Үөрэх уонна билим миниистирэ ааспыт сыл түмүгүн таһаарда, саҥа үөрэх дьылын инники күөҥҥэ турар соруктарын ыйда

Үөрэх үлэһиттэрин атырдьах ыйынааҕы улахан мунньаҕар үөрэх уонна билим миниистирэ Нюргуна Соколова сүрүн дакылаатыгар ааспыт сыллааҕы түмүгү таһаарда, саҥа үөрэх дьылын инники күөҥҥэ турар соруктарын бэлиэтээтэ.

Дакылаатыгар экэниэмикэ ирдэбилигэр сөп түбэһиннэрэн каадыры бэлэмнээһин, үөрэх тэрилтэлэрэ түмсэн үлэлээһиннэрин, үөрэх хаачыстыбатын үрдэтиини ыйда.

Сыл устата хайысханан үөрэтиигэ, оҥорон таһаара тэрилтэлэри кытта үлэҕэ улахан болҕомто ууруллубутун эттэ. Былырыын оскуола 40% хайысханан үөрэтиигэ сананар, атыттар уопсай хайысхалаах эбит буоллахтарына, быйыл ити сыыппара 64% тэҥнэспитин иһитиннэрдэ. Ол эрээри, маны салгыы кэҥэтэр ирдэнэрин, быйылгыттан саҥа агро-технологическай кылаастар баар буолуохтарын туһунан эттэ. “Туһааннаах министиэристибэлэри кытта быйылгы үөрэх дьылыгар күүстээх үлэ барда. Бу — Доруобуйа харыстабылын, Тыа хаһаайыстыбатын уонна психолого-педагогическай кылаастар хайысхаларынан бэйэбит министиэристибэбитин кытта. Үлэ былаана, дорожнай каарта баар, ол иитинэн хардыылыыбыт. Ол гынан баран, хайысханан үөрэхтээһин көдьүүстээх буоларын туһугар, хайысха иннинээҕи эрдэттэн (предпрофильай) дириҥэтэн бэлэмнээһин, үөрэх былаанын мантан аттаран таһаарар ирдэнэр” – диэн эттэ.

Үөрэх хаачыстыбатыттан өрөспүүбүлүкэ кэскилэ тутулуктааҕын быһыытынан, уопсай үөрэхтээһин өрүү инники күөҥҥэ турар. Бу биир өрүтүнэн биир кэлим эксээмэн буоларынан, миниистир эксээмэн, Бүтүн Арассыыйатааҕы бэрэбиэркэлиир үлэ түмүгэр эмиэ тохтоон ааста. Уустугурдуллубут математикаҕа, физикаҕа куһаҕана суох көрдөрүү баарын эттэ. Маныаха үөрэнээччи 22% судургутутуллубут математиканы туттаран баран “5” сыананы ыларын иһитиннэрдэ. Оҕолор кэскиллээх биридимиэтинэн информатиканы талаллар эбит эрээри, уустук биридимиэт буолан туттарааччылартан 28% боруогу ылбатах эбит. Манна үлэлэһэр ирдэнэрин ыйда.

“Химия, биология биридимиэтин талыан баҕарар оҕо баара билиннэ. Бу ХИФУ быйылгы тутар хампаанньатыгар көһүннэ. Мэдиссиинэ уонна тиэхиньиичэскэй хайысхаларга быйыл элбэх сайабылыанньа киирбит. Бу үөрдэр, ити аата оҕолор кэскиллээх идэлэри талалларыгар кыаҕы биэрэбит” – диэн бэлиэтээтэ.

Миниистир үөрэҕи бүтэрээччилэр идэлэринэн үлэлииллэрин ситиһэр сорук турарын, манна саҥа ирдэбилгэ олоҕуран педагогическай холбоһуктары, тэрилтэлэри кытта ыска үлэлэһэр наадатын эттэ.

Быйыл “Учуутал туһунан” сокуоҥҥа уларытыылар киириэхтэрин, сыл анараа өттүгэр оскуолалары каадырынан хааччыйыыга миэрэлэр ылыныллыбыттарын иһитиннэрдэ. “Бу хайысхаҕа үлэни салгыы ыытабыт. Хомойуох иһин, ХИФУ педагогическай институтугар туттарсыан баҕалаах оҕо ахсаана аҕыйаабыта көстөр. Психолого-педагогическай кылаастарга болҕомтону күүһүрдэр ирдэнэр. Бу сылга үс педагогическай кэллиэс Ленскэйгэ, Аммаҕа уонна Дьааҥыга салааларын арыйан үлэлэтиэхтэрэ” – диэн эттэ.

Санатан эттэххэ, быйылгы атырдьах ыйынааҕы мунньах иитинэн барыта биэс хайысханан 83 тэрээһин ыытыллар. Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһинтэн саҕалаан билимҥэ, оҥорон таһаарыыга тиийэ хабыллар.