Миэбэли оҥорор уолаттар

4–5 сыллааҕыта дьиэбэр кыра гардеробнай хос оҥорторбутум. Ол саҕана миэбэл оҥорор дьон саҥа элбээн эрэллэр этэ. Социальнай ситиминэн хаартыскалары сыымайдаан, сыанатын уонна хаачыстыбатын тэҥнээн көрөн баран, биир тэрилтэҕэ сакаастаабытым. Ыйыллыбыт болдьоххо икки эдэр уолаттар кэлэн, бэрт түргэнник туруоран, таҥан биэрбиттэрэ. Ол тэрилтэм аата “Сулус-Мебель” диэн этэ. Бүгүн кинилэргэ тиийэн, миэбэли хайдах оҥороллорун көрдүм.

“Сулус-Мебель” тэрилтэни үс табаарыстыы уолаттар тэрийбиттэрэ. Бастаан 2018 сыллаахха Станислав Сергеев миэбэли оҥорор, таҥар дьоҕус тэрилтэни арыйбыта. Киниэхэ табаарыстара Филипп Акакиев уонна Егор Птицын кыттыспыттара, үһүөн биир тэрилтэни бас билэр, үлэлэтэр буолбуттара. Уолаттар үһүөн Москваҕа Горячкин аатынан агроинженернэй университекка үөрэнэ сыдьыахтарыттан билсэллэр. Идэлэринэн инженердэр.

Бастакы үс сылга сакаас хомуйан, дьиэҕэ тиийэн кээмэйдээн, матырыйаал атыылаһан, быһан, таҥан, тиэрдэн биэрэн — барытыгар бэйэлэрэ сылдьаллар, үлэлииллэр этэ. Билигин кинилэр алта үлэһиттээхтэр, Билибин уулуссатыгар оҥорон таһаарар сыахтаахтар, куорат киинигэр офистаахтар.

Болдьоҕо уонна хаачыстыба

Бастаан офистарыгар тиийдибит. “Саҥардыы көһөн кэлбиппит, онон ситэ оҥосто иликпит”, — дэһэллэр. Эргиччи киэҥ түннүктэрдээх, кэҥэс хос эбит. Биир истиэнэҕэ миэбэл

фасадтара (тас ааннара) холобур быһыытынан ыйанан тураллар.

Дьэ, бу манна олорон, килийиэннэрин көрсөллөр, тугу, хайдаҕы баҕаралларын ыйыталаһаллар, дуогабар түһэрсэллэр. Онтон дьиэтигэр тиийэн, кээмэйдээн, сурунан баран, көмпүүтэргэ киллэрэн, макетын оҥороллор. Урут кумааҕыга уруһуйдуур эбит буоллахтарына, билигин миэбэл оҥорооччуларга аналлаах “Базис-Мебельщик” диэн бырагырааманан туһаналлар.

Бу бырагыраама төһө матырыйаал барарын барытын ааҕан биэрэр. Түмүгэр 3D көрүҥүнэн миэбэли уруһуйдаан баран, килийиэҥҥэ көрдөрөллөр, бигэргэттэрэллэр. Бүтэһиктээх сыаната тахсан кэлэр.

Бу бырайыактарын кумааҕыга түһэрэн, сыахтарыгар ыыталлар. Үлэһиттэрэ бэлэм кээмэйинэн көрөн, ЛДСП лиистэрин быһаллар, үүттүүллэр, кытыытын сыһыараллар. Онтон килийиэҥҥэ тиэйэн илдьэн, таҥан, туруоран биэрэллэр.

— Ханнык баҕарар миэбэли ортотунан икки нэдиэлэ иһигэр оҥоробут. Уочараты тутуһабыт. Сүрүнэ, дуогабарга ыйыллыбыт болдьохтон хойутаппаппыт. Холобур, манна суох матырыйаалы Владивостоктан, Благовещенскайтан эмиэ сакаастаан аҕалабыт, оннук түгэҥҥэ оҥоруу болдьоҕо уһуур буоллаҕа. Ол барыта дуогабарга ыйыллар. Биһиги бастаан тэриллиэхпититтэн, болдьоҕун толорууга уонна хаачыстыбатыгар сүрүн болҕомтобутун уурабыт. Холобур, болдьоҕо тардыллаары гыннаҕына, үлэ күнүн кэнниттэн, үлэһиттэрбитин дьиэлэригэр ыыталаан баран, бэйэбит тиийэн, түүннэри да үлэлээн, бүтэрэ сатыыбыт, — диэн уолаттар кэпсииллэр.

