Саха дьоно-сэргэтэ сайын ахсын биир саамай сэҥээрэр уонна кэтэһэр тэрээһининэн успуорт төрүт көрүҥнэригэр “Дыгын оонньуулара” күрэхтэһии буолар. Ол курдук, Туймаада ыһыаҕын кэмигэр Үс Хатыҥ түһүлгэтигэр 13 мадьыны үгэс буолбут сэттэ көрүҥҥэ күрэхтэспиттэрэ: «Үс төгүл үс», «Тутум эргиир», мас-рестлинг, оҕунан ытыы, 400 миэтэрэҕэ сүүрүү, хапсаҕай уонна тааһы көтөҕүү.
Икки күннээх күөн көрсүү түмүгүнэн быйылгы кыайыылааҕынан Нам улууһуттан сылдьар Вячеслав Дьяконов буолла. Вячеслав баара-суоҕа 22 саастаах, ХИФУ физкултуура уонна успуорт институтун 1 кууруһун устудьуона, Николай Дьяконов уола. Кини “Дыгын оонньууларыгар” төрдүс сырыытын кыттан өрөгөйдөөх кыайыыны ситистэ.
Балаҕан ыйын бүтүүтэ Кытай Ханчжоу куоратыгар буолбут Азиатскай континент атлеттарын икки ардыларынааҕы күрэхтэһиигэ буолбута Саха сириттэн сылдьар марафонец Сардаана Трофимова уонна тустуук Айаал Лазарев мэтээл иһин киирсибиттэрэ.
Сардаана Трофимова марафоҥҥа 2 чаас 28 мүнүүтэ 39 сөкүүндэ көрдөрүүлээх биэтэккэ үһүс кэлэн, бар дьону үөрдүбүтэ. Оттон көҥүл тустууга 125 киилэҕэ диэри ыйааһыҥҥа Айаал Лазарев кыттан, боруонса мэтээли ылары ситиспитэ.
Саха сирин режиссердара Максим уонна Евгения Арбугаевтар «Выход» диэн киинэлэрэ «Оскар» бириэмийэҕэ бэлиэтэммитэ. Арбугаевтар киинэлэрэ «Лучший короткометражный документальный фильм» диэн номинацияҕа күрэхтэһэн, биэс бастыҥ киинэ иһигэр киирбитэ. Бу номинацияҕа бастыҥнары киинэ академиятын 930 чилиэнэ көрбүтэ-истибитэ.
«Бу саха кинематографиятыгар улахан ситиһиинэн буолар. Максим уонна Евгения Арбугаевтар саха киинэтэ үгүһү ситиһиэн сөбүн дакаастаатылар», – диэн Ил Дархан Айсен Николаев бэлиэтээн эппитэ.
Сайын бүтүн өрөспүүбүлүкэ устуоруйатыгар кэрэ-бэлиэ күн буолбута. 2023 сыл бэс ыйын 23 күнүгэр Саха сирин мөлүйүөн ахсааннаах олохтооҕо Мииринэй куоракка олорор Арина, Гаврил Онуфриевтар дьиэ кэргэттэригэр иккис оҕонон күн сирин көрбүтэ.
Ийэ 40 нэдиэлэтин 2 күн аһардан, бэйэтэ кылбардык төрөөбүтэ. Кыыс ыйааһына 4200 г, үрдүгэ
56 см этэ.
Онуфриевтар иккиэн “АЛРОСА” хампаанньаҕа үлэлииллэр. Арина Орто Халыматтан төрүттээх, “Якутнипроалмаз” бырайыактыыр институтугар үлэлиир. Гаврил Бүлүү Хампатыттан төрүттээх. “АЛРОСА” алмааһы наардыыр киинигэр үлэлиир.
Саха сириттэн уонна сахалартан бастакы киһи Сир ийэ муҥутуур үрдүк чыпчаалыгар таҕыста. Ыам ыйын 15 күнүгэр Өймөкөөнтөн сылдьар, кадастр инженерэ идэлээх Евгений Кривошапкин 8848 үрдүктээх Эверест хайатын дабайан, уһук чыпчаалыгар ытынна, былыттары аллараа хаалларан, Саха Өрөспүүбүлүкэтин былааҕын күөрэччи көтөхтө!
Евгений иллэҥ кэмэр гид быһыытынан Афродита хайатыгар дьону таһаарар этэ. Кини сүрдээх сэмэй киһи, «дьиҥэ, бэйэбэр диэн сыал туруоруннаҕым дии» диир. Евгений кэргэннээх, үс оҕолоох аҕа.
Ахсынньы 18 күнүгэр оҕо литэрэтиирэтигэр меценат Руслан Федотов олохтообут бириэмийэтин –
500 тыһ. солк. сэртипикээти «Бастакы сээн» сэһэнинэн кыайбыт устудьуоҥка Валерия Потаповаҕа туттарда. Түөрт финалист кинигэтэ бэчээттэнэр буолла.
«Алта» кинигэ кыһатын салайааччы Зинаида Архипова, «Саха сирин суруйааччылара» ассоциация бэрэссэдээтэлэ Олег Сидоров уонна урбаанньыт Руслан Федотов буолан, оҕо литэрэтиирэтигэр бириэмийэ олохтуур туһунан сөбүлэспиттэрэ.
Горнай улууһун А.Осипов аатынан Бэрдьигэстээх орто оскуолатын саха тылын уонна литэрэтиирэтин учуутала Кэскилээнэ Лукина “Төрөөбүт тыл уонна литэрэтиирэ бастыҥ учуутала” идэ куонкуруһун өрөспүүбүлүкэтээҕи түһүмэҕэр муҥутуур кыайыылаах аатын ылбыта.
