Салгыы
Владивосток устудьуоннарыттан эҕэрдэ!

Владивосток устудьуоннарыттан эҕэрдэ!

Ааптар:
25.01.2023, 17:00
Бөлөххө киир:

Сыл ахсын Саха сириттэн Владивостокка үөрэххэ туттарсааччы элбээн иһэр. Онон устудьуон күнүгэр анаан Уһук Илиҥҥи федеральнай университекка үөрэнэр сахабыт оҕолорун кытта кэпсэттибит.

Оскуоланы бүтэрэн атын куоракка үөрэнэ барар оҕолорго, биллэн турар, судургута суох – чугас дьонуҥ ыраахтар, дойдугуттан тэйэ сылдьаҕын, төрөөбүт тылгын ахтаҕын. Владивостокка баар «Кэскил» диэн Саха сирин устудьуоннарын түмсүүтэ үлэлиир. Түмсүү чилиэннэрэ устудьуон олоҕун, үөрэх туһунан ыйытыыларга хоруйдарын ааҕыҥ:

— Бэйэҕитиҥ кылгастык билиһиннэриҥ эрэ.

Лилиана: Лилиана Саввина диэммин. Үөһээ Бүлүүттэн сылдьабын, 18 саастаахпын. Мин «Педагогическое образование с двумя профилями подготовки (английский и китайский)» диэн хайысхаҕа бастакы кууруска үөрэнэбин.

Данил: Данил Осипов диэммин. Дьокуускайтан сылдьабын, 19 саастаахпын. Мин үһүс кууруска үөрэнэбин. Үөрэнэр хайысхам «Строительство гидротехнических сооружений повышенной ответственности» диэн.

Даша: Даша Кононова диэммин. Таатта улууһуттан сылдьабын, сотору 22 сааһым буолар. Владивостокка үөрэммитим төрдүс сыла буолан эрэр. Үөрэнэр хайысхам «Зарубежное регионоведение, американистика» диэн, ол аата мин үөрэхпин бүтэрэн баран “регионовед” диэн идэлээх буолабын. Бастаан иһиттэххэ, соччо интэриэһинэйэ суох, өйдөммөт соҕус хайысха курдук. Бу түөрт сыл устата мин английскай уонна испанскай тыллары үөрэттим, ону таһынан Хотугу уонна Латинскай Америкалар бэлиитикэлэрин, устуоруйаларын, экэниэмикэлэрин уонна култуураларын дириҥэтэн үөрэтэ сылдьабын.

— Тоҕо бу университеты таллыгытый?

Лилиана: Бастатан туран, Саха сириттэн чугас диэн талбытым. Иккиһинэн, доҕотторум эмиэ манна үөрэнэ киирэр былааннах этилэр уонна, үсүһүнэн, кампус инфраструктурата сайдыылаах диэн санаан туттарсыбытым.

Данил: Мин бу университеты кампуһун уонна муора кытылыгар баарын иһин талбытым.

Даша: Уһук Илиҥҥи федеральнай университет туһунан эрдэ доҕотторбуттан, билэр дьоммуттан истэр этим. Миэхэ ХИФУ-га үөрэнэ киирэрим буолуо диэн санаа баһылыыр этэ. Сайын докумуоннарбын дьаһайа сырыттахпына, ДВФУ-ттан эрийэн: «Үөрэнээччилэр олимпиадаларын кыайыылаахтара куонкуруһа суох үөрэххэ киириэхтэрин сөп”, — диэн эппиттэрэ. Онон тутатына докумуоннарбын онно ыыппытым. Атын куоракка олорон, үөрэнэн холонон көрүөхпүн баҕарбытым. Ончу кэмсиммэтим.

— Үөрэххит ыарахан дуо?

Лилиана: Билигин наһаа ыарахан буолбатах, тоҕо диэтэххэ үөрэнэр оҕолорбунаан бары тэҥҥэ Кытай тылын саҥаттаан үөрэтэбит. Учууталлар өйдүүллэр уонна өйүүллэр.

Данил: Кырдьыгынан эттэххэ, үөрэнэр чэпчэки. Арыый бириэмэҕин көрөр, күүскүн аттыранар, туруорбут сыалгын ситиһэргэ үлэлэһэр буоллаххына барыта кыаллар дии саныыбын.

Даша: Бастаан ыарахан соҕус этэ. Бастакы кууруска сылдьан дойдубун, дьоммун, доҕотторбун ахтар этим, хайдах эрэ соҕотохсуйбутум. Аны үөрэхпэр хаалымыахха наада этэ. Сыыйа оҕолору кытары билсэн, доҕоттору булан баран ити ыарахаттары ааспытым.

— Дьиэҕитин, дойдугутун ахтаҕыт дуо?

