Үлэни буларга ыра санаа туолуута

АЛРОСА хампаанньа өрөспүүбүлүкэ олохтоохторун бырамыысыланнас тэрилтэлэригэр үлэҕэ ыларга салгыы көхтөөхтүк кыттар. 2018-2022 сылларга АЛРОСА-ҕа хайыы үйэ 12 тыһыынчаттан тахса киһи үлэлэннэ.

Баҕа санаа хампаанньата

«Олохтоох каадырдары -– бырамыысыланнаска» бырагыраама каадыр тиийбэт уонна үлэтэ суохтар ахсааннарын аҕыйатыы кыһалҕаларын быһаарар туһугар  2017 сылтан үлэлиир. АЛРОСА бу бырагыраамаҕа 2018 сылтан холбоспута, онтон ыла Саха сирин олохтоохторун үлэҕэ ылыы ахсаанынан инники кэккэҕэ сылдьар. Хампаанньаҕа хайа уонна сир аннынааҕы үлэлэр, тырааныспарынан хааччыйыы салааларыгар исписэлиистэр ордук наадалар.
Хампаанньаҕа үлэ уратытын туһунан өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай былааһын уорганнарын кытары үлэҕэ АЛРОСА отделын начаалынньыга Ладимир Аргунов «Работа России. Время возможностей» Бүтүн Арассыыйатааҕы үлэ дьаарбаҥкатын кэмигэр кэпсээтэ.
– Биһиги бакаансыйалар дьаарбаҥкаларыгар куруук көхтөөхтүк кыттабыт уонна туруоруммут соруктарын толорорго дьулуһар, көхтөөх үлэһиттэри бэйэбит кэккэбитигэр куруук үөрэ-көтө ылабыт. АЛРОСА -– араас идэҕэ бэйэни сайыннарарга уонна карьераны үрдэтэргэ улахан кэскиллээх.
Күрэстэһэр кыахтаах хамнас, хаачыстыбалаах социальнай бакыат, судаарыстыбаннайа суох биэнсийэнэн хааччыллыы, ону сэргэ бэйэ Корпоративнай университетын базатыгар идэҕэ бэлэмнээһин уонна үлэһиттэри хос үөрэтии -– маны барытын биһиги хампаанньабыт хааччыйар.

Дьаарбаҥка

«Работа России. Время возможностей» Бүтүн Арассыыйатааҕы үлэ дьаарбаҥкатын иккис түһүмэҕэ өрөспүүбүлүкэ бары улуустарыгар уонна Дьокуускай куоракка ыытылынна. Дьаарбаҥка тэрээһиннэригэр 247 тэрилтэ кытынна. Барыта 13 тыһыынча бакаансыйа баар, дьаарбаҥкаҕа барыта 3500 кэриҥэ киһи сырытта.
«Өрөспүүбүлүкэ баһылыга Айсен Николаев улахан болҕомтотун ыччат дьарыктаах буоларыгар уонна «Олохтоох каадырдары -– бырамыысылыннаска» бырагырааманы олоххо киллэриигэ уурар. Уопсайынан, өрөспүүбүлүкэҕэ бырайыак үлэҕэ киириэҕиттэн 52 617 киһи үлэлэммититтэн аҥаардара – ыччат. Өрөспүүбүлүкэҕэ үлэлиир кыахтаах киһи ахсаана 513,7 тыһыынча киһиэхэ тиийдэ, сыл саҕаланыытын кытта тэҥнээтэххэ, 12,5 тыһыынча киһинэн эбилиннэ. Олохтоох каадырдары үлэҕэ тардарга анаммыт бырагыраама биир көхтөөх кыттааччыта -– АЛРОСА хампаанньа. Аҥаардас 2022 сыллаахха АЛРОСА бөлөҕөр 4 тыһыынчаттан тахса киһи үлэ булбута, ол иһигэр тыа сирин олохтоохторо, ыччаттара», – диэн нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутугар судаарыстыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Елена Калашникова кэпсээтэ.
Кини бэлиэтээн эппитинэн, хампаанньа олоххо киллэрэр бырайыагар идэҕэ үөрэтии, үлэһиттэр эбии үөрэнэр бырагыраамаларын уонна эдэр исписэлиистэри стажировкалааһыны тэрийии киирэллэр. 2022 сыллаахха Саха сирин үөрэҕин тэрилтэлэригэр тус сыаллаах үөрэнэр туһунан дуогабары 16 устудьуон түһэрсибитэ. Мииринэйдээҕи тиэхиньиичэскэй кэллиэскэ дуальнай үөрэхтээһин бырагырааматынан 150-тан тахса устудьуон бэлэмнэниини ааспыта. АЛРОСА Айхаллааҕы уонна Мииринэй-Ньурба хайа-байытар кэмбинээттэригэр стажировканы тэрийэр.
«Кэнники сылларга хайа бырамыысыланнаһыгар олохтоох ыччат кэлэрэ элбээтэр элбээн иһэр, кинилэр салааҕа үлэлии хаалаллар уонна идэлэригэр сайдаллар. Хампаанньалар бу бырайыагы улаханнык кэрэхсииллэр. Кинилэр бэйэлэригэр наадалаах каадырдары үөрэтиини үбүлүүргэ бэлэмнэр. Биһиги АЛРОСА уонна «Анаабыр алмаастара» хампаанньалары кытары сөбүлэһии түһэрсибиппит. Кинилэр -– бэйэлэрэ үөрэтэр кииннээх, үлэни биэрэр бөдөҥ хампаанньалар. Холобур, АЛРОСА-ҕа итинник киин корпоративнай университет быһыытынан хаһыс да сылын үлэлиир», -– диэтэ Елена Калашникова.
АЛРОСА ыччаты үлэҕэ үөрэ-көтө ылар, ыччакка идэҕэ үөрүйэхтэнэр уонна карьераларын оҥостор кыаҕы биэрэр. Кинилэр араас идэҕэ -– оробуочайынан, инженер-тиэхиньигинэн үлэлииллэр. Идэтин үрдэтиниэхтээх киһи АЛРОСА Корпоративнай университетыгар үөрэнэр кыахтаах. Саҥа үлэһиттэргэ уһуйааччылар бырагыраамалара ситиһиилээхтик үлэлиир.

