Иннокентий Гуляев: «Сахам дьонугар “күөх төлөнү” тиэрдэр туһугар”

Бүгүҥҥү  “Итии чэй” рубрика ыалдьыта урут сырдата илик эйгэбиттэн кэллэ. Сир үүнүүтүнэн, киһи үлэтинэн биллэр диэн олус да сөпкө этэллэр эбит. Туох туһугар үлэлиигин диэн ыйытыыбар хоруй дьоһуннаах буолла. Ол хоруйун ыстатыйа аатыгар ааҕаҕыт. Кини –  «Сахатранснефтегаз» аахсыйалаах хампаанньа маастара Иннокентий Гуляев.

Үлэҕэ-хамнаска булчут курдук сонордоһон

– Бэйэҕин кылгастык билиһиннэр эрэ. Идэҥ, үлэҥ сыала-соруга?

– 1986 сыллаахха төрөө­бүтүм. Дойдум – Кэбээйи улууһун Арҕас нэһилиэгэ. Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет инженернэй-тиэхиньиичэскэй институтун “Теплогазоснабжение и вентиляция» хайысхатын бүтэрбитим.

Билигин «Сахатранс­нефтегаз» аахсыйалаах хампаанньаҕа тиэхиньиичэскэй көрүү-истии уонна гаас оборудованиетын сулууспатын ыс­­таарсай маастарабын. Бу иннинэ дойдубар хомунаалынай тэрилтэҕэ газооператорынан үлэлээбитим.

Сүрүн эбээһинэһим – гаас оборудованиеларын өрөмүөнэ уонна гааһы чааһынай дьиэ­ҕэ уонна тэрилтэлэргэ киллэриини хонтуруол­лааһын.  Хамнаспыт үчүгэй. Үлэм көдьүүһэ диэн – сахам дьонугар тохтоло суох “күөх төлөнү” тиэрдии, биэрии, онтон үөрэбин.

Дьиэ кэргэним – саамай күүстээх өйөбүлүм. Таптыыр кэргэннээхпин, үс оҕолоох­пут. Үлэһит дьон кэмэ кэллэ дии саныыбын. Биир сиргэ олорумуохха наада, чуо­лаан эр дьон тус олоҕор, үлэтигэр-хамнаһыгар булт курдук дьаныардаахтык сонор­доон эккирэтиһэр чопчу сыал­лаах-соруктаах буолуохтаах. Дьиҥ эгилитэ-бугулута суох, ыппыт ох курдук көнө, судургу уонна кытаанах буоллахха, биирдэ ылсыбытыҥ ыпсар, туппутуҥ табыллар диэн көрөбүн.

СЫЫППАРАЛАР
Сыл аайы бүтэһиктээх туһанааччыларга
1700 мөл. м3 гааһы тиэрдэр.

115 000 дьиэ кэргэн гааһынан
хааччыллан олорор

Аҕа суолун батыһыы

– Тоҕо бу идэни талбык­кыный?

– Аҕам, Алексей Михай­лович Гуляев, эмиэ газовик этэ. Ол иһин, оҕо эрдэхпиттэн бу эйгэҕэ чугас этим. Кини үлэлиирин көрөн улааппытым. Куруутун тэҥҥэ сылдьыһарым. Онон бу идэни таларга  кини сабыдыаллаабыта. Аҕам суох буолбута уонтан тахса сыл буол­ла. Ол да буоллар, кини үтүө холобура миигин туохха барытыгар сирдиир.

Үлэҕэ ыксаллаах түгэн

– Ханнык баҕарар үлэ­ҕэ ыксаллаах түгэннэр, балаһыанньалар хайаан да буолаллар. Эн да онно хабааннаах түгэннэргэ түбэстэҕиҥ буолуо.

