Үөрэх үөрүүлээх сонуннара

Бу күннэргэ үөрэх эйгэтигэр үөрүүлээх сонуннар үгүстэр: Бүтүн Арассыыйатааҕы күөн күрэскэ кыайыы, 9-с кылааһы бүтэрээччилэргэ саҥа кыах, оскуолаҕа саҥа комплекс аһыллыыта, өйтөн (аахпыттан) суруйуу. 

Салгыы үөрэнэр, үлэлиир кыахтаннылар

Эксээмэни кыайан туттарбатах 9‑с кылааһы бүтэрээччилэри идэҕэ босхо үөрэтэр туһунан сокуон 2026 сылтан олоххо киирэр буолла. Туһааннаах докумуоҥҥа РФ Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин илии баттаата.

2026 сылтан түмүктүүр судаарыстыбаннай аттестацияны кыайан ааспатах бүтэрээччилэр идэҕэ бэлэмниир кууруһу босхо ааһыахтара уонна идэ сатабылын туоһулуур сибидиэтэлэстибэ ылан үлэҕэ киириэхтэрин сөп.

РФ үөрэҕириитин миниистирэ Сергей Кравцов, бу тохсус кылааһы бүтэрээччилэр идэ ылар кыахтарын кэҥэтэр диэн бэлиэтээтэ. Маныаха үөрэнээччилэр түмүктүүр судаарыстыбаннай аттестацияны өссө биирдэ туттарыахтара. Итиэннэ үөрэхтэрин бүтэрэллэригэр тута икки докумуону ылыахтара: үөрэх туһунан аттестаты уонна квалификация туһунан докумуону. Кинилэр орто анал үөрэх тэрилтэтигэр, үөрэх кииннэригэр уонна оскуолаларга үөрэниэхтэрэ. Эрэгийиэннэр былаастара бырайыакка ханнык идэлэр уонна тэрилтэлэр киирэллэрин бигэргэтиэхтэрэ диэн Үөрэх, билим министиэристибэтэ суруйар.

Саха сирин устудьуоннара бэстибээлтэн кыайыы көтөллөөх кэллилэр

Бу күннэргэ Казань куоракка “Российская студенческая весна” устудьуоннар бэстибээллэрэ буолан ааста. Саха сирин аатын Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет уонна Арктикатааҕы судаарыстыбаннай агротехнологическай университет 42 устудьуона ситиһиилээхтик көмүскээтэ. Уопсай түмүккэ өрөспүүбүлүкэ сүүмэрдэммит хамаандата үһүс бочуоттаах миэстэҕэ тигистэ. Семен Курилов “Ханидуо уонна Халерха” арамаанынан ХИФУ устудьуоннарын тыйаатыра “Игла раздора” туруоруулара Гран-при үрдүк ааты ылла.

ХИФУ уонна АГАТУ айар кэлэктииптэрэ биэс хайысханан барыта 10 нүөмэри бэлэмнээбиттэр. Олор кэккэлэригэр “Что-то, что всегда с тстиэпэннээх лауреат аатын ылбыт. ХИФУ хотугу норуоттар тылларын, култуураларын институтун устудьуона Артур Семенов “Орто дойду айыллыыта” композицията I истиэпэннээх лауреатынан, мэдиссиинэ институтун устудьуона Виктория Кожурова Чингиз Айтматов “Материнское поле” сэһэниттэн чаҕылхай быһа тардыыта II истиэпэннээх лауреатынан, “Умсан” үҥкүү ансаамбыла “Кыталык”, “Ситим” ансаамбыллары кытта туруорбут үҥкүүлэрэ I истиэпэннээх лауреатынан, “Сэргэлээх сулустара” ырыа устуудьуйатын квартета II и??????????? ??????????? ?????????. ??стиэпэннээх лауреатынан буоллулар. Итини таһынан, Саха сирин дэлэгээссийэтин үлэтин 50‑тан тахса бырыһыана наҕараадаҕа тиксэн, “Прорыв года” номинацияны ылбыттар. Ити туһунан ХИФУ пресс-сулууспата сырдатар.

Өктөм оскуолатыгар үөрэтэр-оҥорон таһаарар саҥа комплекс аһылынна

Дириэктэр Калиста Афанасьева салайааччылаах П. И. Шадрин аатынан Өктөм оскуолатын кэлэктиибэ Ил Дархан Айсен Николаев 1,5 мөл. солк. суумалаах гранын куонкуруһугар кыайбыта.

Хаҥалас педагогтарын көҕүлээһинэ Өктөм нэһилиэгин сайыннарар уопсастыбаннай пуонда, тустаах оскуоланы бүтэрбиттэр, Хаҥалас улууһун, Өктөм нэһилиэгин дьаһалталарын, ону тэҥэ, норуот дьокутаата, “Якутцемент” ПО АУо салайар дириэктэрэ Алиш Мамедов өйөбүллэринэн олоххо киирбит.

Үөрэтэр-оҥорон таһаарар комплекс хас даҕаны хайысханы түмэр: миэбэл сыаҕын, тигээйи лабаратыарыйатын уонна тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын сыаҕын. Комплекс аныгы тэрилинэн хааччыллыбыт.

Оскуола дириэктэрэ Калиста Афанасьева этэринэн, комплекс аһыллан, 10–11 кылаас оҕолоро үүнээйи олордуутун дириҥэтэн үөрэтэллэригэр, миэбэли оҥоруу аныгы технологическай хаамыытын билэллэригэр, ону тэҥэ, аныгы оҥорон таһаарыы үлэтин эрэллээхтик туһаналларыгар ирдэнэр билиини, сатабылы ылар кыаҕы биэрэр.

Билигин ирдэнэр идэ сатабылын иҥэринэллэригэр уонна инники идэлэрин таларга бэлэмнэнэллэригэр оскуолаҕа усулуобуйа олохтонно диэн бэлиэтииллэр. Бу туһунан Үөрэх, билим министиэристибэтин телеграмыгар сырдаталлар.

8 тыһ. тахса оҕо түмүктүүр өйтөн суруйууну туттарда

Ахсынньы 3 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ 8 тыһ. тахса оскуоланы бүтэрээччитэ түмүктүүр өйтөн суруйууну (аахпыттан суруйууну) туттарда. Бу аттестат ыларга тургутуу биир бастакы, сүрүн түһүмэҕинэн буолар.

Оҕолор тылы сөпкө суруйалларын туһугар орфографическай тылдьыты тутталлара көҥүллэнэр. Аахпыттан суруйууну талбыттар тустаах тылдьыты таһынан быһаарыылаах тылдьыты туһаныахтарын сөп. Үөрэнээччилэр үлэлэрин «харатын» бэрэбиэркэлээбэттэр, онон үлэни сыаналааһыҥҥа учуоттаммат. Түмүктүүр өйтөн (аахпыттан) суруйууга “зачет” эбэтэр “зачет буолбатах” диэн турар.

“Бу оскуоланы бүтэрээччилэргэ улахан суолталаах тэрээһин. Билиини эрэ буолбакка, толкуйдара төһө дириҥин, саҥарар үөрүйэх култууратын уонна санааларын төһө итэҕэтиилээхтик сааһылаан суруйалларын көрөллөр. Оҕолорбут бу сорудаҕы ситиһиилээхтик туттаралларыгар, сатабылларын көрдөрөллөрүгэр эрэнэбит”, — диэн СӨ үөрэҕи, билими кэтээн көрөр киин дириэктэрэ Надежда Попова этэр.