Хаартыска: "Айар" сайтыттан.
С.Новгородов аатынан «Айар» кинигэ национальнай кыһата саха уонна элбэх омук дьоно умсугуйа аахпыт, тыйаатыр сыанатыгар көрбүт «Сүрэх тэбэрин тухары» арамааны бэчээттээн, ааҕааччыларга күндү бэлэҕи оҥордо.
«Саха литературатын саҥа кэрдиискэ таһаарбыт уонна сайдар суолун тэлбит Софрон Данилов «Сүрэх тэбэрин тухары» арамаана — күн бүгүн ааҕааччы кутун тутар, суолтатын сүтэрбэт үйэлээх айымньы. Ол кистэлэҥэ Софрон Данилов айар үлэтигэр дьоруойун ис дууһатын, туругун арыйан кини кимин-тугун, оҥорор дьыалатын ис санаатынан бигэргэтэн ааҕааччыны итэҕэтэригэр, айымньытын күүстээх психологизымнаах оҥоруутугар сытар.
Кырдьык даҕаны, арамааны аахпатах да киһи айымньы аатын, дьоруойдарын билэр. «Сүрэх тэбэрин тухары» афоризм буолан култуура араас эйгэтигэр, күннээҕи да олоххо туттуллар. Оттон Аласов саха учууталын бастыҥ хомуур уобараһа буолар, бэйэтин кэмигэр үгүс ыччаты учуутал идэтигэр угуйбута, билигин таһымнаах учууталы Аласов курдук дииллэр», -– диэн «Айар» кинигэ кыһата үөрүүлээх сонунун иһитиннэрдэ.
Саха сирин норуодунай суруйааччыта Софрон Данилов саха литэрэтиирэтигэр маҥнайгы социальнай психологическай арамаанын 1950-51, 1962-1966 cылларга суруйбута. 1967 cыллаахха суруйааччы бу арамаанын иһин П. А. Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэни ылбыта. 1970-с сыллардаахха арамаан нууччалыы тылбаастанан, Сэбиэскэй Сойуус үрдүнэн биллибитэ, ааҕааччы биһирэбилин ылбыта. Айымньы өссө «Хотугу сулус» сурунаалга бэчээттэнэн, бу сылларга сурунаал муҥутуур ахсаанынан тахсыбыта. Ол эбэтэр сурунаал тахсар ахсаана сэттэ тыһыынчаттан сүүрбэ биир тыһыынчаҕа диэри улааппыта.
Помудуору олордуох иннинэ, арассаадаҕа икки-үс хонукка уу куппаппыт, оччоҕуна умнаһа сымныыр, ону буорга эрийэ тутан…
Үөрэх уонна билим миниистирин бастакы солбуйааччы Михаил Присяжнай үөрэххэ туттарсааччыларга анаан үгэс быһыытынан быһа эпииргэ…
Күн-дьыл туруга бу күннэргэ хайдаҕый? Өрөспүүбүлүкэ арҕаа өттүгэр кыралаан ардыыр, соҕуруу диэки сорох сиринэн ардах…
Хой Олус ситиһиилээх күн Онон сөптөөхтүк дьаһаннаххына, үп-харчы, дьиэ кэргэҥҥэ үөрүүлээх түгэннэр үгүс буолуохтара. Бары…
Ыам ыйыгар оҕуруот үүнээйитигэр ый халандаарынан (лунный календарь) саамай табыгастаах күннэрин таһаарабыт. Быйыл ыам ыйыгар…
«Алдан» патриотическай драма - байыаннай дьайыы дьоруойдарын хорсун быһыыларын туһунан кэпсиир уус-уран киинэ дойдуга бастакы…