Быйыл күһүн куонкурус финалыгар – Карачаево-Черкесскэй Өрөспүүбүлүкэ Черкесскэй куоратыгар Бүтүн Арассыыйатааҕы түһүмэххэ баран, лауреат буолан, Саха сирин ааттатан кэллэ. Куонкуруска дойду 75 эрэгийиэниттэн барыта 30 тыл учуутала кытынна.
Бүтүн Арассыыйатааҕы «Сыл бастыҥ дьиэ кэргэнэ» күөн күрэскэ Томпо Тополинайыттан Варвара уонна Дмитрий Стручковтар «Семья – хранитель традиций» анал аат кыайыылааҕынан буоллулар.
Иллээх ыал – удьуор табаһыттар. Кинилэр дьиэ кэргэн үгэстэрин харыстаан илдьэ сылдьаллар, табаһыттар үлэлэригэр оҕолорун сыһыараллар, үгэһи, сиэри-туому оҕолоругар, сиэннэригэр тиэрдэр баҕалаахтар. Стручковтар түөрт оҕолоохтор. Улахан уол тиэхиньикумҥа үөрэнэр, оттон кыра кыыстара тоҕус ыйдаах.
Былырыын биир кэлим эксээмэни 23 оҕо 100 баалга туттарбыт эбит буоллаҕына, ааһан эрэр сылга 27 биридимиэккэ 100 баалы ыллылар:
Литэрэтиирэҕэ: Юлия Тюрюмина (Алдан лиссиэйэ), Анна Будищева (Жатай 2-с нүөмэрдээх оскуолата), София Евстратова (Мииринэй 12-с нүөмэрдээх оскуолата), Елизавета Граф (Мииринэй 23-с нүөмэрдээх оскуолата), Мария Савкина (Нерюнгри 1-кы нүөмэрдээх гимназията), Анна Невская (Уус Маайа оскуолата), Полина Евсеенко (Дьокуускай куораттааҕы лиссиэй), Дарина Тимофеева (Дьокуускай к., физика-тиэхиньиичэскэй лиссиэй), Мария Осипова (оскуоланы урукку сылга бүтэрбит); химияҕа: Илья Манохин (Нерюнгри 2-с нүөмэрдээх гимназията), Владислав Алексеев (Дьокуускай к., өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээт), Екатерина Цивилёва (Дьокуускай к. физика-тиэхиньиичэскэй лиссиэй); нуучча тылыгар: Феврония Саввинова (Сунтаардааҕы политиэхэньиичэскэй лиссиэй-интэринээт), Илья Манохин (Нерюнгри 2-с нүөмэрдээх гимназията), Мария Савкина (Нерюнгри 1-кы нүөмэрдээх гимназията), Иван Спицын (Нерюнгри информационнай-технологическай лиссиэйэ), Нарияна Кириллина (Дьокуускай куораттааҕы лиссиэй), Влада Долженко (Дьокуускай куорат 23-с нүөмэрдээх оскуолата), Инесса Адамова (Амма улууһун Майскай оскуолата), Полина Корчагина (Мииринэй 23-с нүөмэрдээх оскуолата), Евдокия Николаева (Арктика норуоттар икки ардыларынааҕы оскуола), Сандаара Саввинова (Кэбээйи улууһун Мастаах оскуолата), Сардаана Егинова (Дьокуускай к. өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээт), Давир Дьяконов (өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээт). Математикаҕа (проф.): Айтал Захаров (Дьокуускай к. физика-тиэхиньиичэскэй лиссиэй). Информатикаҕа уонна ИКТ: Айтал Захаров (Дьокуускай к. физика-тиэхиньиичэскэй лиссиэй), Тимур Куличкин (Чурапчы гимназията).
Дойду киин куоратыгар үгэскэ кубулуйбут «Мисс Россия» куонкуруска Саха кыыһа ситиһиилээхтик кытынна.
Ол курдук Любовь Хохолова «Вице-мисс Россия-2023» буолла. Любовь Хохолова Өлүөхүмэ улууһугар төрөөбүт. Оҕо сааһа Нам улууһугар ааспыт. Билигин Москватааҕы педагогическай университекка үөрэнэр.
Оттон «Мисс Россия — 2023» ааты 23 саастаах Санкт-Петербург куорат олохтооҕо Маргарита Голубева ылбыта.
От ыйа түмүктэнэр бүтэһик күннэрэ тураллар -- бэтинсэттэн атырдьах ыйыгар үктэнэбит. Атырдьах ыйын өбүгэ саҕаттан…
От ыйын 26-27 күннэригэр Кош-Агач оройуонун Горно-Алтайскай куоратыгар Куйактанар сиргэ СӨ норуотун маастара Иван Павлов…
Аллайыаха улууһугар уу кытыытыгар быраҕыллыбыт эргэ илимҥэ дьиэ хараҥаччыта хам ылларан, мүччү-хаччы мэҥэстэн сытар этэ.…
Саха сирин хамаандата дрон күрэҕэр Уһук Илин уокуру күрэхтэһиитигэр уонна чөмпүйэнээтигэр ситиһиилээхтик кыттан, 40 баар…
Суһал иһитиннэриинэн ИДьМ сулууспатын Ленскэй улууһун отделын холуобунай ирдэбилин үлэһиттэрэ 17 саастаах олохтооҕу «Toyota Land…
Кэмпэндээйигэ "Сир уустара" төгүрүк сыл үлэлиир киин оҕолору араас хайысханан сайыннарар. Бу сайын Саха сирин…