СҮБЭҺИТ: Харчыны тардар корицалаах кофены астыыбыт

Саҥа буспут кофе минньигэс амтана, корица сымнаҕас сыта… Тымныы күннэргэ букатын туох тэҥнэһиэй? Сорохтор итэҕэйэллэринэн, корицалаах кофе ситиһиини, үтүө туругу түстүүр үһү. Бу тума үүнээйи киһи энергетикатын күүһүрдэр уонна үп-харчы дьыалатыгар табыллыыны тардар дииллэр.

Сылытар уонна сэргэхситэр дьайыы, ураты кэрэ сыт, дьиэҕэ-уокка сынньалаҥы санатара – баҕар, ити иһин буолуо, корицалаах кофе Арҕаа да, Илин да дойдуларга сүүһүнэн сыллар устата киэҥник биллэрэ.

Былыргыттан бүгүҥҥэ диэри

Корица – Былыргы Египеккэ уонна Кытайга көхтөөхтүк туттуллубут бастакы тумалартан биирдэстэрэ. Кофеҕа корицаны бастакынан туроктар уонна арабтар эбэн саҕалаабыттар. Оттон Европаҕа бу үүнээйини английскай колонизатордар аҕалбыттар. Бүгүн бу утах бары континеннарга саамай киэҥник тарҕаммыт утахтар ахсааннарыгар киирэр.

Корица туһалаах өрүттэрэ

Исписэлиистэр этэллэринэн, корица киһи этигэр-хааныгар элбэх туһалаах. Кофе састаабыгар киирэр кофеин киһини сэргэхситэр, үлэлиир кыаҕы үрдэтэр. Кофеҕа корицаны эптэххэ, кофеин дьайыыта өссө күүһүрэр. Ону таһынан, бу тума үүнээйи маннык туһалаах сабыдыаллардаах:

• Тымныйыы кэмигэр бактериялары өлөрөр дьайыылаах;
• Айах иһиттэн кэлэр сыты суох оҥорор;
• Ас буһарар уорганнар ыарыыларыгар аһы буһарыыны тупсарар, ыарыыны намтатар, хааҥҥа саахар таһымын түһэрэр;
• Сөптөөх метаболизмҥа көмөлөһөр, ыйааһыны түһэриигэ туһалыыр;
• Ньиэрбэ тиһигин үлэтин кэмигэр киллэрэр, настырыанньаны көтөҕөр, утуйарга көмөлөһөр;
• Хаан тымырын истиэнкэтигэр сыа-арыы мунньулларын тохтотон, холестерины намтатар.
• Кофеҕа корицаны эбии саахары аҕыйахтык сииргэ көмөлөһөр. Оннооҕор, корица минньигэһи сиир баҕаны мөлтөтөр дииллэр, онон аһара ыйааһынтан босхолонуон баҕалаах дьон сыаналыахтара.

Арабтыы ньыманан бэлэмниибит

Сыттаах уонна сэргэхситэр утаҕы ыларга, арабтыы ньыманы туһаныахха сөп. Биир порцияҕа наада:  бороһуок кофе — 1,5 кыра ньуоска, уу — 200 мл, корица — быһах төбөтүнэн, саахар — амтаныттан көрөн.

Кофены уонна корицаҕын  иһиккэ кут, онтон бу булкааһы сымнаҕас сыт кэлиэр диэри кыратык сылыт. Утах эйиэхэ анаан сөптөөх буоларын курдук, корицаны кыраттан саҕалаан, сыыйа эп. Онтон уу кутан баран, бытаан уокка үрдүгэр  оргут. Биир-икки мүнүүтэ туруоран баран, баҕа өттүгүнэн саахар эбэтэр мүөт кутан, иһиэххэ сөп. Минньигэстик аһааҥ.