– Арааһа, хайа баҕарар үлэһиккэ ыксаллаах быһыылар буолаллара буолуо. Ол гаас үлэһиттэрин тумнан ааспат. Оннукка биһиги өрүүтүн бэлэм да буолуохтаахпыт. Бу үлэ­лиирим тухары кыра моһоллор ханна барыахтарай. Холобур, бу сыл Саҥа дьыл кэнниттэн тохсунньу тоһуттар тымныытыгар Дьокуускай куорат аттыгар “Сатал” микро-­оройуоҥҥа уот баран ыксаллаах түгэн үөскээбитэ. Онно тустаах исписэ­лиистэр  түүннэри-күнүстэри 900-тэн тахса гаастаах чааһынай дьиэни бэрэбиэркэлээбиппит, хочуол­ларын көрөн-истэн үлэлэппиппит.  Хата, барыта этэҥҥэ ааспыта. Биһиги үлэбит үрдүк эппиэтинэһи, сэрэҕи ирдиир. Гааһы кытта үлэҕэ сыыһа-халты туттуу киһи доруобуйатыгар охсуулаах буолар.

Түмсүүлээх кэлэктииптээхпин

– Үлэни баһылыырга кэлэктиип улахан оруоллааҕа биллэр. Бары бэйэ-бэ­­йэҕитигэр көмөлөсүһэргит, биир дьиэ кэргэн курдуккут буолуо.

– Туох диэн санааҕа кэллим. Үлэлээн-хамнаан дьон махталын, бииргэ үлэлиир дьонуҥ убаастабылын ылан, киһи салгыы үлэлииргэ кынаттанар эбит. «Сахатранснефтегаз» – 2200-тэн тахса үрдүк квалификациялаах үлэһиттээх түмсүүлээх үлэ кэлэктиибэ диэн этиэххэ наада. Хампаанньабыт үлэһиттэрин орто сааһа – 39.

Тэрилтэ тиэхиньии­чэскэй идэ имиджэ сайдарыгар улахан кылаатын киллэрсэр. Хампаанньаҕа олохтоох каадырдар үлэлииллэр диэн этэн аһарыахпын баҕарабын. «Саха ыччатын – бырамыысылан­наска» бырайыак ситиһиилээхтик үлэлиир.

Үлэ – олох туллар тутааҕа

– Үлэлиир хампаанньаҥ хас нэһилиэккэ уонна сылга төһө кээмэйдээх “күөх төлөнү” тиэрдэрий?

– Тэрилтэ Саха Өрөспүү­бүлүкэтин 100 нэһилиэнньэлээх пуунун айылҕа гааһынан хааччыйар. Сыл аайы  туһа­нааччыларга 1700 мөл. м3 гааһы тиэрдэр. 115 000 дьиэ кэргэн гааһынан хааччыллан олорор.

«Сахатранснефтегаз» АХ өрөспүүбүлүкэ биир саамай спортивнай кэлэктииптэриттэн биирдэстэрэ буолабыт.  Биһиги сыллата өрөспүүбүлүкэ үгүс күрэхтэһиилэригэр кыттабыт уонна бириистээх миэс­тэлэри ылабыт. СӨ кэлэктиип­тэрин үһүс спартакиадатыгар “Нефтегазстройпрофсоюз” хамаандабыт иккис миэстэни ылбыта.

– Түбүктээх үлэҕиттэн быыс булан кэпсэппиккэр, улахан махтал.

Түмүк оннугар

Киһини үлэ киһи оҥорор, киһиэхэ олорорун туһугар быйаҥы эрэ биэрбэт, өссө киһи өйө-санаата сайдарыгар олук буолар. Оһох оттуллар аналлаах: оттуллубатаҕына – тымныйар, кынаттаах көтөр аналлаах: көппөтөҕүнэ – сорсуйар. Ол курдук, эмиэ киһи бу орто дойдуга бэйэтин кэскилин түстээри, олох бары кэрэтин билээри, үлэлээри, айаары-тутаары төрөөтөҕө эбээт.

Бүгүҥҥү дьоруойбутун үлэ киһитэ диэн ааттыахпытын сөп. Үлэ диэн улуу күүс.  Инннокентий курдук үлэһит дьон Сахабыт сиригэр бааллар бөҕө буоллахтара. Дойдубут сайдарын туһугар бары балысханнык, хас биирдиибит сүрэҕэ сытар, кыайар-хотор үлэтигэр үлэлээтин. Сайдыы туһугар – иннибит диэки!

Эльдар Садовников

Хаартыскалар Иннокентий Гуляев тус архыыбыттан.