Богдан Булычев “Москвич-412” көлөнү Саха сирин тымныытыгар тургутар

Арассыыйа аатырбыт айанньыта Богдан Булычев түөрт киһилээх автоэспэдиссиийэтэ сарсын, олунньу 5 күнүгэр, Магадааҥҥа диэри айаҥҥа турунуоҕа.

Бу суолталаах айан туһунан билиһиннэрээри  эспэдииссийэ салайааччыта Богдан Булычев хамаандатын кытта «Сахамедиа» пресскииҥҥэ суруналыыстардыын көрүстэ.

Уолаттар айанныыр көлөлөрө – 1976 сыллаахха оҥоһуллан тахсыбыт “Москвич-412” массыына. Тоҕо чуолаан бу массыынанан айаны талбыттарын айанньыт Богдан Булычев маннык быһаарда:

— “Москвич-412” массыына, мусуой тылынан эттэххэ, “раритет”. Онон түмэл эспэнээтигэр туруохтаах көлө “Халыма” федеральнай суолун устун хайдах айанныыра өссө биллибэт. Дьиҥэр, бу суолунан араас айанньыттар айаннаан кэллилэр: бэлисипиэтинэн, матасыыкылынан, сатыы, атынан, быһата, бары көлө барыта айанныыр трассата.  Ол эрээри -50С кыраадыс тымныыга сэбиэскэй автопром оҥорон таһаарбыт “Москвич-412” массыына айаннааһына бастакы сырыы буолуохтаах. Оннооҕор Дьокуускайга сылдьан, массыынабытын сууйа баран истэхпитинэ бааҕа “моһуогуран” тохтоон хаалла. Дьиҥэр айанныахпыт иннинэ олох хас биир буолтатыгар тиийэ бэрэбиэркэлээбиппит. Онон оҥосто түһэн баран, өрөбүл күн айанныыр буоллубут, — диэн санаатын үллэһиннэ суруналыыстары кытта көрсүһүүгэ Богдан Булычев.

Айанньыттар массыына олус элбэх уматыгы “сиирин” бэлиэтээтилэр. Ол курдук, айаннаан иһэн аахпыттара, 1 км 1 л уматыгы “сиир” эбит. Онон уолаттар улахан саппаастаах иһэллэр. “Манна саппаас чаас арааһын илдьэ иһэрбитин эптэххэ, таһаҕаспыт улахан аҥара –“москвичпытын” көрөр-истэр тэрил”, —диэн бэлиэтиир Богдан Булычев. Айанньыт бэйэтэ Магадаан куоратыттан төрүттээх. Магадааннааҕы 3 №-дээх профтехучилищены бүтэрбит 3-с разрядтаах автосилиэсэр идэлээх эбит.

Айанньыттар көннөрү айаннарын эрэ сырдатар соруктамматтар эбит. “Биһиги устууларбытын ютубка аан дойду олохтооҕо барыта кэрэхсээн көрөр буолан, туристарга туһалаах буоллун диэн, сылдьыбыт сирдэрбитин сиһилии кэпсиибит. Онон бу да сырыыга саха национальнай аһын, таҥаһын устан билиһиннэриэхпит. «Бааһынай» ырыынагар тиийэн, бытархан тымныыга аһаҕас халлаан анныгар туран, атыыһыттар атыылыыр астарын билиһиннэриэхпит. Тымныы полюһунан аатырар Өймөкөөҥҥө тиийэн, өйүмэҕэ сөтүөлүөхпүт, Тымныы хаһаайынын Чысхааны кытта билиһиннэриэхпит», — диэн Богдан Булычен эттэ.

Суруналыыстар “Иккис эһигини страховкалыыр массыыналааххыт дуо?” уонна “Сахалар сөбүлээн туттар “Наташаларын” сэрэххэ ыллыгыт дуо?”,  диэн ыйыппыттарыгар, Богдан Булычев  маннык хоруйдаата:

— Иккис массыынабыт суох. Өймөкөөҥҥө диэри туристары кытта аргыстаһан айанныыбыт. Билигин Саха сиригэр “сылыйан турар” дииллэр. Ол эрээри кэлэр нэдиэлэҕэ Өймөкөөҥҥө тиийиибитигэр биһиги баҕарар тымныыбыт, -60 кыраадыска чугаһыыр тымныы бэлиэтэниэ  дииллэр. Онон туристарга томороон тымныыны хайдах тулуйарбытын, массыынабыт туругун сиһилии кэпсиэхпит. Оттон “Наташа” чааһыгар эттэххэ, сахалар туттар “гараастарын” ылбаппыт. Массыынабытын аара умуруорбакка айанныахпыт. Тохтоон ааһар сирдэбитигэр: Хаандыгаҕа, Өймөкөөҥҥө, Уус-Ньараҕа сылаас гараастары кэпсэттибит.

“Эн тоҕо өрүү кыһыл өҥнөөх массыыналарынан айанныыгын?”, диэн ыйыппыттарыгар, Богдан Булычев хоруйа маннык буолла:

— Мин оҕо эрдэхпиттэн кыһыл бааһырынай массыыналары олус кэрэхсии көрөр этим уонна массыыналартан барыларыттан уратыларын дьииктииргиир этим. Кэлин улаатан баран кыһыл өҥнөөх массыынаны эрэ атыылаһар буолбутум. Онон кыһыл өҥ – мин айаным фирменнэй өҥө диэхпин сөп. Хайа уонна кыһыл “Москвич-412” массыына дойду тэбэр сүрэҕин Кыһыл болуоссатыттан айаҥҥа турунуута – ураты бэлиэ түгэн буоллаҕа. Маннык “Москвич” мааркалаах массыына Арассыыйаҕа 600-чэкэ эрэ хаалла. Онон бу  массыына сотору түмэл эспэнээтин быһыытынан мөлүйүөнүнэн харчыга сыаналаныаҕа.

Богдан Булычев хамаандатын айана бастаан кыһыҥҥы кэмҥэ “Саха сирэ-Магадаан уобалаһа” туһаайыынан айанныаҕа. Онтон Чукотка эрэгийиэнин хабан, Певеккэ тиийиэҕэ. Эспэдиисийэ сүрүн соруга – “Москвич-412” массыына туругун тоһуттар тымныыга бэрэбиэркэлээһин. Айанньыттарга ситиһиини баҕарабыт!