Маһы “күөх төлөн” солбуйда

Аҕыйах сыллааҕыта Мэҥэ Хаҥалас Аллараа Бэстээҕэр олорор элбэх оҕолоох Мария уонна Афанасий Неустроевтар дьиэ кэргэттэригэр  күүтүллүбэтэх-кэтэһиллибэтэх өттүттэн алдьархай ааҥнаан, баар-суох бас билэр дьиэлэрэ уокка былдьаммыта. Дьиэлэрин күлгэ-көмөргө кубулуппут баһаар оһохтон барбыта биллэн, Неустроевтар хайаан даҕаны саҥа туттар дьиэлэригэр гаас ситимин тардарга быһаарыммыттара. Чугас аймахтара уонна билэр дьонноро күүс-көмө  буоланнар, кылгас кэм иһигэр саҥа дьиэ туттаннар, социальнай гаастааһын бырагырааматыгар кыттарга сайаапка биэрбиттэрэ.

Көмө кээмэйэ – 150 тыһыынча

Дойду Аҕа баһылыга Владимир Путин икки сыллааҕыта нэһилиэнньэлээх пууннарга гаас ситимин тардыыга уларытыылары киллэрэн, ыаллар уһаайбаларыгар диэри гаастарын босхо киллэртэрэр кыахтаммыттара. Маны сэргэ эрэгийиэн салалталара бэйэлэрэ бырагы­раама оҥостон, араас чэпчэтиини, субсидиялары олохтоон, социальнай гаастааһыҥҥа  сүҥкэн үлэ ыытылынна.

Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр пилотнай бырайыак быһыытынан гаас тэрилин атыылаһыыга, ситими тардыыга, киин ититэр ситимтэн гааска көһүүгэ субсидиялар көрүллүбүттэрэ. Итиэннэ кыра дохуоттаах ыаллар гаас киллэрэллэригэр биир кэмнээх аадырыстаах көмө оҥоһуллар буолан, былырыыҥҥыттан бу төлөбүр 100 тыһ. солкуобайтан 150 тыһ. солкуобайга диэри улаатыннарыллыбыта. Саха сиригэр дьиэлэри гаастааһыҥҥа аадырыстаах көмө өссө уруккуттан, 2010 сылтан саҕалаан оҥоһуллар. Маннык көмөнөн үлэлээбэт биэнсийэлээхтэр, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтара, тыыл бэтэрээннэрэ, кыра дохуоттаах дьон туһаналлар. 2010-2021 сылларга туһааннаах көмөнү 9 тыһыынча кэриҥэ ыал ылбыт. Бу сыалга анаан өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн 813 мөлүйүөн солкуобай көрүллүбүт.

Ааспыт сылга социальнай гаастааһын бырагырааматыгар өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн 168 мөлүйүөн 410 тыһыынча солкуобай көрүллэн, 1096 киһи көмөнү ылан туһаммыт.

Былырыыҥҥыттан Ил Дархан Айсен Николаев сорудаҕынан, байыаннай дьайыы кыттыы­лаахтара уонна кинилэр дьиэ кэргэттэрэ дохуоттарыттан тутулуга суох социальнай гаастааһын бырагырааматыгар кыттар кыахтаннылар.

Неустроевтар икки көмөнөн туһаннылар

Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр социальнай гаастааһыны олоххо киллэриигэ эрэгийиэннээҕи сүрүн операторынан “Сахатранснефтегаз” АУо  талыллан үлэлиир. Дьоҥҥо табыгас­таах буоллун диэн, хампаанньа бэйэтин саайтыгар  сайабылыанньаны хомуйууну номнуо 2021 сыл балаҕан ыйыттан саҕалаабыта. Бырагыраамаҕа кыттыы сүрүн ирдэбилинэн дьиэ, уһаайба докумуоннара сөптөөхтүк оҥоһуллубут буолуохтаахтар. Онон, Аллараа Бэстээх бөһүөлэгин олохтоохторо, Неустроевтар дьиэлэрин туттаат,  сайаапка түһэрэннэр, номнуо балаҕан ыйыгар гаас ситимин тардыбыттар. “Гаас хампаанньатын үлэһиттэрэ олус кылгас кэм иһигэр үлэни ыытаннар, тута сылаас холбонон, билигин саҥа дьиэбитигэр этэҥҥэ кыс­­таан олоробут», – диэн ыал аҕа баһылыга  Афанасий кэпсээтэ.

Неустроевтар гааска холбонууга судаарыстыбаннай өйөбүл икки көрүҥүнэн туһаммыттар. Бастакытынан, уһаайбаларыгар диэри ситими босхо  киллэртэрбиттэр. Иккиһинэн, гаас тэрилин атыылаһыыга биир кэмнээх аадырыстаах көмөнү ылбыттар.

«Көмөнөн туһанаары, СӨ Үлэҕэ уонна социальнай сайдыыга министиэристибэтигэр аадырыстаах көмөнү ылыы туһунан сүбэ-ама ылан баран, дуогабар түһэрсибиппит. Онон судаа­рыстыбаттан чэпчэтиинэн, көмөнөн туһанаммыт, үгүс харчыны кэмчилээтибит”, – диэн махталларын биллэрдилэр.

