Сэлии аан дойдутааҕы киинэ Саха сиригэр тэриллиэҕэ

Share

Москваҕа Саха сирин Бастайааннай бэрэстэбиитэлистибэтигэр «Мамонт — достояние российской Арктики» диэн төгүрүк остуол буолан ааста.

Тэрээһиҥҥэ түҥ былыргы фаунаны чинчийээччилэр, сэлии муоһун хомуйааччылар, муостан быһааччылар, уо.д.а. кыттыыны ыллылар. Төгүрүк остуолу СӨ бырабыыталыстыбата уонна СӨ Наукатын академията тэрийдилэр.

Сэлии уобараһын Арктика бэлиэтэ (символа) оҥорор туһунан кэпсэттилэр. Айылҕаны алдьаппакка туран, сэлии муоһун хайдах хомуйуохха сөбүй?

Саха сирин бастайааннай бэрэстэбиитэлин солбуйааччы Александр Сафонов этэринэн, «Арассыыйа» быыстапка-пуорум иһинэн тэриллибит Палеонтология күнүгэр интэриэс улахан.

— Бэрэсидьиэн Арктика сайдыытын стратегиятын олоххо киллэрии былаанын бигэргэппитэ. Бу докумуоҥҥа киирбит биир улахан тэрээһининэн Саха сиригэр Сэлии аан дойдутааҕы киинин тэрийии буолар. Бу киин «Север» НОЦ инфраструктурнай бырайыагар киирсэр. Онон палеонтология суолтата улахан, — диэн кини эттэ.

РНА Зоологияҕа иститутун научнай үлэһитэ Алексей Тихонов мамонтовай фаунаны үөрэтиигэ саха учуонайдарын оруолларын санатта. Кини сэлиини үөрэтии Болтунов диэн бастакы гильдиялаах атыыһыттан саҕаламмытын кэпсээтэ. 1803 сыллаахха Болтунов сэлии уҥуоҕун уруһуйдаан баран, Санкт-Петербург куорат учуонайдарыгар илдьэн, улахан интэриэһи тардыбыт. Саха сиригэр палеонтологическай оскуоланы төрүттээбит Петр Лазарев наука сайдыытыгар элбэҕи оҥорбутун умнар сатаммат.

— Сэлии — аан дойдуга биллэр бренд, Арассыыйа национальнай баайа буолар. Биһиги дойдубутугар эрэ, Арктикаҕа эрэ сэлии уҥуоҕа булуллар. Саха сиригэр эрэ ураты арыйыылардаах матырыйааллары булуохха сөп. Ханнык эпохаҕа килиимэт хайдах уларыйбытын билиэххэ сөп. Аҕыйах сыллааҕыта булуллубут биоматырыйаалтан, баҕар, түҥ былыргы кыыл ДНК-тын ылан, чинчийии ситиһиилээх буолуоҕа. Инникитин үлэ элбэх, киэҥ, — диэн «Эффект мамонта» пуонда бэрэсидьиэнэ Екатерина Кузьмина эттэ.

Маны тэҥэ, сытыы кыһалҕалары эмиэ кэпсэттилэр. СӨ Наукатын академиятын мамонтовай фаунаҕа салаатын салайааччы, биологическай наука хандьыдаата Альберт Протопопов сэлии муоһун эйгэтигэр сокуон ситэтэ суоҕун ыйда.

Төгүрүк остуол түмүгүнэн, резолюция ылылынна. Онно сэлии муоһун булуу, хомуйуу, батарыы боппуруостарыгар сокуоҥҥа уларытыылары киллэрэн, бренд оҥорор бырагырааманы тарҕатарга этиилэри киллэрдилэр.

Ил Дархан, бырабыыталыстыба дьаһалтатын пресс-сулууспата.

Recent Posts

  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Оҕолор Кириэмил харыйатыгар сырыттылар

Биэс сыллаах тохтобул кэнниттэн Судаарыстыбаннай Кириэмил дыбарыаһыгар бастыҥ устудьуоннарга, үөрэх олимпиадаларын, айар куонкурустар, спортивнай күрэхтэһиилэр…

9 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Тускул: «Тохсунньуга бары кистэлэҥ күүһү туһаныы туһунан саныахтаахтар…»

Сыл саамай хараҥа, тымныы бастакы ыйын туһунан Тускул үгэс быһыытынан билгэлээтэ. - 2026 сыл -…

10 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Арыгы иһэн баран, уруулга олорон, массыынатын былдьатта

Мэҥэ Хаҥалас улууһугар биир киһи хаһыс да төгүлүн арыгы иһэн баран, массыынаны ыытан, сууттанна.  …

11 часов ago
  • Маны аах
  • Сонуннар
  • Сүбэһит

Саҥа дьылга тугу бэлэхтээбэт эбиттэрий?

Саҥа дьыл буолара үс эрэ күн хаалла. Эрдэттэн хааччымматах дьон билигин тугу бэлэхтиибит диэн толкуйга…

11 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Бэрдьигэстээххэ — «Бастыҥнар түһүлгэлэрэ»

Бу күннэргэ Мэхээлэ Дьөгүөрэп аатынан сылын ахсын ыытыллар Бэрдьигэстээх нэһилиэгин баһылыгын сылы түмүктүүр "Бастыҥнар түһүлгэлэрэ"…

12 часов ago
  • Интэриэһинэй
  • Сонуннар

Саха сиригэр оҥоһуллубут «Чолбон» аппараат космоска таҕыста

Ахсынньы 28 күнүгэр «Восточнай» космодромтан «Союз-2.1б» аракыата Саха сирин  бастакы «Чолбон» кыра космическай аппарааты орбитаҕа таһаарда. Бу Саха сирэ…

12 часов ago