Үөрэххэ киириигэ чэпчэтии туһунан

Аны биир ыйынан үөрэххэ туттарсыы тиритиилээх-хорутуулаах күннэрэ саҕаланыахтара. Онуоха үөрэххэ туттарсыы тиһигэр быйыл уларыйыылар киирдилэр. Байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар уонна кинилэр дьиэ кэргэттэрин чилиэннэригэр кэккэ чэпчэтиилэр көрүллэллэр.

СӨ Үөрэҕин уонна билимин министиэристибэтин чэрчитинэн байыаннай дьа­йыы кыттыылаахтарын дьиэ кэргэттэрин чилиэннэригэр «Байыаннай дьайыы кэмигэр байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын уонна кинилэр дьиэ кэргэттэрин өйөөһүн дьаһалларын туһунан» Ил Дархан  ыйаа­ҕынан 11 дьаһал ылыныллыбыта. Соторутааҕыта СӨ Үөрэҕин уонна билимин ми­ниис­тирин бастакы солбуйааччы Михаил Присяжнай байыаннай дьа­йыы кыттыылаахтарын үрдүк үөрэх кыһатыгар үөрэнэр устудьуон оҕолоругар 610 анал истипиэндьийэ анаммытын туһунан иһитиннэрбитэ. Онон, федеральнай даҕаны, өрөспүүбүлүкэтээҕи даҕаны өйөбүл дьаһаллара бааллар.

Байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар бэйэлэригэр анаан быйыл саас “Дьоруойдар кэмнэрэ” бырагыраама үлэлээн саҕалаата, тургутууну ситиһиилээхтик ааспыттар Арассыыйатааҕы Норуот хаһаайыстыбатын уонна судаарыстыбаннай сулуус­па академиятыгар (РАНХиГС) Судаарыстыбаннай салайыы үрдүкү оскуолатыгар үөрэниэхтэрин сөп.

Бу бырагыраама судаарыс­тыбаннай уонна муниципальнай былаас уорганнарыгар, ону тэҥэ судаарыстыбаннай хампаанньаларга салайааччылары бэлэмнээһиҥҥэ туһаайыллар. Үөрэххэ сайаапкалары ыам ыйын 8 күнүгэр 12:00 чааска диэри ылаллар. Онон баҕа­лаах дьон бу бырагыраамаҕа кытталларыгар өссө даҕаны бириэ­мэ баар.

Аны туран, РФ Бырабыыталыстыбатын 2023 сыл муус устар 28 күнүнээҕи 669 №-дээх уурааҕар олоҕуран, байыаннай дьайыы кыттыы­лаахтара билиҥҥи кэмҥэ ордук наадалаах атын даҕаны идэлэргэ эбии үөрэҕи ааһыахтарын сөп. Орто даҕаны, үрдүк даҕаны үөрэхтэргэ киирэн үөрэ­нэллэригэр чэпчэтии көрүллэр. Федеральнай сокуонунан ба­йыан­най дьайыыга кыттыы тус ситиһии быһыытынан ааҕыллан, үөрэххэ киирэргэ кыаҕы биэрэр.

Итини таһынан, байыаннай дьайыыга кыттыбыт киһи эбэтэр кини оҕото эрдэ төлөбүрдээх үөрэххэ үөрэммит буоллаҕына, аны босхо үөрэххэ көһөр бырааптаах, ол туһунан РФ Үөрэҕин уонна билимин министиэристибэтин 2023 сыл атырдьах ыйын 9 күнүнээҕи 776 №-дээх бирикээһэ баар. Маны сэргэ  байыаннай дьа­йыы кыттыылаахтарын оҕолоро үрдүк үөрэх кыһатыгар босхо үөрэнэр бырааптаахтар. Үрдүк үөрэх тэрилтэлэригэр онно анаан бүддьүөт миэстэтигэр кубуота көрүллэр.

Бэлиэтээн эттэххэ, баҕа өттүнэн байыаннай дьайыыга кытта сылдьар, кыттыбыт дьон оҕолоругар уһуйааҥҥа, оскуолаларга уонна сайыҥҥы лааҕырдарга эмиэ бастакы уочарат миэстэ бэриллиэхтээх диэн 2023 сыл  бэс ыйын 24 күнүнээҕи 281-с №-дээх Федеральнай сокуон мэктиэ­лиир.

Тулаайахтарга уонна оҕолорго социальнай көрүү (соцсодержание) эбии дьаһаллара олохтоммуттара (ыам ыйын 29 күнүттэн 2023 с. 189-с №-дээх федеральнай сокуон).

Иккис үөрэҕи ылыыга чэпчэтии туһунан

Байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын оҕолоругар инники ылбыт идэлэрин таһынан, бүддьүөт суотугар иккис үөрэҕи ылалларыгар чэпчэтии көрүллүбэт диэн «Привилегии СВО»  телеграмм-ханаал иһитиннэрэр. Иккис үрдүк үөрэх диэн, ол аата инники ылыллыбыт курдук таһымнаах үөрэҕи ылыыга чэпчэтии көрүллүбэт.

Ол эрээри бакалавр дьупулуомнаах буоллаххытына, бүддьүөт суотугар магистратураҕа киириэххитин сөп. Ол эрдэтээҥҥи курдук таһымнаах  үөрэххэ иккис үрдүк үөрэҕинэн ааҕыллыбат. Бу туһунан сиһилии «Об образовании в РФ» федеральнай сокуонун 5 ыстатыйатын уонна 69 ыстатыйатын 8 пуунугар ааҕыаххытын сөп.

Онон күн бүгүн байыаннай дьайыы кыттыылаахтара уонна кинилэр  оҕолоро өйөбүл миэрэнэн хабыллаллар. Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыга Айсен Николаев байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын өйүүргэ сүҥкэн боҕомтону уураллар.