Отутус төгүлүн ыытыллар “Инникигэ хардыы” кэмпириэнсийэ-куонкуруска 1500-тэн тахса оҕо кыттыаҕа

“Инникигэ хардыы” эдэр чинчийээччилэр өрөспүүбүлүкэтээҕи билим кэмпириэнсийэ-куонкурустара 1996 сылтан ыытыллар. Үбүлүөйдээх 30-с тэрээһин тохсунньу 12-14 күннэригэр буолуоҕа. Саха сирин 34 улууһуттан уонна куорат уокуругуттан 1500-тэн тахса оҕо кыттыаҕа. 

Кэмпириэнсийэ, биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр, Арассыыйаҕа билим, тиэхиньикэ сайдыытыгар  сүҥкэн кылаатын киллэрбит уһулуччулаах учуонай, үөрэнээччилэр, ыччат ортотугар чинчийэр үлэни киэҥник тарҕаппыт, Билим Арассыыйатааҕы академиятын дьиҥнээх чилиэнэ, тиэхиньиичэскэй билим дуоктара В.П.Ларионов аатын сүгэр диэн пресс-кэмпириэнсийэ аһыллыытыгар Билим Дьоҕус академиятын ректора Василий Павлов бэлиэтээн эттэ.

“2021 сылтан кэмпириэнсийэ РФ Үөрэҕириитин министиэристибэтин тэрээһиннэрин испииһэгэр киирэр. Бу сыллар тухары кэмпириэнсийэ өрөспүүбүлүкэ үөрэнээччилэрин бырайыактарын Бүтүн Арассыыйатааҕы үрдүк эриэйтиннээх тэрээһиннэргэ таһаарар былаһаакканан буолла. Быйыл Арассыыйатааҕы испииһэккэ киирэр кэмпириэнсийэҕэ лауреат, дипломант буолбуттар тус бааллары ылаллар, ону тэҥэ, уһулуччулаах көрдөрүүлэри ситиспит оҕолор судаарыстыбаннай федеральнай платформаларыгар киирэллэр. Билиҥҥитэ биһиги өрөспүүбүлүкэбититтэн 1247 үөрэнээччи аата киирэн турар”, – диэн эттэ.

Үөрэх уонна билим миниистирин бастакы солбуйааччы Михаил Присяжнай “Инникигэ хардыы” кэмпириэнсийэ дойдуга үөрэнээччилэр биир саамай маассабай тэрээһиннэрэ буоларын ыйда. “Быйыл 36 муниципальнай тэриллииттэн 13 сиэксийэнэн 1575 үөрэнээччи кыттыаҕа. Кыайан кэлэр кыаҕа суох Арктика, хоту, Өлүөхүмэ, Ленскэй улуустара тэйиччиттэн кыттыахтара. Онлайн холбонууга МАХ мессенджеры туһанары былаанныыбыт”, – диэн иһитиннэрдэ.

Быйыл Саха сиринээҕи билим киинин көҕүлээһининэн “Уопсастыбаннай талыы” куонкуруска бэлиэтэммит үөрэнээччилэргэ биирдиилээн эбии сүбэ-ама биэриэхтэрэ. Онон өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо анал сигэнэн киирэн, сөбүлээбит бырайыаккытыгар куоластыыргытыгар  ыҥыраллар.

М.Е.Николаев аатынан СӨ координационнай киинин салайааччыта Михаил Черосов СӨ бастакы Бэрэсидьиэнэ М.Е.Николаевтан саҕалаан “Инникигэ хардыы” кэмпириэнсийэ устуоруйатын, тэрээһин сайдарыгар кылааттарын киллэрсибит учуонайдары, салайааччылары ахтан ааста. “Аан маҥнай Саха сиринээҕи Билим киинин аактабай саалатыгар ыытыллыбыта, 100-тэн арыый тахса оҕо кыттыбыта. Үһүс кэмпириэнсийэҕэ номнуо кыараҕаһа биллибитэ. Оччолорго КФЕН иккис куорпуһа үлэҕэ киирбитэ, онно көһүөххэ диэн этиллибитэ. Барыта 4 сиэксийэ баара”, – диэн аҕынна.

М.К.Аммосов аатынан ХИФУ билимҥэ, инновацияҕа департаменын дириэктэрэ Нинель Малышева иһитиннэрбитинэн, кэмпириэнсийэ эспиэрдэрин 60% тустаах университет преподавателлэрэ эбит.

“Биир курдук, билим хайысхаларын салайааччыларыгар уонна билим биирдиилээн лидердэригэр “Инникигэ хардыы” ордук талааннаах оҕолору, кэскиллээх чинчийээччилэри  эрдэттэн сүүмэрдээһининэн буолар. Иккис курдук, университекка киириэн сөптөөх кыахтаах, инники устудьуоннары көрүү буолар. Ааспыт тутар хампаанньа түмүгүн көрдөххө, “Инникигэ хардыы” бырагыраама кыттыылаахтарын 60-тан тахса бырыһыана биһиги университеппытыгар үөрэнэ киирбиттэр. Кэмпириэнсийэ 2021 сылтан РФ Үөрэҕириитин тэрээһиннэрин испииһэгэр киирэр буолан, федеральнай түһүмэххэ эрэ миэстэлэспиттэр буолбакка, өрөспүүбүлүкэ түһүмэҕин кыайыылаахтара, миэстэлээхтэрэ эмиэ Арассыыйа бары үрдүк үөрэҕин кыһаларыгар киирэллэригэр эбии баалы ылаллар. Онон “Инникигэ хардыы” туһалаах тэрээһининэн буолар” – диэн бэлиэтээтэ.

Билим-технологическай сайдыытын хайысхата күүһүрүөҕүттэн, пилота суох көтөр аппарааттар, үрдүк технологиялаах элеменнэри туһаныы, биотехнологиялары туһаныы, саҥа матырыйааллары оҥоруу курдук хайысхалар эбиллибиттэр.

Санатан эттэххэ, тэрээһин тохсунньу 12-14 күннэригэр Дьокуускайга куоракка ыытыллар.

Тохсунньу 12 күнэ (“Өрөгөй” спортсменнары бэлэмниир киин):

10.00-11.00 – кэмпириэнсийэ үөрүүлээх аһыллыыта

11.00-17.00 – истиэндэнэн бырайыактары көмүскээһин

11.00-13.00 – ХИФУ идэҕэ урутаан бэлэмниир былаһаакката

11.00-16.00 — “Уопсастыбаннай талыы” күөн күрэс.

Тохсунньу 13 күнэ (М.К.Аммосов аатынан ХИФУ):

10.00-18.00 – сиэксийэнэн үлэ

11.00-13.00 – “Оскуола билимҥэ кулуубун тэрийии, сайыннарыы” бырайыактыыр конвейер

14.30-17.00 – “Оскуола билимҥэ кулууба: кыһалҕата, кэскилэ” төгүрүк остуол.

Тохсунньу 14 күнэ (М.К.Аммосов аатынан ХИФУ):

13.00-15.00 – СӨ “Инникигэ хардыы” 30 сылыгар аналлаах уопсастыбаннас үөрүүлээх мунньаҕа

15.00-16.00 – Билим киинэтэ: көрдөрүү, ырытыһыы

16.00-18.00 – Кэмпириэнсийэ үөрүллээх сабыллыыта.