Лөгөй оскуолатыгар төрүт култуура уруога диэн баар эбит

Саха сирин оскуолаларыгар төрүт култуура биридимиэтэ суох буолбута быданнаата. Ол эрээри, сорох оскуолаларга күн бүгүҥҥэ диэри үөрэтэллэрин атыттар соһуйа иһиттилэр. Хайдах?

Саха тылын, литэрэтиирэтин, култууратын учууталларын III сийиэһин сүрүн мунньаҕын иккис чааһа ырытыһыы быһыытынан барбыта көдьүүстээх буолла. Бастатан туран, сахалыы үөрэтиигэ билигин тыҥаан турар боппуруостары чопчу таарыйда. Иккиһинэн, сэргэхтик ааста. Тэрээһини бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников иилээн-саҕалаан ыытта. Кэпсэтиигэ салайааччылар, учууталлар, төрөппүттэр кытыннылар. Мантан ойуччу тутан биир түгэни бэлиэтээн ааһар оруннаах. Уус Алдан улууһун Лөгөй лиссиэй-интэринээт дириэктэрэ Михаил Петрович Пухов төрүт култуура биридимиэти үөрэтэбит диэбитин истэн, элбэх киһи соһуйан эрэ хаалла. Бүгүҥҥү күҥҥэ кыайтарбакка турар боппуруоһу хайдах ситистилэр диэн сиэрдээх ыйытыы үөскүүр.

— Биһиги Лөгөй лиссиэй-интэринээппит 220 үөрэнээччилээх, 75 миэстэлээх интэринээккэ 75 оҕолоохпут, 84 үлэһиттээхпит.

Төрөөбүт тыл туһугар аҥаардас учуутал эрэ буолбакка, бүттүүн нэһилиэк, улуус, оскуола бары өйөһөн үлэлиэхтээх. Биһиги лиссиэйбитигэр тэрийэр эйгэҕэ болҕомтону уурабыт, туох баар тэрээһиннэр барыта сахалыы ыытыллалларын ирдиибит.

Оҕолорбут саха тылын олимпиадатыгар эмиэ улахан көрдөрүүлээхтэр. Өрөспүүбүлүкэҕэ үс бастыҥ оскуола кэккэтигэр киирэрбититтэн үөрэбит. Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет ыытар олимпиадаларыгар оҕолорбут ситиһиилээхтик кытталлар, үрдүк үөрэххэ быһаччы киирбит үс үөрэнээччилээхпитинэн киэн туттабыт. Биир кэлим эксээмэҥҥэ 92 баалы икки үөрэнээччибит ылары ситиспититтэн үөрэбит.

Биһиги лиссиэйбит бэһис барыйааны талан олоробут, манан саха тылыгар хааччахтааһын суоҕун бэлиэтиибин. Саха тылын, литэрэтиирэтин, култууратын учууталларын 2-с сийиэһин кэнниттэн 10-11-с кылаастарга саха тылын чааһа эбилиннэ, бу иннинэ литэрэтиирэҕэ 2 ч. көрүллэрэ, саха тыла суох  этэ. Онон 10-11-с кылаастарга 1 чаас эбилиннэ.

1-11-с кылаастарга төрүт култуура биридимиэтин толору үөрэтэн олоробут. Оҕоҕо төрүт култуура саамай суолталааҕын өйдүөх кэриҥнээхпит.

Биһиги төрөппүттэри, лиссиэй үлэһиттэрин кытта сүбэлэһэн баран саха тылын үөрэҕи таһынан чаастан (ВУД) эбэн уонна саха тылын күнүс үөрэтэр ыарахаттардааҕын өйдөөн, арыый өрө таһааран, 5-6 уруогунан туруоран биэрдибит. Онон оскуола бэйэтэ хайдах баҕарар толкуйдаан, саха тылын күөмчүлээбэккэ үөрэтэр кыахтаах, — диэн дириэктэр кэпсээтэ.

Биллэн турар, тустаах боппуруос тула элбэх ыйытыы үөскээтэ. Үөрэх уонна билим миниистирэ Нюргуна Соколова: “Биһиги бэйэтин кэмигэр ылыныллыбыт нормативпытыгар сүрүн биридиэмиэттэр чаастарыгар биир төлөбүр, үөрэҕи таһынан дьарык (ВУД) чааһыгар атын төлөбүр этэ. Ол гынан баран, быйыл сайын учуутал ноҕоруускатын  чаастарын туһунан тахсыбыт федеральнай бирикээскэ олоҕуран, учуутал ноҕоруускатын таһаарар инниттэн эбии үс-түөрт көрүҥү киллэрэн биэрдилэр. Ону  уларытар нормативпытыгар көрүөхтээхпит, дириэктэр бэйэтэ быһаарар кыахтаах. Сүбэ (рекомендация)  оскуолаларга барбыта. Туох да хааччах суох” – диэн хоруйдаата.

Түмүккэ Сергей Местников: “Олус дьоһуннаах хайысханы ырытыстыбыт. Бу кэпсэтии, өскөтүн,  оскуола салалтата тылы үөрэтии суолтатын өйдүүр түгэнигэр, эбии чаас көрөн, 1-11-с кылааска диэри саха тылын, литэрэтиирэтин үөрэтиэххэ сөбүн көрдөрдө” – диэн эттэ.