Москваҕа генофонднай боруода сүөһүлэри иитии туругун дьүүллэһиэхтэрэ

Кэлэр нэдиэлэҕэ Москваҕа “Көмүс күһүн –2022” Арассыыйа 24-с агробырамыысыланнай быыстапкатын чэрчитинэн СӨ Бастайааннай бэрэстэбиитэлистибэтин мунньахтыыр саалатыгар Бүтүн Арассыыйатааҕы научнай-практическай кэмпириэнсийэ ыытыллыаҕа. Кэмпириэнсийэ тиэмэтэ —  “Тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтүн олохтоох генофонднай боруодаларын харыстааһын уонна сайыннарыы”.

Манна СӨ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Михаил Никифоров Саха сиригэр бу генофонднай боруода сүөһүлэри иитии кэскилин туһунан кэпсиэҕэ. Биллиилээх учуонайдар бу көрүҥ сүөһүнү иитии кыһалҕаларын, цифровизация, технология тустарынан дакылааттарын истиэхтэрэ. “Сахаагроплем” тэрилтэ салайааччыта Алексей Жирков генофонднай ынах сүөһүгэ инвентаризацияны ыытыы түмүктэрин билиһиннэриэҕэ.

Биллэрин курдук, быйыл саас “Дойдуга таһаарыллыбыт тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтүн генофонднай боруодаларын кыһалҕаларын уонна харыстааһын туһунан” федеральнай таһымнаах Саха сиригэр ыытыллыбыт мунньахха РНА академига, тыа хаһаайыстыбатын наукатын дуоктара, профессор Харон Амерханов кэлэн кыттыбыта уонна сүрүн дакылааты  оҥорбута. Кини “Сахаагроплем” тэрилтэҕэ төрдүс сырыытын кэлэ сылдьыытыгар манна лабораторнай тэриллэр, өрөмүөннэммит дьиэ-уот сөхтөрбүтүн эппитэ.

Дойду 85 субъектарыттан Саха сирэ бэйэтэ азоттаах племенной тэрилтэлээх диэн хайҕаабыта.  “Арассыыйа атын тэрилтэлэрэ азоту хантан ылары толкуйдууллар, эһиги бэйэҕит хааччыллыбыккыт таһынан өссө атыылыыгыт”, — диэбитэ.

Харон Адиевич  «Сахаагроплемҥа»  маннык соругу туруорбута: “Саха сирин сиригэр-уотугар баар тыа хаһаайыстыбатын сүөһүтүн боруодаларыгар инвентаизацията ыытыҥ. Онтон сиэттэрэн селекционнай үлэни ыытыыны торумнааҥ. Генофонднай хаһаайыстыбалар кэрискэлэрин бэлэмнээҥ, кинилэргэ сокуонунан  көмөлөһөр соруктаах”.  Уонна Саха сиригэр баар курдук саха сылгытын, үс боруода табатын, холмогорскай боруода ынах сүөһүтүн уонна саха сүөһүтүн курдук ханна да суох диэн этиллибитэ. Онон Саха сирин дэлэгээссийэтэ кэпсиирэ элбэх буолуоҕа.

Кэмпириэнсийэ үлэтигэр өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов, миниистири солбуйааччы Николай Афанасьев уо.д.а.,  уопсайа Саха сириттэн 15 киһи кыттара күүтүллэр.

Хаартыскаҕа: тустаах министиэристибэ саайтыттан