписэлиистэр икки күн устата ВИЧ уонна СПИД курдук уодаһыннаах ыарыыны утары охсуһуу стратегиятын дьүүллэһэллэр.
Роспотребнадзор чахчытынан, Арассыыйаҕа ВИЧ-инфекциялаах дьон ахсаана 1 197 410 киһиэхэ тиийдэ (2023 с.). Уһук Илиҥҥэ ыарыы ордук Чукоткаҕа, Камчаткаҕа, Магадан уонна Амур уобаластарыгар элбэх. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр былырыын аан бастаан ыалдьыбыт дьон ахсаана аҕыйаан, 132 киһи буолбута.
Уһук Илиҥҥэ аан бастаан биллибит ыарыһахтар ортолоругар эр дьон — 56,7%, дьахталлар 43,3% ылаллар.
РФ Доруобуйа харыстабылыгар министиэристибэтин уонна Москва куорат доруобуйа харыстабылыгар департаменын штаты таһынан сүрүн исписэлииһэ Алексей Мазус:
«Хомойуох иһин, ВИЧ-инфекциялаах ыарыһахтар дойдуга барытыгар бааллар. Онон сибээстээн, хас биирдии эрэгийиэҥҥэ бу вируһу утары охсуһууга судаарыстыба стратегията олоххо балачча ситиһиилээхтик киллэриллэр. Биһиги сүрүн сорукпут – ВИЧ тарҕанарын бопсуу. Саха сиригэр ыарыһах ахсаана аҕыйах, хас биирдиилэригэр эмтээһин сөптөөх систиэмэтэ оҥоһуллубут. Нэһилиэнньэҕэ тест, чинчийии, мэдиссиинэ көмөтө сөптөөхтүк ыытыллар. ВИЧ-инфекциялаах ийэттэн төрөөбүт биир да кырачаан суох”, — диэн Саха сирэ ВИЧ-инфекцияны утары охсуһар дьаһаллары көдьүүстээхтик олоххо киллэрэринэн холобурга сылдьарын бэлиэтээтэ.
Кэмпириэнсийэ кыттыылаахтара инникитин быһаарыллыыны ирдиир боппуруостарга ВИЧ-инфекцияны сэрэтии бырагырааматын дьоҕус уонна национальнай сирдэргэ тарҕатыыны, эмтэнээччилэри диспансеризация кэтээн көрүүтүгэр ылыыны уо.д.а. киллэрдилэр.
Саха сиринээҕи СПИД-Киин кылаабынай бырааһа Александра Золотарева иһитиннэрбитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ диспансер учуотугар 1176 ВИЧ-инфекциялаах киһи турар. Кинилэр антиретровируснай терапияны ааһаллар. Былырыын ыарыы арыый элбээбитэ, ыарыыга сыстыы 136 түбэлтэтэ бэлиэтэммитэ. ВИЧ-инфекция Дьокуускайга, Мииринэй, Ленскэй, Алдан, Нерюнгрин уонна Өймөкөөн улуустарыгар ордук тарҕаммыт.
Биирдии киилэ моркуобу, помидору, луугу итиэннэ киилэ аҥара биэрэһи, 300 г петрушканы, биир оччо укуруобу…
Бу күннэргэ оройуоҥҥа доруобуйа харыстабылын министиэристибэтиттэн эмчиттэр бөлөхтөрө үлэлии сылдьар. Бу туһунан улуустааҕы"Хотугу сардаҥа" хаһыат…
Бу күннэргэ өбүгэ ньыматынан сахалыы эмтиир Виктор Кривошапкин үбүлүөйдээх 65 сааһын бэрт уратытык бэлиэтээтэ. Сахалыы…
Индигиир өрүс алдьатыылаах халаанын кэнниттэн Өймөкөөн улууһун нэһилиэктэригэр чөлүгэр түһэрии үлэтэ тэтимнээхтик бара турар. Улууска…
Экологическай куттал суох буолуутун уонна айылҕа баайын харыстыыр сыаллаах Мэҥэ Хаҥалас улууһун «Тамма» ураты харыстанар…
Сарсыҥҥыттан, атырдьах ыйын 1 күнүттэн, Арассыыйаҕа сорох дьон биэнсийэтэ үрдүөҕэ, оонньуурдарга уонна үрүсээктэргэ саҥа ыстандаартар…