СИА архыыбыттан
Ыт олус үчүгэйдик сыты ылар. Кини муннугар 200 мөл.кэриҥэ сыты билэр рецептор баар.
Тэҥнэбилгэ, киһи муннугар — 5 мөл.кэриҥэ. Ол иһин ыттар көҥүллэммэт биэссэстибэлэри, онтон да атыны булаллар. Маны тэҥэ муннуларынан бириэмэни быһаараллар. Хаһаайына барбытын кэнниттэн сыта төһө өр сүтэрин кэтииллэр уонна дьиэтигэр хаһан кэлиэхтээҕин билэллэр.
Ыт тыаһы истэрэ эмиэ киһиттэн таһыччы үчүгэй. Киһи 22 кГц тиийэ түргэннээх тыаһы истэр буоллаҕына, ыт кулгааҕа — 40 кГц тиийэ.
Ол оннугар ыт мөлтөхтүк көрөр. Чинчийээччилэр этэллэринэн, ыттар өҥнөрү үчүгэйдик араарбаттар. 25 см чугас турар барамайдары кыайан чопчу көрбөттөр. Ол гынан баран 800 м ыраахха диэри хамсыыр эбийиэктэри көрөллөр. Маны тэҥэ өскөтүн киһи 180 кыраадыс кэрийэ көрөр буоллаҕына, ыт — 200-270 кыраадыс.
Ыт тыла түөрт сүрүн амтаны араарар: минньигэс, аһыы, кураххай, туустаах. Оттон бытыга бигээн билэригэр наадалаах.
Саха ыалын халандаарыттан
Уопсайа 500-тэн тахса араас саастаах дьон «Вместе Победим!» диэн сүүрүүгэ кыттыыны ыллылар. Бу аахсыйа онкологическай…
Дьылҕа хаан ыйааҕа билиэҕэ диэн санаа сахаларга хайдах, хаһан кэлбитин билбэтим гынан баран, хас биирдии…
2025 сылга “Үлэ киһитэ‑2025” үрдүк ааты ылбыт дьон ортотугар Бүлүү улууһуттан ийэлээх кыыс бааллара биир…
Саха ынаҕын иитиэн баҕалаах ыал ыйытыытыгар Эбээн Бытантайтан хоруйдаатылар. — Саха ынаҕын иитиэхпитин баҕарабыт. Онон бу…
Мин аҕам туһунан бэрт уһун кэм устата ахтыбакка, суруйбакка сылдьан баран, дьэ бу Улуу Кыайыы…
Нуучча улуу бэйиэтэ, драматура уонна прозаига Александр Пушкин төрөөбүт күнүн көрсө бэйиэт айар үлэтигэр сүгүрүйээччилэр…