Лилиана: Дьоммун ахтарым күнтэн күн күүһүрэр, ол эрээри оскуолаҕа үөрэнэр сылларбар интэринээккэ олоро үөрэммит буоламмын үөрүйэхпин. Үгүс доҕотторум ДВФУ-га үөрэнэллэр, ол иһин барытыгар тэҥҥэ сылдьабыт.

Данил: Бастакы кууруска билбэт куораккар доҕотторо, дьиэ кэргэнэ, өйүүр-өйдүүр дьоно суох ыарахан этэ. Онтон кэнники үөрэнэн хаалар эбиккин.

Даша: Ахтабын, ийэбин кытта күн аайы кэпсэтэбит. Киһи син биир төрөөбүт дойдутун, дьонун сайыһар. Аны Саха сиригэр тиийэн баран Владивостогу эмиэ ахтар эбиппин диэн санааҕа кэлбитим. Бу куоракка мин устудьуон сылларым ааһа сылдьаллар. Чугас доҕотторум эмиэ манна баар буоланнар, бу куораттан бардахпына олуһун ахтабын.

«Кэскил» түмсүү чилиэнэ буоларга хайдах санаммыккыный?

Лилиана: «Кэскилгэ» мин бэйэбэр саҥа аартыктары арыйыам диэн киирбитим. Тус бэйэм билбэт өттүбүн сайыннарыам, элбэх доҕордонуом, саҥа сыаллары дабайыам диэн санаалаах киирэн үлэлии-хамсыы сылдьабын.

Данил: Араас тэрээһиннэри, көрдөөх куонкурустары тэрийэр диэн хайдаҕын билиэхпин, бэйэбин тэрийээччи оруолугар боруобаланан көрүөхпүн баҕарар санаалаах этим.

Даша: Мин «Кэскилгэ» үһүс кууруска сылдьан киирбитим. Бу түмсүүгэ арааһынай тэрээһиннэри оҥорон, бэйэм курдук санаалаах элбэх оҕону кытта билсэн олус дуоһуйдум диэхпин баҕарабын. «Кэскилгэ» саамай сөбүлүүрүм диэн, ханнык баҕарар ылыммыт сорудахпытын, тэрээһиммитин үрдүк хаачыстыбалаахтык, 100% күүспүтүн ууран туран оҥоробут, үлэлиибит. Маны мин олус сөбүлүүбүн, сыаналыыбын.

— Үөрэххититтэн ураты тугунан эбии дьарыктанаҕыт?

Лилиана: Кыра эрдэхпиттэн үҥкүүнэн, ырыанан уонна фольклорунан дьарыктанабын. Онон, иллэҥ кэммэр үҥкүүлүүрбүн ордоробун. «Кэскилгэ» куруук көхтөөх кыттыыны ыла сатыыбын.

Данил: Бириэмэбин сүрүннээн үөрэхпэр аныыбын. Иккис кууруска сылдьан үлэлиир этим. Ол эрээри, үөрэхпэр мэһэйдэтэн, тохтообутум.

Даша: Иллэҥ кэммэр куорат устун күүлэйдиирбин сөбүлүүбүн. Бу хас да сыл устата Владивостокка олорбутум иһин, олус элбэх билбэт эбэтэр сылдьыбатах миэстэм баар эбит. Онон доҕотторбун кытта дьаарбайа хаамарбытын сөбүлүүбүт. Университекка олус элбэх араас кулууптар уонна тэриллиилэр бааллар: дебааттан саҕалаан скалолазтарга тиийэ. Бастакы кууруска сылдьан «Клуб модель ООН на Дальнем Востоке» диэҥҥэ сылдьыбытым, науканы интэриэһиргиир буолан, ыстатыйа суруйааччым.

— Истипиэндьийэҕит ыйдааҕы олоххутугар тиийэр дуо?

Лилиана: Мин дуогабарынан үөрэнэр буоламмын истипиэндьийэ ылбаппын, ол иһин бу систиэмэ хайдах үлэлиирин билбэппин.

Данил: Мин ыйга 3000 солкуобайы ылабын. Биир эмит эксээмэҥҥэр “үһү” ыллаххына, “зачет” ылбатаххына, истипиэндьийэҥ аныгыс сиэссийэҕэ диэри быһыллар. Мин “целевойунан” үөрэнэр буоламмын, үөрэхпин төлүүр тэрилтэттэн ый аайы 4500 солкуобайы ылабын.

