Ыһыах туһунан санаа лоскуйа

Cамаан сайын салаллан кэлбитинэн бу күннэргэ сир-дойду аайы бастакы ыһыахтар саҕаланнылар.

Дьон-сэргэ сэмээр бэлэмнэнэ да сылдьара биллэр. Ол курдук, мин биир күн ырыынакка эдэр кыыстаах далбар кэпсэтиилэрин истэн аһардым. Сэрэйдэххэ, бэйэм курдук тыа дьоно быһыылаах, маллара элбэҕэ, дьонноругар кэһии бөҕөнү ылан үөрбүт көрүҥнэрэ, улаханнык күө-дьаа кэпсэтэллэрэ.

Кыыс: «Аны паапаҕа наскы ыларбыт хаалла дии», — диэбитигэр, аата анекдокка дылы диэн, санаан ыллым. Төһөлөөх сыранан дьиэ-кэргэнин хааччыйар ыал тутаах киһитигэр баара-суоҕа наскы эрэ тигистэҕэй дии санаатым. Хата, ийэтэ сүр холкутук: «Суох, ырбаахы ылыахпыт, ыһыахха кэтэригэр», — диэтэ. Уонна аҕаларыгар саҥа таҥас ыларыттан бэйэтэ астынан сирэйэ сырдаан, мичийэн ылла.

Ити көннөрү күннээҕи кэпсэтииттэн «ыһыахха кэтэригэр» диэн судургу тыллар хайдах эрэ ураты иһирэхтик иһиллэн, урукку саастарбын санатан ыллылар.

Мин оҕо эрдэхпинэ ыһыах диэн букатын улахан суолталаах соҕотох сайыҥҥы бырааһынньыкпыт буолара. Онуоха байтаһын ынах эбэтэр сылгы өлөрүллэр, былыргылыы иҥиирдээх кымыс туруоруллар. Дьахтар аймах ньилбэктэригэр хатайдаан кыл өрөр эбиттэр.
Мин ити өттүн бэйэм өйдөөбөппүн, дьонум кэпсээнинэн. Сэрэйдэххэ, урут тус-туспа холхуос эрдэхтэринэ буолуо.

Мин өйдүүрүм диэн, ыал аайы саҥа таҥас тигиитэ буолара. Уолаттарга маласкыынтан, «диагональтан» искиэрэ диэн ыстаан, кыра кыргыттарга халадаай, обургуларга татыйааҥка диэн сиидэстэн, штапельтан ырбаахылар, тумсугар кыһыл, күөх сибэкки быысапкалаах, кыһыл өҥнөөх хаймыылаах сарыы түүппүлэ тигиитэ уо.да сүпсүлгэн элбэҕэ. Оҕолор ону сэҥээрэн ыалтан ыалга хардарыта сыбыытаһан биэрэрбит.

Били, эмээхсин саҥа былаат баанаары ыһыаҕы кэтэһэрин туһунан хоһооҥҥо хоһуйуллубутун курдук, кырдьык, үчүгэй ойуулаах былааты, таастаах, баттахха анньыннахха үөһэ көстөр өттө араас быһыылаах дьэҥкир муос кырыбыайканы куоратчыттарга эҥин сакаастаан булунуу эмиэ баара.

Мааны эдэр чүөчэлэр, сүнньүнэн учууталлар, биэлсэрдэр, уо.д.а. оройуон хамыһаардара, оччолортон солко, крепдешин былааччыйалаах, велюр бөдөҥ сибэккилээх креп-жоржет куопталаах, аҥаар ойоҕоһугар наһаа үчүгэй сибэкки киэргэллээх соломо сэлээппэлээх, ридикюль сумкалаах буолаллара. Oнон кинилэри сөҕө, ымсыыра, батыһа көрөөччү элбэх буолара.

Эр дьон сорочка, хомуһуол уонна саҥа үөдүйбүт толстовка диэн хара бэйбириэттэн тикпит иннинэн уонна үөһэ сиэптэригэр сомуоктаах кылгас куурка курдугу кэтэллэрэ. Хап-хара таҥаска ол сомуоктара кылбачыйан, дьэ кырдьык, мааны көстүү буолара.
Сахалыы таҥаһы кэтии оччолорго наһаа сөргүтүллэ илик кэмэ этэ. Биһиги эргин эрэ эбитэ дуу…

Анна Петровна Григорьева,

Тааттаттан төрүттээх Дьокуускай олохтооҕо