ЫЙЫТ-ХОРУЙДУУБУТ: Оҕо уһуйааҥҥа сылдьарга үөрэнэригэр хайдах көмөлөһөбүт?

Оҕо бастакы күнүгэр ытаан-соҥоон уһуйааҥҥа барарыгар, сарсын үчүгэй буолуо диэн бэйэҕитин уоскутунаҕыт. Ол эрээри, биир нэдиэлэ ааспытын кэннэ балаһыанньа уларыйбатаҕына, элбэх төрөппүт буруйдаах курдук сананан олус муҥутуйар, уһуйаантан аккаастанан кэбиһэргэ бэлэм буолар. Оҕо уһуйааҥҥа үөрэнэр кэмигэр ордук истириэһи хайдах ааһынарын сөбүн туһунан психиатр-быраас Артем Кожанов кэпсиир.

Уһуйааҥҥа барар бастакы күннэрин оҕоҕо чэпчэкитик ааһарын курдук, эрдэттэн бэлэмнэниэххэ наада. Бэлэмнэниигэ 2-3 ыйы анаатахха үчүгэй. Бу кэмҥэ хас да хайысханан үлэни ыытарга сөп буолуо:

Күннээҕи эрэсиими көннөрүү

Эрэсиими сыыйа-баайа уларытан, уһуйаан бэрээдэгэр дьүөрэлээҥ:

• Уһуктуу 6:30–7:30 чааска (суолга барар кэми учуоттаан).
• Сарсыардааҥы аһылык, эбиэт уонна киэһээҥҥи аһылык уһуйааҥҥа курдук биир кэмҥэ.
• Күнүскү утуйан ылыы — чуолаан 13:00 чаастан 15:00 чааска диэри.

Бэйэни көрүнэр үөрүйэхтэри сайыннарыы

Оҕо уһуйааҥҥа барарыгар тугу сатыыр буолуохтааҕый?:

• Ньуосканан аһыыры (сыыһа-халты да буоллар).
•  Чааскыттан иһэри.
•  Туалеттыы барарын этэрин эбэтэр бэйэтэ барары.
•  Атах таҥаһын кэтэри уонна таҥна сатыыры.

Уһуйааны кытта теорияҕа уонна олоххо билсии

• Дьиэҕэ «уһуйаан» оонньуутун оонньооҥ. Холобур, оонньуу нөҥүө сөбүлүүр куукулаҕыт бөлөххө хайдах барарын, аһыырын, утуйарын, ийэтин кэтэһэрин, киниэхэ хайдах курдук үөрүүлээҕин-көтүүлээҕин, интэриэһинэйин көрдөрүҥ.
• Уһуйаан туһунан кинигэлэри ааҕыҥ.
• Барар уһуйааҥҥыт тиэргэнинэн күүлэйдии сылдьыҥ. Кыаллар буоллаҕына, иһирдьэ киирэн көрүҥ. Иитээччини кытта эрдэттэн билсэ сатааҥ.

Тугу оҥорор букатын сатамматый?

• Уһуйаанынан куттаамаҥ: «Куһаҕаннык быһыыланнаххына, уһуйааҥҥа бараҕын!»
• Атаарсыыны уһатымаҥ: уһуннук атаарыы — ордук харах уута.
• Атын оҕолору кытта тэҥнээмэҥ: «Көр эрэ, Маша ытаабат, оттон эн тоҕо ытыыгын!»
• Өрөбүл күннэргэ эрэсиими эмискэ уларытымаҥ.