Миэбэл сыаната тоҕо үрдээтэ?

— Эһиги миэбэл оҥорооччу идэтигэр ханна үөрэммиккитий? — диэн ыйытабын.

— Бастаан миэбэли оҥорор атын тэрилтэҕэ баран, үөрэммиппит. Онтон бэйэҥ уопутуран, үөрэнэн, сайдан иһэҕин. Урут маҕаһыыннарга бэлэм миэбэл эрэ атыыланааччы дии. Миэбэли киһи бэйэтэ оҥорор диэни билбэт да этибит. Бу кэнники киэҥник тарҕанна. Бары биир сиртэн матырыйаал ылабыт, онтон ким хайдах оҥорон таһаарарынан уратылаһар. Биһиги кими да кытта күрэстэһэ сатаабаппыт, кылаабынайа, үлэбитин үчүгэйдик оҥоруохтаахпыт.

— Үлэҕитигэр саамай уустуга тугуй?

— Дьону кытта үлэ, кэпсэтии. Сорохтор эрдэттэн билэн кэлэллэр, бэлэм ойуулаах буолаллар. Сорох дьон тугу баҕарарын соччо билбэт, ону ыйыталаһан, ыйан-кэрдэн, сүбэлээн биэрэбит. Билигин матырыйаал арааһа олус элбэх, киһи буккуллуон да сөп.

Аны саҥа кыбартыыралар ураты былааннаахтар. Холобур, туспа турар хочуоллар хос ортотугар ыйаммыт буолаллар. Ону бүөлүү сатыыгын, онтуҥ аны аһыллар-сабыллар ааннаах буолуохтаах — ону толкуйдуурга, тобуларга бириэмэ бөҕө барар.

— Кэнники кэмҥэ миэбэл, холобур, куукуна сыаната тоҕо үрдээтэ?

— Урут ЛДСП уонна тимир сыаналара чэпчэки этэ. 2019 сылтан үрдээн барбыта. Миэбэл сыаната ол иһин үрдээтэ. Билигин куукуна орто сыаната — погоннай миэтэрэтэ 45 тыһыынча солкуобай. Матырыйаалын хаачыстыбатыттан көрөн, өссө үрдүөн сөп. Холобур, биир иэччэх сыаната 50 солкуобайтан саҕалаан, 1000 солкуобайга тиийэ буолуон сөп. Дьааһыгы хамсатар фурнитура сыаната ханнык дойдуга, ханнык тэрилтэҕэ оҥоһуллубутунан, 100 солкуобайтан 5000 солкуобайга тиийэ буолар. Дьэ, бу мантан сыаната таҥыллар. Билигин миэбэли оҥорорго ирдэбил үрдээн турар. Дьон тупсаҕай көстүүлээх эрэ буолбакка, хаачыстыбалаах уонна үйэлээх буолуон баҕарар.

“Ханнык баҕарар сакааһы ылабыт”

Хааччахтаныы, пандемия кэмигэр да кинилэр үлэлэрэ тохтооботоҕо. Дьон дьиэлэригэр хаайтаран олорон, дьэ, дьиэ ис бараанын оҥостор, өрөмүөннэнэр буолбуттара. Сакаас элбэх этэ эрээри, дьиэлэринэн сылдьар буолан, син сэрэхтээх этэ. Килийиэннэр да ыалдьаллара, онон сакаастара ыйы-ыйынан уһуура.

Билигин кинилэр ыйга сүүрбэттэн тахса улахан сакааһы оҥороллор. Сүрүннээн куукунаны, купе-ыскаабы, хоһу аҥаардыыр өстүөкүлэ быыһы, киирэр аан ыскаабын, гардеробнайы, остуоллары, о. д.а. оҥороллор. Биир кэмҥэ бэс мастан оҕо оронун сакаастыыр буола сылдьыбыттара. Бастакы маннык орону оҥороору хас да буолан, нэдиэлэни быһа үлэлээбиттэрэ. “Маһынан уһанар ордук уустук, хаппырыыһа бэрт, хайдан да хаалыан сөп. Аны аалларыыта, хатара, кырааската-тойо элбэх”, — дэһэллэр.