Оһох кулута буолан бүттүлэр…

Социальнай гаастааһын бырагырааматыгар Хаҥалас, Горнай, Бүлүү, Үөһээ Бүлүү, Кэбээйи, Мэҥэ Хаҥалас, Чурапчы, Нам, Ленскэй, Мииринэй улуустара, Жатай бөһүөлэгэ уонна Дьокуускай куорат нэһилиэнньэлээх пууннара киирбиттэр. Ол иитинэн киин куорат Пригороднай микро-­оройуонугар “Степной” СОТ олорор  элбэх оҕолоох Варвара Федорова уонна  Максим  Стручков дьиэ кэргэттэрэ сэттэ сылы быһа дьиэлэрин маһынан уонна таас чоҕунан оттоннор, куруук оһохторун маныыртан соло булбаттара. Инньэ гынан, кыһыҥҥы, күһүҥҥү, сааскы өттүгэр дьиэлэриттэн ырааппаттара. Аанньа буолуо дуо, кыһыҥҥы томороон тымныыга мас дьиэни иккитэ оттуннахтарына эрэ, сылаас турар. Эбиитин ороскуота  да улахан.  Эдэр ыал гааска холботтороору сайаапка сыллата биэрэллэрэ да, кыамта тиийбэт диэн куруук атыыр аккаас кэлэрэ.

2022 сыллаахха эмиэ сайаап­ка биэрбиттэр. Дьэ бу сырыыга социальнай гаастааһын бырагырааматыгар хабылынныгыт диэн эппиэт кэлэн, тута «Сахатранснефтегаз» хампаанньаны кытары сибээстэспиттэр. Дуогабар түһэрсибиттэрин кэннэ, дьиэлэригэр гаас ситимин босхо тардыбыттар.

2021-2030  сылларга социальнай гаастааһын эрэгийиэннээҕи бырагырааматыгар, Дьокуускай куорат  «Сыырдаах», «Степной», «Виктория» СОТ-ра киирэннэр, былырыын 2,5 килэмиэтирдээх гааһы тарҕатар (газораспределение) саҥа ситимнэр тутуллан үлэҕэ киллэриллибиттэрэ.

Аадырыстаах көмөҕө уларытыылар киирдилэр

Элбэх оҕолоох ыалга гааска холбонууга көмөнү оҥоруу усулуобуйата уларыйда. Ол курдук, Ил Дархан Айсен Николаев сорудаҕынан, элбэх оҕолоох ыаллар дьиэлэрин гаастааһыҥҥа аадырыстаах көмөҕө орто дохуоттара учуокка ылыллыбат буолла. Ол эбэтэр, биир кэмнээх төлөбүрүнэн гааһы холботторууга элбэх оҕолоох ыаллар бары туһанар кыахтаннылар. Көмөнү гаас ситимин олорор дьиэҕэ холботторууга, гаас хочуолун, билиитэни, счетчигы, радиатордары, тимир, былаас­тык турбалары атыылаһыыга, туруортарыыга туһаныахха сөп.

Онон сүҥкэн улахан суолталаах социальнай гаас­тааһын бырагыраамата үлэлиэҕиттэн, үгүс ыаллар мас оттуктан “күөх төлөҥҥө” холбоноллор, үгүс кыһалҕалара быһаарылынна. Бастакытынан, гааһы  киллэртэриигэ чэпчэтиинэн туһанар буоллулар. Иккиһинэн, удамыр сыаналаах оттугунан хааччылыннылар.

Бу бырагырааманан хайдах туһанабыт?

Социальнай гаас­таа­һын үлэтин Саха сиригэр «Сахатранснефтегаз” АУо  толорор, онон бу бырагы­раама тугун-ханныгын  сиһилии https://aostng.ru/ саайтка  “Социальная газификация” түһүмэххэ киирэн билсиэххитин уонна тустаах үлэни толорторорго сайабылыанньа биэриэххитин сөп.

Ирдэниллэр докумуоннар:

1. РФ гражданинын пааспара биитэр бэйэни туоһулуур докумуон;

2. Сир учаастагын бас билиини туоһулуур докумуон;

3. Бас билии бырааба биитэр хапытаалынай тутууну ыытыы быраабын туоһулуур докумуон;

4. Нэһилиэнньэлээх пууҥҥа сир учаастагын ситуационнай былаана (А4 формат);

5. Гааһы чааһынан муҥутуур туһаныы суоттааһына (бу сайаапкаҕытыгар чааска 7 кубомиэтэрэттэн элбэҕэ ыйбыт буоллаххытына ирдэнэр);

«Сахатранснефтегаз»  АУо (SG.AOSTNG.RU) саайтыгар докумуоннаргытын ыытаргытыгар, маннык тииптээх файллары ыытыы көҥүллэнэр: jpg, jpeg, zip, pdf, png; биир файл кээмэйэ 5 Мб улаатыа суохтаах.