Даша: Владивостокка да, киин университеттарга да истипиэндьийэ кыра буолар. Биһиэхэ, холобур, бүддьүөт суотугар туйгуннук үөрэнэр устудьуоннар 7700 солкуобайы ылаллар, оттон «4», «5» сыаналаахтар — 3000 солкуобайы. Ону таһынан, социальнай стипендия диэн баар — ый аайы 5000 солкуобай. Бу истипиэндьийэлэри олус элбэх диэбэккин, манан уопсайга олороргун төлүөххүн наада. Барыта буолбатах буоллаҕына, аҥаара баҕас барар буолуохтаах. Ол да буоллар, ДВФУ-га араас граннар, бириэмийэлэр уонна истипиэндьийэлэр бааллар. Бу манныкка хапсыаххын баҕарар буоллаххына, үөрэҕин үчүгэй, университет уопсастыбаннай олоҕор кыттар, кыһаллар буолуохтааххын. Ону таһынан, «мотивационнай сурук» суруйан куонкуруска кыттан, ый аайы эбии истипиэндьийэ аахсыахха сөп.

— Уопсай дьиэ усулуобуйата хайдаҕый? Ыйга төһөнү төлүүгүт?

Лилиана: Мин санаабар, ДВФУ бу өттүнэн олус сайдыылаах – устудьуон үөрэнэригэр араас усулуобуйа барыта көрүллэр. Олорор сирбитигэр, о.э кампуска балыыһа, маҕаһыын, кафе, баан арааһа баар. Бу курдук барыта баар буолан, улахан туохха да наадыйбаккын.

Данил: Мин гостиницаҕа олоробун, ыйга 9000 солкуобайы төлүүбүн. Хоспутугар иккиэбит, үөрэнэргэ наадалаах барыта баар. Хоспутун нэдиэлэҕэ биирдэ сууйаллар, хомуйаллар. Мин куорпуһум уопсай дьиэ курдук ааҕыллыбатын иһин ас астанар көҥүллэммэт.

Даша: Манна уопсай дьиэлэр диэн буолбакка, «гостиничное проживание» диэн ааттыыллар. Хоско иккилии киһи олорор, ол эрээри үс уонна түөрт миэстэлээх хостор эмиэ бааллар. Орон, ыскаап, остуол, холодильник, ванна, туалет баар. Дьиэ иһигэр куруук чуумпу, онон үөрэххэр мэһэйдэппэккин. Мин ыйга 3960 солкуобайы төлүүбүн. Бу маннык усулуобуйаҕа олоро хаалыаххын баҕарар буоллаххына үөрэххэр үчүгэй буолуоххун наада. Үөрэххэр мөлтөөтүн да уопсайтан, кампустан таһааран кэбиһэллэр. Кампуспут олус ыраас, сырдык. Киэһэтин устудьуоннар сынньана таарыйа муора кытыл устун хаамаллар.

— Үөрэххитин бүтэрдэххитинэ туох былааннааххытый?

Лилиана: Сөптөөх үлэ булан, оҕолорго тылга тапталы иҥэриэм диэн эрэнэбин. Кытай тылын, култууратын өссө дириҥэтэн үөрэтиэхпин, билиэхпин уонна баһылыахпын баҕарабын. Атын дойдулары кэрийэр былааннаахпын.

Данил: Бу боппуруос туһунан чопчу толкуйдана иликпин, ол эрээри аспирантураҕа дуу, салгыы үөрэнэ барар дуу санаам суох. Идэбинэн тутуунан дьарыктанар хампаанньаҕа үлэҕэ киириэм.

Даша: Мин үөрэхпин үрдэтинэр былааннаахпын. Тоҕо диэтэххэ, мин хайысхабынан үлэ көрдөнөр олус ыарахан, куонкуруһа үрдүк. Ол иһин, идэбин толору баһылыыр, дириҥэтэр былааннаахпын.

— Быйыл оскуоланы бүтэрээччилэргэ тугу сүбэлиэххит этэй?

Лилина: Туохтан даҕаны толлумаҥ! Күүскэ үөрэниҥ, бэйэҕитиҥ сайыннарыҥ, үрдүк үөрэхтэр саайтарын хаһыҥ. Үөрэх баар — бараммат баай!

Данил: Бастатан туран, бэйэҕитин билэ, үөрэтэ уонна өйдүү сатааҥ, тугу баҕараргытын быһаарыныҥ, иккиһинэн, туруоруммут сыалгытыҥ харса суох ситиһэргэ кыһаллыҥ.

Даша: Ыарахаттартан куттанымаҥ, баҕа санааҕыт диэки баран иһиҥ!

Эрхан Оконешников,
Уһук Илиҥҥи федеральнай университет
бастакы кууруһун устудьуона.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
Бары сонуннар
Салгыы
30 марта
  • -16°C
  • Ощущается: -23°Влажность: 51% Скорость ветра: 3 м/с

Сообщить об опечатке

Текст, который будет отправлен нашим редакторам: