Бүгүн — Вячеслав Штыров төрөөбүт күнэ

Бүгүн, ыам ыйын 23 күнүгэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтин иккис бэрэсидьиэнэ Вячеслав Анатольевич төрөөбүт күнүн бэлиэтиир. Кини 1953 с. киинэ түспүт, улахан олох алгыстаах аартыгар үктэммит сирэ — Томпо оройуонун Хаандыга бөһүөлэгэ.

Вячеслав Анатольевич үрдүк үөрэх кэнниттэн бэйэтэ талаһан, Удачнайга тутууга прорабынан үлэлээн, үлэһит, салайааччы быһыытынан үүнэн-сайдан тахсыбыта.

Икки үйэ кирбиитигэр өрөспүүбүлүкэбит инники олоҕун уйгутун бигэ акылаатын уурунар суоллары көрдүүр кэмигэр Вячеслав Анатольевич өйүн-санаатын күүһүнэн, ылыммыт быһаарыыларынан киллэрбит кылаата сүҥкэн. Бастакы Бэрэсидьиэммит М.Е.Николаев, бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлэ В.А.Штыров бииргэ үлэлиир кэмнэригэр, онтон салгыы Бэрэсидьиэнинэн талыллан үлэлииригэр Саха сирэ инникитин туохтан ас таһаарынан айымньылаахтык үлэлиир, кэскиллээхтик сайдар хайысхаларын тобулсубута. Ол барыта – манна олохтоох нэһилиэнньэ үтүө тускуллаах олоҕун туһугар этэ. Манна, бастатан туран, кини «АЛРОСА» компанияны тэрийиини, дойдуга Е. Гайдар баһылыктаах бырабыыталыстыба соҥнооһунунан сыана 1992 с. бэйдиэ барааһыныттан олохтоох нэһилиэнньэни араҥаччылыыр туһугар сүрүн суолталаах ас бородуукталарыгар уонна социальнай өҥөлөргө сыананы тутан олорууну туруорсуутун өрөспүүбүлүкэ бастакы Бэрэсидьиэнэ М.Е.Николаев өйөөһүнүн түмүгэр, Саха сирин дьоно-сэргэтэ, төһө да ыарахаттары көрүстэр, атын эрэгийиэннэргэ курдук, дэриэбинэ дэриэбинэнэн эстэр иэдээни көрсүбэтэҕэ.
Михаил Николаев уонна Вячеслав Штыров бииргэ алтыһан, күүрээннээхтик үлэлээбиттэрэ. АЛРОСА-ны, бриллианы кырыылыыр производствоны тэрийии, сиртэн алмааһы, көмүһү, ньиэби, гааһы, чоҕу хостуур аан дойду таһымнаах компаниялары сайыннарыы, ааһа баран, күөх төлөнү Өлүөнэ курдук улуу эбэни туоратан, илин эҥээргэ тиэрдии, Бүлүү, Халыма суолларын оҥорууну, үрдүк күүрүүлээх уот ситимин тардыыны күүскэ туруорсуу, тыа хаһаайыстыбатын тутан олоруу, улуус аайы соҕотуопкалыыр тэрилтэлэри тэрийии, лизинг көмөтүнэн тиэхиньикэнэн хааччыйыы курдук уо.д.а. хайысхаларга өрөспүүбүлүкэ ырыынакка көһөр мадьыалын оҥорууга хамсатыыны таһаарыы – барыта тыын суолталаахтара. Ити уустук уонна ыарахан кэмнэри биһиги өрөспүүбүлүкэбит салалтатыгар Михаил Николаев уонна Вячеслав Штыров курдук салайааччылар баар буолан, туруктаахтык ааспыппыт. Кинилэр саамай сүдү өҥөлөрө — алмаас бырамыысыланнаһын харах харатын курдук харыстаан, чөл тутан хаалыы.

