«Якутцемент» үлэтин күүһүрдүө

Саха сиригэр тутуу кээмэйин улаатыннарар туһуттан, цемени оҥорон таһаарыыны улаатыннарар былааннаахтар.

СӨ Ил Дархана Айсен Николаев Хаҥалас улууһугар Мохсоҕоллооххо «Якутцемент» эбийиэктэрин көрөн баран, өрөспүүбүлүкэҕэ тутуу салаатын матырыйаалларынан хааччыйыы боппуруостарыгар сүбэ мунньаҕы ыытта. Бастатан туран, Ил Дархан тэрилтэ салайааччытыгар Алиш Мамедовка уонна бары үлэһиттэргэ махтанна. Манна даҕатан бэлиэтээтэххэ, ааспыт 2023 сылга «Якутцемент» тэрилтэ цемент араас көрүҥүн, уопсайа 580  тыһ. туоннаны оҥорон, хампаанньа устуоруйатыгар рекорд олохтоммута.

-«Якутцемент» бигэ партнербутунан буолар. Тэрилтэ үчүгэй үлэлээх буолан, Саха сиригэр тутуу хааччыллар. Ааспыт сылга хампаанньа үлэтигэр рекорд олохтообута. Кэнники биэс сылга оҥорон таһаарыы икки төгүл элбээбитэ бэлиэтэнэр. Биллэн турар, бу хампаанньаҕа нолуокка сабыдыаллыыра өйдөнөр. Оттон оҥорон таһаарыы үрдээһинэ, үлэһиттэр хамнастарыгар дьайар, элбэх киһи үлэҕэ киирэригэр кыаҕы биэрэр», — диэн этэр кини.

Айсен Николаев бэлиэтээбитинэн,  тутуу салаатыгар матырыйаалынан хааччыллыы ирдэбилэ улаатарынан, хампаанньа иннигэр оҥорон таһаарыы кээмэйин салгыы үрдэтэргэ сорук туруоруллубут. Быйыл «Якутцемент» 600  тыһ. туоннаны оҥорон таһаарары былаанныыр.

-Бүгүн биһиги Саха сиригэр элбэх тутуу ыытыллар диэн эрэлээхтик этэбит. Биһиги бары хайысхаларынан көрдөрүүлэри улаатыннарабыт — олорор дьиэни, социальнай эбийиэктэри, суолу-ииһи тутууга. Биллэн турар, тутуу үлэтигэр цемеҥҥэ наадыйыы эмиэ улаатар. Өскөтө барыта былааннаммытын хоту табылыннаҕына, «Якутцемент» оҥорон таһаарыыта улаатыаҕа. Бу хампаанньа производственнай баазатын муҥутуур чыпчаала, — диэн этэр өрөспүүбүлүкэ салайаачячыта. Маны сэргэ, «Якутцемент» оҥорор тутуу атын матырыйаалларын, ол иһигэр таас уонна тутууга туһаныллар араас бытарытыллыбыт матырыйааллар, тустарынан кэпсэттилэр. Ил Дархан этэринэн, бу матырыйааллары оҥорон таһаарыы үлэтэ эмиэ күһүрдүллүө.

Дьокуускай куораттан 100  км тэйиччи баар  өрөспүүбүлүкэҕэ соҕотох цемент собуота 1970 сыллаахха тэриллибитэ. Манна цемени, айан суолун, сөмөлүөт түһэр-көтөр балаһатыгар туһаныллар тимир-бетон оҥоһуктары, уо.д.а. оҥороллор. Улахан эбийиэктэр хампаанньа оҥорон таһаарар бородууксуйатын туһаналлар, ол курдук, «Сибиир күүһэ» магистральнай гаас ситимэ, «Бүлүү» федеральнай айан суола, Дьокуускай аэропорда, Дьокуускайдааҕы ГРЭС- 2 о. д. а.

Тэрилтэ куорат типтээх бөһүөлэк олоҕун эмиэ хааччыйар. Манна хочуолунай, уу оботторор тутуу, ыраастыыр тэриллэр, дьон-сэргэ олорор сирин, ону сэргэ, социальнай уо.д.а. эбийиэктэри уунан, сылааһынан хааччыйар. Тэрилтэҕэ уопсайа 850 киһи үлэлиир. Үксүлэрэ Хаҥалас улууһун олохтоохторо. Элбэх киһи Мохсоҕоллооххо ыаллыы бөһүөлэктэртэн кэлэн үлэлиир.

Санатан эттэххэ, 2023 сыл түмүгүнэн Саха сиригэр 705,1 тыһ. кв. м. олорор дьиэ киллэриллэн рекорд олохтоммута. Ол иһигэр, 315,5 тыһ. кв.м. элбэх кыбартыыралаах дьиэ, 389,7 тыһ. кв. м. бэйэ олорор кэтэх дьиэтэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ кэнники алта сылга 3,5 мөл. кв. м. олорор дьиэ киллэриллибитэ бэлиэтэнэр.  2019  сыллаахха РФ Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин көҕүлээбит  «Олорор дьиэ уонна куорат эйгэтэ» национальнай бырайыак иитинэн, эрэгийиэҥҥэ олорор дьиэ балачча улахан чааһа тутуллан олоххо киллэриллибит. Бу сыллар усталарыгар Саха сиригэр 615  тыһ. тахса кв.м. иэннээх хаарбах туруктаах дьиэттэн 32  тыһ. тахса киһи көһөрүллүбүт.

Бу туһунан сиһилии https://www.sakha.gov.ru/news/front/view/id/3385362  ааҕыаххытын сөп.

СӨ Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын пресс-сулууспата

Хаартыскаҕа Андрей Сорокин түһэриитэ, СИА