Виктор Лебедев: «Саханефтегазсбыт” ньиэп-гаас салаатыгар исписэлиистэри сыаллаах-соруктаах бэлэмниирин салгыаҕа»

«Саханефтегазсбыт» АУо өрөспүүбүлүкэ үрдүкү кылааһын үөрэнээччилэрин, оскуола уонна үрдүк үөрэх кыһатын бүтэрээччилэрин кытта комплекснай, сыаллаах-соруктаах идэҕэ туһаайыы үлэтин ыытар. Баҕалаахтар ортолоругар БКЭ (ЕГЭ) түмүгүнэн сүүмэрдиир түһүмэҕи ыытан, 2025 сыллаахха тэрилтэ үс бүтэрээччини М.К. Аммосов аатынан ХИФУ-га сыаллаах үөрэххэ ыытта.

Икки уол «Ньиэп-гаас тиэхиньикэтэ уонна технологията» идэтин таллылар, оттон биир абитуриент «Техносфераҕа куттала суох буолуу» идэҕэ киирдэ.

Үрдүк үөрэхтэрин бүтэрдэхтэринэ, кинилэр хампаанньаҕа үлэнэн хааччыллыахтара. Холобур, быйыл икки эдэр исписэлиис үрдүк үөрэххэ сыаллаах үөрэхтэрин түмүктээн, хампаанньа филиалларыгар номнуо үлэҕэ ылылыннылар.

Кинилэртэн биирдэстэрэ – Семен Мальцев – Айылҕа наукаларын институтун «Айылҕа энергоресурстарын уонна углероднай матырыйааллар химическэй технологиялара» идэтин бүтэрбит. Кини бэлиэтээбитинэн, сыаллаах үөрэх – устудьуоннуу сылдьан уопутурарга, онтон үлэҕэ киирэргэ үчүгэй кыах. Кини этэринэн, бу идэтин оҥорон таһаарыы технологияларыгар, химияҕа уонна энергетикаҕа интэриэһиттэн талбыт.

«Устудьуоннуу сылдьан хампаанньаны кытта ыкса ситимнээхтик үлэлээһиним ньиэп баазатыгар үлэ хайдах барарын бэйэм көрөрбөр кыах биэрбитэ: уматыгы тутууттан уонна харайыыттан саҕалаан, тиэйиигэ уонна хаачыстыбатын хонтуруолугар тиийэ. Билигин мин уматык хантан кэлэрин, ханна тиэрдиллэрин уонна туох характеристикалааҕын номнуо билэбин», – диэн Семен бэйэтин уопутун үтүө өрүттэрин туһунан кэпсиир. Идэтин саҥа тала сылдьар дьоҥҥо эдэр исписэлиис идэ төһө наадалааҕар, кини аҕалар бигэ дохуотугар, ону таһынан, элбэх сыл ааспытын кэннэ доруобуйаҕа хайдах дьайарыгар олоҕурарга сүбэлиир.

«Бүтэрээччилэргэ бэйэлэрин холонон көрөртөн, идэлэринэн үлэлиир сири көрдүүртэн куттамматтарыгар баҕарабын, тоҕо диэтэххэ, бастакы хардыы даҕаны суолталаах уонна сыаналаах профессиональнай уопут буолуон сөп», – диэн кини тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. Эдэр исписэлиис «Саханефтегазсбыт» АУо-ҕа үлэҕэ киирбитин улахан ситиһиинэн ааҕар, тоҕо диэтэххэ, өрөспүүбүлүкэ стратегическай тэрилтэлэриттэн биирдэстэригэр үлэлээһин инникитин үлэнэн үүнүүгэ уонна улахан, иллээх кэлэктиипкэ үлэлииргэ кыах биэрэр.

Никифор Петров – ХИФУ-ну «ньиэп-химия технологията» хайысхатынан бүтэрбит. Устудьуоннуур кэмигэр эдэр исписэлиис оҥорон таһаарыы практикатын мэлдьи «Саханефтегазсбыт» АУо филиалларыгар ааспыт. Кини этэринэн, идэтин ньиэп-гаас бырамыысыланнаһыгар кэскил баарын өйдөөн талбыт, оттон хампаанньа ситиһиилээх профессиональнай сайдыыга, үрдүк хамнаска уонна бигэ турукка усулуобуйаны тэрийэр.

«Устудьуоннуу сылдьан хампаанньаны кытта ыкса ситимнээхтик үлэлээһин миэхэ элбэх үтүө өрүттэри, практическай үөрүйэхтэри, билиилэри биэрбитэ, олор билигин үлэбэр олус көмөлөһөллөр», – диэн Никифор Петров үллэстэр. Идэлэрин тала турар оҕолорго эдэр исписэлиис саҥа кыахтарга аһаҕас буоларга, үөрүйэхтэри сайыннарарга уонна интэриэһиргиир салааларын бары өрүттэрин дириҥэтэн үөрэтэргэ сүбэлиир.

