Саха сирин учуонайдара былыргы үйэтээҕи бөрө өлүгүн чинчийэллэр

Share

Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет учуонайдара Сэлии түмэлин лабораториятын баазатыгар 44 тыһ. тахса сыл саастаах былыргы үйэтээҕи бөрө өлүгүн аутопсиятын ыыттылар.

Бу аан дойду үрдүнэн аан бастакы геологическай саастаах сытыы тиистээх улахан сиэмэх кыыл өлүгэ булуллубута буолар. Учуонайдар кыыл куртаҕын  уонна оһоҕос уорганнарын иһиттэн араас эттиктэри чинчийиигэ талан ылары ситистилэр.

Хаартыска: Мичил Яковлев, ХИФУ

Чинчийии түмүгүнэн түҥ былыргы вирустары уонна микробтары үөрэтиэхтэрэ, ону сэргэ сиэмэх кыыл тугу аһаан-сиэн сылдьыбытын быыһаарыахтара. Ону сэргэ геномун үөрэтэргэ уонна билиҥҥи кыыллар геномнарын кытта тэҥнииргэ кыыл былчыҥнара ылылыннылар. «Эбии сиэмэх кыыл биологическай сааһын быһаарар сыалтан биир аһыытын ыллыбыт. Ол гынан баран, тиис алдьаныытын уонна саггитальнай уҥуоҕун сайдыытынан быһаардахха, бу улахан саастаах атыыр бөрө буолара биллэр», – диэн ХИФУ Сэлии түмэлин лабораториятын сэбиэдиссэйэ Максим Чепрасов кэпсээтэ.

Хаартыска: Мичил Яковлев, ХИФУ

Үчүгэйдик харыстаммыт бөрө өлүгүн 2021 сыллаахха Абый улууһун олохтоохторо Тэрэк өрүскэ булбуттара. Кыыл өлүгэ 40- ча миэтэрэ дириҥнээх ирбэт тоҥ сири хаһыыга көстүбүтэ. Бу-плейстоцен кэминээҕи аан дойду үрдүнэн бастакы сиэмэх кыыл өлүгэ буолар.

Маны таһынан ХИФУ учуонайдара сотору кэминэн Аллараа Халыма оройуонуттан булуллубут өссө биир былыргы бөрө өлүгүн чинчийиэхтэрэ.

Recent Posts

  • Быһылаан
  • Сонуннар

Иккиһин итирик туруктаах уруулга олорбут дьахтар сууттанна

Суут быһаарбытынан, 41 саастаах сууттанааччы дьахтар урут итирик туруктаах массыына ыыппытын иһин административнай эппиэккэ тардылла…

7 минут ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

ТУСКАР ТУҺАН: Тимир көлө тоҕо бэнсиини «сиир» буолла?

Үгүстэр тимир көлө бэнсиини элбэҕи «сиирин»  оҥоһуллубут сылынан эбэтэр ыраах сүүрбүтүнэн быһаараллар. Ол эрээри, төрүөтэ…

12 минут ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

«Аҕа-урбаанньыт» үөрэх бырайыагар сайаапканы тутуу саҕаланна

Саха сиригэр «Аҕа-урбаанньыт» диэн өрөспүүбүлүкэтээҕи үөрэх бырайыагар сайаапкалары тутуу саҕаланна. Бу бырайыак РФ Бэрэсидьиэнэ Владимир…

22 минуты ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба
  • Үөрэх

Дьокуускай куоракка хас сахалыы кылаас баар?

Дьокуускай куораттааҕы үөрэх управлениетын начаалынньыга Мария Петрова саха тылын үөрэтиигэ икки барыйаан баарын эппит. Сахалыы…

22 минуты ago
  • Култуура
  • Сонуннар

Култуура эйгэтигэр — 50 сыл

РФ, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, 2025 сыллааҕы национальнай уопсастыбаннай  бириэмийэ лауреата, Саха сиринээҕи "Симэх" национальнай…

23 минуты ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Саха сиригэр сыл саҕаланыаҕыттан 600 тыһ.кв.м. дьиэ үлэҕэ киирдэ

Бу сыл саҕаланыаҕыттан Саха сиригэр 600-чэ тыһыынча квадратнай миэтэрэ дьиэ үлэҕэ киирдэ. Дьыл бүтүүтэ бу…

35 минут ago