Киэн туттарга төрүөт баар

Саха сиригэр үлэтэ суох буолуу ахсаанын аҕыйатарга сүрүн оруолу баайдаах сирдэри хостуур хампаанньалар, бастатан туран, АЛРОСА ыларыгар эрэгийиэн бырабыыталыстыбата эрэллээх.
— Билигин өрөспүүбүлүкэҕэ нэһилиэнньэ дохуотун таһымын үрдэтэргэ үлэ көхтөөхтүк ыытыллар. Бу Ил Дархан Айсен Николаев туруорар сүрүн соруга. Ону ситиһэргэ бастыҥ ньыма -– нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун 100 бырыһыан хааччыйыы уонна дьоһуннаах төлөбүр.
Онуоха мин өрөспүүбүлүкэ бары олохтоохторугар үлэни биэрэр кыахтаах АЛРОСА-тан саҕалаан бөдөҥ хостуур хампаанньалары бэлиэтиэм этэ. Тыа сирин, Арктика улуустарын олохтоохторугар баахта ньыматынан эбэтэр быстах кэмҥэ үлэнэн хааччыйыы көрүҥүнэн үлэни биэрии улахан суолталаах.
АЛРОСА үлэни биэрээччилэртэн биир саамай улаханнара уонна стратегическай партнер буоларын бэлиэтиэм этэ. Хампаанньа бакаансыйалар дьаарбаҥкаларыгар тиһигин быспакка кыттар. Өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата уонна хампаанньа салалтата билигин АЛРОСА-ҕа сүрүннээн олохтоох каадырдар үлэлииллэринэн киэн туттар толору бырааптаахтар», -– диэтэ СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Георгий Степанов.

Үлэтэ суох буолууну кытары охсуһуу

Росстат чахчытынан, кулун тутар түмүгүнэн дойдуга үлэтэ суох буолуу таһыма 3,5% кыччаата. Бу сүрүннээн хайа-хостуур бырамыысыланнас сайдыытын уонна үлэтэ суох буолуу ахсаанын аҕыйатарга өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата тус сыаллаах бырагырааманы олоххо киллэрэринэн быһаарыллар.
«Чахчы үлэни көрдүүр 5 тыһыынча киһиэхэ өрөспүүбүлүкэ үлэни биэрээччилэрэ билигин 13 тыһыынчаттан тахса бакаансыйалаахтар диэн этиэхпин сөп. Үлэ, үлэни көрдөөччүлэри кытары тэҥнээтэххэ, икки төгүл элбэх. Дьаарбаҥка сүрүн соруга — үлэ көрдүүр уонна үлэни биэрээччилэр интэриэстэрэ сөп түбэһиитэ, кинилэри тиксиһиннэрии. Үлэни көрдүүр киһи, биллэн турар, сөптөөх хамнаска баҕарар. Онтон үлэни биэрээччи үлэҕэ ирдэниллэр таһымы көрөр», -– диэтэ Георгий Степанов.
Үлэ дьаарбаҥкатын чэрчитинэн Саха сирин дьоно хос үөрэнии, идэҕэ таһымы үрдэтии, атын эрэгийиэҥҥэ үлэҕэ киирэргэ эбэтэр көһөргө судаарыстыба өйөбүлүн туһаныы тустарынан билэр кыахтаннылар. Ол курдук, өрөспүүбүлүкэҕэ барытыгар үлэни биэрээччилэри кытары бырактыычаскай сэминээрдэр, «төгүрүк остуоллар», маастар-кылаастар, оробуочай миэстэ дьаарбаҥкалара, видео-билиһиннэриилэр тэрилиннилэр, туһалаах сүбэлэр-амалар бэрилиннилэр.
Барыта 100-тэн тахса тэрилтэ бэйэтин бакаансыйатын билиһиннэрдэ. Ол эбэтэр, АЛРОСА хампаанньаҕа, «Якутуголь», «Таас-Үрэх Нефтегазодобыча», «ЯТЭК», «Сахатранснефтегаз», «Саха сирин тимир суоллара» уо.д.а. тэрилтэлэргэ үлэни булуохха сөп.

Аламжи БУДАЕВ суруйуутуттан тылбаас