2002 сыл тохсунньу 27 күнүгэр Вячеслав Анатольевич Штыров Саха Өрөспүүбүүлүкэтин бэрэсидьиэнинэн талыллыбыта. Онтон ыла 20-тэн ордук сыл ааһа оҕуста. Мииринэйи, Нерюнгрины, Алданы сэргэ билигин Томпо, Анаабыр курдук улуустарга сир баайын хостооһун, хайаны байытар фабрикалары, суолу тутуу, үрдүкү кылаастаах каадыры бэлэмнээһин сайдар. Аҥаардас Алдан өрүһү туоруур күргэни тутуу – күүстээх санаа түмүгэ. Бу — Вячеслав Штыров саҕана толкуйдаммыт, оҥоһуллубут “2020-Схеманы” олоххо киллэрии бастакы хардыыларыттан биирдэстэрэ этэ.

Бырамыысыланнас кыаҕын, күүһүн иһиттэн билэр-көрөр киһи өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар тахсан баран, манна олохтоох бар дьоҥҥо барыстаах дуогабардары түһэрсиигэ улахан болҕомтотун ууран үлэлээбитэ. Ити үтүө түмүгэ — бүгүҥҥү күммүт уйгута, барыбыт быйаҥа. Күн бүгүҥҥэ диэри өрөспүүбүлүкэбит бүддьүөтүгэр бырамыысыннастан үгүөрү үп-харчы киирэ турар, дьон олоҕун туруга этэҥҥэ. Бу буолар — Вячеслав Штыров өрөспүүбүлүкэ экэнэмиичэскэй уонна социальнай сайдыытыгар киллэрбит сүрүн кылаата уонна ситиһиитэ. Балысхан дьыалалары кыайа-хото тутан олоххо киллэрии — хорсун санаа, билии-көрүү, мындыр инженернэй өй-санаа түмүгэ.

Өрөспүүбүлүкэ интэриэһин туруулаһан аһаҕастык киирсэр, атыттарга майгыннаабат, бэйэтэ санаалаах, көрүүлээх ураты салайааччы оччолорго дьоммутугар тыын суолталаах туох баар социальнай чэпчэтиилэри туора сотор, айдааннаах 122 №-дээх федеральнай сокуону олоххо киллэриини утарыыны көҕүлүүр мунньаҕы тэрийбитин санаан аһар тоҕоостоох. Мунньах түмүгүнэн “бу сокуон Уһук Илин нэһилиэнньэтин олоҕун ыаратар, “икки күлүүс” бириинсибин суох оҥорор, онон – утарабыт!” диэн федеральнай кииҥҥэ күүстээх суругу ыытыыта – хорсун быһыы. Ол түмүгэр доруобуйа харыстабылын, култуура, үөрэх эбийиэктэрэ систиэмэлээхтик уонна көхтөөхтүк тутуллар буолбуттара, сороҕор сылга 15-тии саҥа оскуола олоххо киллэриллэр кэмнэрэ бааллара.

Вячеслав Анатольевич салайар кэмигэр киин куораппытыгар А.Е. Кулаковскайга уонна П.А. Ойуунускайга пааматынньыктары туруорууну, олоҥхо ЮНЕСКО таһымыгар билиниллэн, шедевр аатын ылыытын, өрөспүүбүлүкэ таһымнаах Олоҥхо ыһыахтарын ыһыыны, онтон да атын саха биһириир, дьулуһар уонна харыстыыр үгүс дьыалаларын кини олоххо киллэрбит үтүөтүн умнубаппыт.

Итинтэн кэлин сылларга Вячеслав Анатольевич РФ Федерация Сэбиэтигэр СӨ судаарыстыбаннай былааһыттан бэрэстэбиитэлинэн, Федерация Сэбиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччынан, сенаторынан, Федерация Сэбиэтин Уһук Илини, Илин Сибиири уонна Аартыканы сайыннарыыга боломуочуйалаах бэрэстэбиитэлинэн, Федерация Сэбиэтин Уһук Илини, Байкаал эрэгийиэннэрин сайыннарыы боппуруостарыгар Сэбиэтин бэрэссэдээтэлинэн, СӨ Судаарыстыбаннай сүбэһитинэн дойду уонна Саха сирин сайдыыларыгар сыралаах үлэтин анаан кэллэ.

Ахсым ат биир кымньыылааҕын курдук, Вячеслав Анатольевич бүгүҥҥү дьоһун дьоро күнүн үлэ, олох күөстүү оргуйар күөнүгэр көрсөр.