Арктика улуустара — болҕомтоҕо

Бүгүн Арктика улуустарын социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыыларыгар туһуламмыт мунньаҕы Арктиканы сайыннарыы министиэристибэтэ ыытта.

Мунньаҕы СӨ Ил Дарханын анал бэрэстэбиитэлэ Александр Акимов салайда. Александр Константинович үгэс курдук бу тиэмэҕэ кыбаартал аайы көрсүһэллэрин киирии тылыгар бэлиэтээтэ. Санкт Петербурдааҕы экэниэмикэ пуорумугар Арктика сайдыытын дьүүллэһэллэрин эттэ.

Кини тустаах боппуруоска ылыныллыбыт дьаһаллар туолууларын хонтуруоллуулларын санатта. Ол курдук, ааспыт мунньахха Арктикаҕа доруобуйа харыстабылын көрбүттэр. Бүгүн үөрэх тиэмэтин таарыйыахтара.

Бастакы боппуруоһунан тутууну көрдүлэр. Тутуу миниистирин бастакы солбуйааччы Евгений Афанасьев Арктика улуустарыгар тутуллар социальнай тутуулары кытта тэҥинэн ууну ыраастыыр тутуулары ыытыы наадатын сөпкө эттэ. Арктикаҕа төһө дьиэ саахалланар туруктааҕын ыйытыыга кини өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн уопсайа төһө итинник дьиэ баарын эттэ. Холобура, бу боппуруос Андрюшкиноҕа сытыытык турар эбит. Бу тиэмэни анаан көрүөххэ диэтэ Александр Константинович.

Норуот дьокутаата Елена Голомарева Булуҥ улууһугар Бороҕоҥҥо, Таймылыырга үөрэх тэрилтэтин тутуу наадатын санатта, улуус баһылыгын кытта күүскэ үлэлииргэ эттэ. Зырянкаҕа, Баатаҕайга, Өлөөҥҥө, Анаабырга хаарбах дьиэттэн көһөрүүгэ балачча үлэлээбиттэр.

«Хоту дойду аҕыйах ахсааннаах норуоттара түөлбэлээн олорор сирдэригэр бу боппуруоска ымпыктык-чымпыктык сыһыаннаһыахха»,— диэтэ Александр Акимов. Иккис боппуруос — үөрэхтээһин Арктикатааҕы моделын сайыннарыы. Үөрэх миниистирин бастакы солбуйааччы Н.Павлов Арктика 13 оройуонугар ыытыллар үлэ туһунан кэпсээтэ. Ол курдук, көс оскуолаттан саҕалаата. Чуолаан, 9000 үөрэнээччи Арктикаҕа баарын эттэ. 37 оҕо Норуоттар икки ардыларынааҕы Арктика оскуолатыгар үөрэнэрин Александр Константинович мыына иһиттэ.

Салгыы кини хоту улуустарга Биир кэлим эксээмэни туттарыыны ырытта. Кэнники 7 сылга аттестат ылааччы оҕо ахсаана элбээбит. Орто баалы предметтэринэн эмиэ ырытта. 2025 с түмүгүнэн орто баал куһаҕана суох курдук. Арктика оҕолоро химия, биология курдук биридимиэттэри талыылара элбээтэҕинэ Арктикаҕа быраас тиийбэт буолуутун быһаарыахпыт диэн бэрт сөпкө эттэ.