ЫЙЫТ-ХОРУЙДУУБУТ: Эми-тому атыылаһыыга нолуоктан төннөрүүнү хайдах ылабыт?

Ааҕааччы ыйытар: 

— Эмтэниигэ уонна эми-тому атыылаһыыга нолуоктан төннөрүүнү (вычет) бэйэҕэр, ойоххор (эргэр), төрөппүттэргэ, саастарын ситэ илик оҕолорго (ол иһигэр иитиэх, ону тэҥэ күнүскү үөрэххэ үөрэнэр 18‑тан 24 саастарыгар диэри оҕолорго ылыахха сөп дуо?

— Нолуогу төннөрүү муҥутуур кээмэйэ 2024 сыл тохсунньу 1 күнүттэн (атын социальнай төннөрүүлэри кытта холбоон) — 150 тыһыынча солкуобай, ол эбэтэр 19,5 тыһыынча солкуобайга диэри төннөрүөххэ сөп.

Ыарахан суумалаах эмтэнии ороскуоттара толору кээмэйинэн ылыллар. Холобура, тиис протеһын имплантациятыгар ороскуоттары толору сууманан төннөрүүнү көрдүөххэ сөп, ол эрээри төннөрүүнү биэрэр сыалга учуоттанарга ылыллыбыт дохуот сууматыттан ордубаты. Эмтэнии ыарахан сыаналаах буоларын мэдиссиинэ өҥөтүн оҥорор мэдиссиинэ тэрилтэтинэн эбэтэр биирдэм урбаанньытынан бэриллибит ыспыраапкаҕа олоҕуран быһаарыахха сөп. Ыарахан суумалаах мэдиссиинэ өҥөлөрө “2” куодунан бэлиэтэнэллэр, чэпчэки — “1” куодунан.

Эмкэ-томҥо ороскуоттарынан төннөрүүнү ыларга ырысыап эбэтэр наадалаах эмп препараттара, ону тэҥэ каасса чиэгэ суруллубут пациент мэдиссиинискэй каартатыгар быраас анааһына ирдэнэр. Ырысыаптар былааҥкаларын пуормалара Арассыыйа Доруобуйаҕа харыстабылын министиэристибэтин 2021 с. сэтинньи 24 күнүнээҕи 1094 н №-дээх бирикээһинэн бигэргэммиттэрэ. Төннөрүүнү быраас анаабыт ханнык баҕарар эмигэр ылыахха сөп.

Төннөрүүнү (вычет) маннык ньыманан ылыахха сөп:

• — халандаарынай сыл түмүгүнэн 3‑НДФЛ пуорматынан декларацияны толорон биэрэн;
• — үлэни биэрээччигэ сыл устата;
• “Личный кабинет налогоплательщика для физических лиц” Арассыыйа ФНС сервиһин нөҥүө судургутутуллубут бэрээдэгинэн, эми атыылаһыыга төннөрүүттэн (вычеттан) уратыларга.

Санатан эттэххэ, 2024 сыл тохсунньу 1 күнүттэн эмтэниигэ ороскуоту бигэргэтэргэ нолуок уорганыгар саҥа унифицированнай ыспыраапка эрэ ирдэнэр, ону нолуогу төлөөччүгэ мэдиссиинэ тэрилтэтэ биэриэхтээх, биитэр кини суругунан сайабылыанньатын нолуок уорганыгар ыытыллыахтаах.

Мэдиссиинэ тэрилтэтиттэн ылыллыбыт уонна бэрэбиэркэни ааспыт сибидиэнньэлэргэ олоҕуран, нолуок сулууспата быһалыы (автоматически) төннөрүүнү ыларга толоруллубут сайабылыанньаны оҥорор, ол нолуогу төлөөччү тус кэбиниэтигэр көстөр. 3‑НДФЛ декларация бу түгэҥҥэ ирдэммэт. Нолуогу төлөөччү бэйэтин баанын счетун ревизиттэрин бэрэбиэркэлиэхтээх уонна сайабылыанньатын электроннай илии баттааһынынан бигэргэтиэхтээх.