Ааҕааччы суруга: «Мамонтёнок» бэстибээлтэн санаалар

Бэҕэһээ, бэс ыйын 30 күнүгэр, «Мамонтёнок» норуоттар икки ардыларынааҕы цииркэ бэстибээлин сабыллыытын көрдүм. Бэстибээл Марфа уонна Сергей Расторгуевтар ааттарынан цииркэбит 30 сылын туоларыгар буолбута тускуну салайар дии санаатым. Көрдөрүү саҕаланыытыгар дүҥүрдээх саха көтөр кынаттаах ойууттара сэлиини  илдьэ киирэн, өбүгэбит бэлиэтин өрө тутан киирбиттэрэ көрөөччүгэ ийэ кутун уһугуннаран бэйэҥ дойдугунан киэн туттууну үөскэтэр.

Кэлбит ыалдьыттар кыахтарын сөҕө көрдүм. Монголияттан «Солко ойуу-бичиктэр» кыргыттар быһыылара-таһаалара, таҥастара-саптара кэрэтэ, аны атахтарын тарбахтарынан ох саанан ыталларыгар хамсаналлара бу кэрэтин! Оҕолорго 15 саастаах жонглер уол уонна 13 саастаах Москва  куорат кыыһа бэйэлэрин кыахтарын көрдөрбүттэрэ хайҕаллаах. Кыысчаан ситтэҕинэ-хоттоҕуна ыарахан хамсаныылары талбытынан салгыҥҥа толору оҥорор кыахтаныыһы. Барыта этэҥҥэ эрэ буоллар.
Бурятия циркачтара олус кыахтаахтар эбит диэн санааҕа кэллим. Омук быһыытынан уратыларын илдьэ сылдьалларын көрөн киһи үөрэр, сөҕөр. «Ыллыыр охтор» аата да этэринии оҕунан ааспыт үйэлэр дуорааннара билигин да баарын итэҕэттилэр, омук бэйэтэ туспа уратылааҕын, киһилии быһыыны-майгыны өрө тутар норуот кыахтааҕын киһи эмиэ да холкутуур, эмиэ да ыгылыйар түгэннэрдээх тургутууга кыргыттар туох да көмүскэниитэ суох (страховката) салгыҥҥа эргийэ-эргийэ чопчу уолаттар илиилэригэр тура түһэллэрэ олус да дьикти. Оттон таджиктар эмиэ омуктарын дьарыгын өрө туталлара, кыргыттар уһун тимир ураҕаска тииҥ курдук чэпчэкитик ыстана, хатааста сылдьаларын көрөр олус да долгутуулаах.

Кылаан чыпчаал кыайыылааҕынан Вьетнамтан тапталы хоһуйбут циркачтар ылыахтарын ыллылар. Манна бэйэ-бэйэлэрин хардарыта тиистэригэр тимиринэн ытыран үөһэ салгыҥҥа таһааран эргиэ-эрилитэ эргитиини ама ким долгуйбакка көрүөй?! Тапталтан салгыҥҥа биир иэйиигэ киирии, тапталтан дьоллонуу, тапталтан сордонуу барыта бу манежка эмиэ да драма артыыһыныы, эмиэ да циркэ ирдэбилинэн итэҕэтиилээхтик көрдөрдүлэр. Бэл, дьүүллүүр сүбэ бары атахтарыгар туран ытыс таһыныынан күндүлээтилэр.
Оттон саха көрөөччүлэрэ болҕомтолоохторун, ыалдьытымсахтарын ытыс таһыныынан бигэргэттилэр. Бурятия клоуна уһун шардара тэстибитигэр хомойон, умса туттан тахсан истэҕинэ саалаттан кырачаан саха кыыһа икки шардаах сүүрэн тахсан, клоуну ситэ баттаан уоскутаары шардарын туттарбытын бары үөрэ, сэргии ытыспытын таһынныбыт. Ити курдук саха көрөөччүлэрэ туох баар үөрүүлэрин, сөҕүүлэрин, артыыстары өйөөн (көрөөччүлэр аренаҕа артыыс кэриэтэ тутталларын) олус истиҥ эйгэни үөскэппиттэриттэн киһи эрэ астынар!
Арассыыйа, Беларусь, Казахстан, Кытай, Вьетнам, Таджикстан, Монголия уонна Саха цииркэтин артыыстара бииргэ буолар, хас биирдии артыыс сүрэҕэ алгыһынан арыалланар киэһэлэрэ сырдык сулустуу өрө ыһыллар фейерверк уотунан түмүктэннэ! Саха көрөөччүтүгэр үтүө өйдөбүлү бэлэхтээбит артыыстарбытыгар МАХТАЛ!

Ирина Харайданова. Томпо, Кириэс Халдьаайы, үрдүк категориялаах учуутал