Ыйыт — хоруйдуубут: Хомунаалынай төлөбүрдэр

Быйыл от ыйын 1 күнүттэн хомунаалынай өҥө тарыыба үрдээбитинэн сибээстээн, нэһилиэнньэттэн киирэр ыйытыыларга хоруйдары билиһиннэрэбит.

1. Ыйытыы: Хомунаалынай өҥө тарыыба үрдээһинэ туох төрүөттээҕий?

Эппиэт: Хомунаалынай өҥө тарыыбын үрдээһинэ хас да биричиинэлээх:

Ресурсалар уонна матырыйааллар сыаналара үрдүү турар. Энергия ресурсаларын (гаас, ньиэп, чох), сырье уонна олор састааптарын сыаналара үрдээһинэ хомунаалынай өҥөнү оҥорооччулар ороскуоттарын үрдэтэр.

Хомунаалынай инфраструктура (уу турбалара, ититэр ситимнэр, уот ситимнэрэ) саҥардыыны уонна өрөмүөнү мэлдьи ирдииллэр. Оттон эргэрбит ситимнэри уонна тэриллэри уларытыы сыаната ыарахан.

Судаарыстыба хомунаалынай хаһаайыстыбалар үлэлэрин бэрээдэктиир быраабылалары уонна нуормалары олохтуур. Онон үлэ хаачыстыбатын стандартарын тупсарыыга ирдэбиллэр эбии ороскуоттарга тиэрдэлллэр.

Түмүгэр өҥө бүтэһик сыанатыгар нолуок кээмэйин уонна төлөбүрүн уларыйыылара дьайаллар. Оттон нолуок үрдээһинэ өҥөнү туһанааччыларга дьайара саарбаҕа суох.

Хомунаалынай хаһаайыстыба сулууспаларын үлэһиттэрин хамнастарын алын кээмэйэ үрдээһинэ уонна хамнастарын индексациялааһын хампаанньалар уопсай ороскуоттарын эмиэ үрдэтэр.

2. Ыйытыы: Өскөтүн Саха сирин олохтоохторо өҥө дьиҥнээх сыанатынан төлүүллэрэ буоллар, холобур, ортотук олорор дьиэ кэргэн хомунаалынай өҥөтүн төлөбүрүн кээмэйэ төһө буолуо этэй?

Эппиэт: Саха сирин олохтоохторо ортотунан туһаныллыбыт ороскуоттарын уопсай сыанатыттан 25% төлүүллэр. Ол эрээри, Арктика улуустарыгар биллэрдик уратылаһар, бэйэ төлөбүрүн өлүүтэ өссө намыһах уонна баара-суоҕа 5 %, ардыгар өссө кыра буолар (холобур, Дьааҥы, Муома уонна Эбээн-Бытантай улуустарыгар – баара-суоҕа 4,3%). Ресурсанан хааччыйар тэрилтэлэр ороскуоттарын итинтэн ордугун өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтэ толуйар. Холобур, Дьокуускай куоракка 63 м² иэннээх тупсаҕай дьиэҕэ олорор үс киһилээх орто дьиэ кэргэн хомунаалынай өҥө иһин, чэпчэтиилэри киллэрэн туран, ыйга быһа холоон 12,8 тыһыынча солк.төлүүр. Чэпчэтии суоҕа буоллар, бу суума 17,0 тыһыынча солкуобайга тиийиэ этэ уонна тустаах ресурсаны биэрээччиттэн тутулуктаныа этэ. Оттон Дьааҥы улууһугар олорор ыалларга сыһыаннаан эттэххэ, судаарыстыба субсидията суох кинилэр хомунаалынай өҥө иһин ыйдааҕы счеттара 110 тыһыынча солк. кэриҥэ буолуо этэ.

3. Ыйытыы: Тыа сиригэр тарыып үрдээһинин көрдөрүүлэрэ хайдаҕый?

Эппиэт: Куораттары кытта тэҥнээтэххэ, тыа улуустарын олохтоохторугар намыһах тарыыптары бигэргэтэр бэлиитикэ тутуһуллар. Кинилэр анал усулуобуйанан туһаналлар, кинилэргэ тарыып чэпчэки:

— электричество – 30%;

— ититиигэ гааһы туһаныыга – 16%;

— ас астыырга гааһы туһаныыга – 20%;

— итиини биэриигэ – 30%;

— сылаас ууга – 23%;

— ууну ыытыыга – 21%.

СӨ Сыана бэлиитикэтигэр судаарыстыбаннай кэмитиэт пресс-сулууспата.