Хаартыска: Ж.Стрюкова түһэриитэ.
Улуу Кыайыы үбүлүөйдээх күнэ чугаһаата. Онон улуустарга бу бэлиэ даатаны көрсө үлэ бөҕө ыытыллар. Ааспыт устуоруйаларын чөкөтөллөр, сэрии уонна тыыл бэтэрээннэрин туһунан ахтан-санаан ааһаллар.
Нам улууһун Үөдэй нэһилиэгин олохтоохторо сэрии кэмигэр фроҥҥа көмөлөспүттэрэ уос номоххо, кэпсээҥҥэ сылдьар. Ол курдук, “Үөдэй” диэн кинигэҕэ суруллубутунан, 1943 сыллаахха алтынньы 1 күнүгэр 1 Үөдэй “Кыһыл сулус” 12 холкуостааҕа Кыһыл аармыйаҕа 12 устуука араас итии таҥаһы биэрбиттэр. Уола сэриилэһэр Гаврил Эверстов сылгы тириитэ биир паара саҥа этэрбэһи тиксэрбит.
1944 сыл кулун тутар 24 күнэ. 1 Үөдэй “Буденнай” холкуос үлэһиттэрэ “Советская Якутия” диэн иккис танковай холуоннаны тутууга 2900 солкуобайы хомуйан киллэрбиттэр.
1945 с. 1 Үөдэй нэһилиэгин холкуостарыгар кыһыл армеецтар дьиэ кэргэннэригэр көмөлөһүү көхтөөхтүк тэнийбит. Ол курдук, 3470 солкуобай харчыны, 12,3 киилэ арыыны, 166 киилэ оҕуруот аһын, 5 паара атах таҥаһын, 8 паара үтүлүгү, 6 бэргэһэни уонна 55 киилэ бурдугу түҥэппиттэр.
Бу курдук, “Үөдэй” диэн кинигэҕэ киһи кэрэхсээн ааҕара, ааспыты сэгэтэрэ элбэх.
Аркадий Новиков төрүттээбит “Көөчөөн көрө” мини тыйаатырын салайааччыта, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Анна Охлопкова айар…
Мэҥэ Хаҥалас улууһугар байыаннай дьайыы бэтэрээнэ Айнар Слепцов парикмахерскай солуонун үөрүүлээх быһыыга-майгыга арыйда. Бу туһунан…
Ахсынньы 19 күнүн дьыбардаах киэһэтигэр ахсынньы аам-даам тымныытын аахсыбакка, дьон-сэргэ Тойбохой килбэйэр киинигэр турар Клара…
Тааттатааҕы полиция дьуһуурунай чааһыгар олохтоох киһи муннутун тоһутан балыыһаҕа кэлбитин туһунан иһитиннэрбиттэр. Бу туһунан СӨ…
Таатта улууһун Уолба нэһилиэгин олохтооҕо Иван Боппосов дьиэтин үрдүгэр Уот кыһыл сылгы сылын көрсө хаар…
СӨ Үрдүкү Суута Мэҥэ Хаҥалас улууһуттан төрүттээх, 1988 сыллаах төрүөх киһи экстремистскэй тэрилтэни үбүлээһиҥҥэ буруйдаах…