Хампаанньа 2025 сыллаахха дуогабар түһэрсибит «целевиктартан» биирдэстэрэ, Алексей Черемкин – Абый орто оскуолатын бүтэрээччитэ. Кини сыаллаах үөрэх туһунан оскуолатын учууталларыттан билбитин кэпсээтэ. Алексей уустук, ол эрээри интэриэһинэй идэни талбытын бэлиэтээтэ. «Уонна мин үрдүк үөрэҕи бүтэрэн баран ханна үлэлиэхпин номнуо билэбин», – диэн тоһоҕолоон эттэ.

Айтал Кириллин – А.Е. Мординов аатынан Таатта лиссиэйин бүтэрээччитэ. Эдэр киһи сыаллаах үөрэх туһунан Ытык Күөлгэ лиссиэй саҥа дьиэтигэр «Саханефтегазсбыт» АУо анал үөрэх аудиториятын аһыллыытыгар тэрилтэ үлэһиттэриттэн истибит.

«8-с кылааска сылдьан мин бастакы Өрөспүүбүлүкэтээҕи ыччат Ньиэп-гаас мунньаҕар (слетугар) сылдьыбытым уонна бу салааны интэриэһиргээбитим, дириҥэтэн үөрэтэн саҕалаабытым уонна бу мин кэскиллээх идэм буоларын өйдөөбүтүм. Олус долгуйбутум, тоҕо диэтэххэ, бүтэрээччилэр ортолоругар сүүмэрдээһин кэмигэр күрэс улахан этэ, бары үрдүк бааллаахтар этилэр. Уонна миигин талбыттарыттан олус үөрэбин!», – диэн уол үөрүүтүн үллэстэр.

Сыаллаах үөрэхтэн ураты, «Саханефтегазсбыт» АУо үрдүкү кылаас үөрэнээччилэригэр экскурсиялары ыытар. Быйыл от ыйын бүтүүтэ Өрөспүүбүлүкэтээҕи Профессиональнай бэлэмнэниини инники кэрдиистээхтик ыытар киини кытта дуогабар түһэрсилиннэ.

Сыаллаах үөрэхтэн ураты, «Саханефтегазсбыт» АУо үрдүкү кылаас үөрэнээччилэригэр экскурсиялары ыытар. Быйыл от ыйын бүтүүтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Профессиональнай бэлэмнэниини инники кэрдиистээхтик ыытар киинин (ПБИКИК/ЦОПП) кытта дуогабар түһэрсилиннэ.

Дуогабар чэрчитинэн, ньиэп баазаларыгар төһө ахсааннаах үрдүкү кылаас үөрэнээччилэригэр экскурсияны ыытарга бэлэмнэрин ыйан, экскурсия графика оҥоһуллар. Салгыы иһитиннэрии ПБИКИК-кэ бэриллэр. Оттон Киин, бэйэтин уочаратыгар, ньиэп баазаларыгар ыытыллар экскурсия туһунан информацияны «Кэскилгэ билиэт» (Билет в будущее) платформаҕа таһаарар (https://bvbinfo.ru/). Ол кэннэ ПБИКИК оскуолалары уонна куратордары кытта тэрийэр-дьаһайар боппуруостары быһаарсар, ол иһигэр оҕолору эбийиэккэ диэри уонна төттөрү тиэйиини тэрийэр. Экскурсия бэйэтигэр оҥорон таһаарар салаа сүрүн үлэһиттэрин кытта билсиһии, ону таһынан техническэй идэлээх эдэр исписэлиистэри кытта тыыннаах кэпсэтии былааннанар. Онно оҕолор интэриэһиргиир бары ыйытыыларын биэрэн, сиһилии хоруйдары ылыахтарын сөп.

«Саханефтегазсбыт» АУо генеральнай дириэктэрэ, СӨ норуодунай депутата Виктор Лебедев хампаанньа үрдүк квалификациялаах исписэлиистэри бэлэмниир комплекснай үлэтэ номнуо үчүгэй түмүктэри көрдөрөр диэн эрэллээх. М.К. Аммосов аатынан ХИФУ уонна А.Е. Мординов аатынан Таатта лиссиэйин базатыгар «Саханефтегазсбыт» АУо үөрэх аудиторияларын арыйыы оскуола үөрэнээччилэрин уонна устудьуоннар өттүлэриттэн улахан интэриэһи тарта. «Биһиги 5 сыл анараа өттүгэр дуогабар түһэрсибит бастакы “целевиктарбыт” биһиги үлэһиттэрбит буолбуттарыттан үөрэбит. “Саханефтегазсбыт” ньиэп-гаас салаатыгар исписэлиистэри сыаллаах-соруктаах бэлэмниирин салгыаҕа», – диэн кини эрэннэрдэ.

Яна Байгожаева, «Саханефтегазсбыт» АУо пресс-сэкирэтээрэ