Үчүгэйэ диэн, улуустары кытта эмиэ үлэлэһэллэр эбит. Видеонан эрийэн кэпсэтэн, кээмэйдээн, онлайн-көрүҥүнэн сакаас ылан, оҥорон ыыталлар. Саамай ырааҕа — Черскэйгэ ыыппыттар. Чугас улуустарга бэйэлэрэ тахсан оҥорон киириэхтэрин сөп.

Кэнники кэм муодата — лофт истииллээх миэбэл. Анаан сыбаарсык идэлээх, разрядтаах үлэһити ылбыттар. Онон тимири сыбааркалаан, лофт истииллээх миэбэли холкутук оҥороллор. Уопсайынан, атыттар аккаастаабыт да буоллуннар, ханнык баҕарар сакааһы ылса, оҥоро сатыыллар. Ол иһин килийиэннэрэ хос-хос кэлэ тураллар.

Миэбэл оҥорор сыахха

Дьэ, Билибин уулуссатыгар турар сыахха айаннаатыбыт. Онно икки гараас курдугу куортамныыллар, киэҥ тэлгэһэлээх. Аан таһыгар “Сулус-Мебель” диэн суруктаах дьоҕус таһаҕас массыыната турар. Бу массыынаны кэнники кыаҕыран баран ылбыттара, ол иннинэ тиэйэргэ-таһарга ыарахаттары көрсөр этилэр.

Биир киһи таһырдьа миэбэли кырааскалыы турар. Иһирдьэ автослесарь идэлээх Василий Малышев ЛДСП лиистэрин быһа сылдьар. Кумааҕыга суруллубут схеманы көрөн, станокка бэрт кэбэҕэстик быһар. Көрдөххө, судургу курдук эрээри, манна миллиметригэр тиийэ чопчу буолуон наада. Быылын, көөбүлүн тута оборторон ылан, анал турбанан мөһөөччүктэргэ мунньулла турар. Онон олус быыла суох.

Салгыы кээмэйинэн быһыллыбыт лиистэр кытыыларын анал лиэнтэнэн сыһыарар станок турар. Бу станоктары ким да көмөтө суох, бэйэлэрэ атыыласпыттар.

Атын дьиэҕэ быһыллан баран, хомулларга уонна тиэллэргэ анаммыт миэбэллэрэ тураллар.

Бородууктаны, кыһыҥҥы өттүгэр атаҕынан эти аҕалан биэрэннэр, күнүс үлэһиттэр бэйэлэрэ астанан аһыыллар. Бастаан кэлбит уопута суох үлэһит сатаабат да буоллун, барытыгар үөрэтэллэр. Онон бары үлэни сатыыр, бэйэ-бэйэлэрин солбуйсар үлэһиттэр эбит. Холобур, кустуу, эбэтэр, оттуу барабын диэтэхтэринэ, көҥүллээн ыыталлар. Баскыһыанньаҕа бары өрүүллэр.

Сыахха турник, үөһэ ыйаммыт канаат, груша, гантель баар буолан, уолаттар быыстарыгар дьарыктаналлар. Төрөөбүт күнү ылалларыгар шашлык буһаран, туорт ылан, бэлиэтииллэр. Былырыын аан бастаан дьиэ кэргэттэрин кытта Саҥа дьылга “корпоративтаабыттар”.

Саха эр дьонун сиэринэн, сааскы куска сылдьаллар, ыам ыйыгар сакаастарын аҕыйаталлар эбит. Урбаанньыттар буолан, ыйы ыйынан уоппускаланан, өрүү сыппаттар. Саамай уһаабыта, иккилии нэдиэлэ уоппускалаахтар. Сайыҥҥы кэмҥэ үлэлэрэ эбиллэр.

— Үлэлииргэ интэриэс баар. Эдэр-сэнэх эрдэххэ, билигин хамсамматахпытына, хаһан үлэлиэхпитий? Бу биир күдьүс, чуҥкук үлэ буолбатах, интэриэһинэй. Хас сакаас, сакаасчыт уратылаах буолаллар. Сакаасчыттарбытыттан эмиэ элбэххэ үөрэммиппит, — дэһэллэр миэбэли оҥорор уолаттар.

Бу курдук саха ыччата саҥа үөрүйэхтэри баһылаан, олохтоох оҥорон таһаарыыны сайыннаран, дьоҥҥо үчүгэйи оҥорон, үбү-харчыны хамсатан, олохторун уйгутун оҥостор буоллахтара.