Удьуор үлэһит дьиэ кэргэн – АЛРОСА киэн туттуута

Бүгүн удьуор утумун салҕаан, дьиэ кэргэнинэн АЛРОСА хампаанньаҕа үлэлээһин үтүө үгэскэ кубулуйуутун көрдөрөр өссө биир ыал устуоруйатын билиһиннэриэхпит. Маннык биир эйгэҕэ үлэлээһин идэҕэ үөрүйэхтэнии уонна сатабыл үөскүүр кэмин, үлэһит сайдарын тэтимирдэр. Ону тэҥэ оҕо эрдэхтэн билэ, убаастыы үөрэммит хампаанньаҥ сайдарыгар тус кылааты киллэрэр баҕаны күүһүрдэр.

Билигин Саха сиринээҕи алмаас хампаанньатын хас онус үлэһитэ тустаах тэрилтэҕэ үлэлээбитэ хайыы үйэ 25 сылтан тахсыбыт. Оттон тэрилтэ үлэһитин 40 бырыһыана уон сылтан уһун кэм үлэлээбитэ эмиэ элбэҕи этэр. Өрөспүүбүлүкэ үлэнэн хааччыйар бөдөҥ хампаанньата үлэһиттэрин дьулуурун үрдүктүк сыаналыыр, кинилэри бары өттүттэн өйүүргэ дьулуһар.

“Биһиэхэ үйэ аҥаарыттан ордук кэмҥэ үлэлээбиттэр уонна бүтүн династиянан үлэлээччилэр бааллар. Уопсайынан, бырамыысыланнас атын тэрилтэлэрин кытары тэҥнээтэххэ, АЛРОСА-ҕа каадыр төттөрү-таары кэлии­тэ-барыыта лаппа аҕыйах. Бу – хампаанньа бигэ, бөҕөх туруктааҕын туоһута. Биһиэхэ хайа оҥорон таһаарыыта атыттартан бэлиэ уратылаах, ол быһыытынан хайа идэлээхтэригэр наадыйыы хаһан баҕарар улахан буолар”, – диэн АЛРОСА каадыры салайар сулууспатын начаалынньыга Алина Пацианская быһаарда.

АЛРОСА хампаанньаҕа 100-тэн тахса сыл

Сунтаар сэлиэнньэтиттэн төрүттээх Александра уонна Константин Прокопьевтар АЛРОСА-ҕа үлэлээбит, үлэлиир сыллара холбоон аахтахха, 104 сыл буолбут. Кинилэр – удьуор үлэһит дьиэ кэргэни төрүттээбит ытыктанар дьон. Күн бүгүн Прокопьевтартан АЛРОСА-ҕа үс киһи үлэлии сылдьар. Бары тутуспутунан Удачнай куорат 12-с №-дээх баабырыкатыгар үлэлииллэр.

Александра Николаевна маннык үлэни эдэр эрдэҕиттэн ыралаабытын туһунан этэр. Ол курдук, АЛРОСА-ҕа хайыы үйэ 42-с сылын үлэлии сылдьар. Үлэтин олус таптыыр.

“1981 сыллаахха бу 12-с баабырыкаҕа үлэбин флотатор идэтиттэн саҕалаабытым. Ол иннинэ Мииринэй 14 №-дээх ПТУ-тугар үөрэммитим. Бу училищеҕа үөрэххэ ылыы туһунан биллэриини хаһыакка булан аахпыппын өйдүүбүн.

Кэтэмэҕэйдии барбакка, тута туттарсан көрөргө быһаарыммытым. “Киэҥ хайысхалаах байытааччы” диэн хайысханы ордук сэргээн, онно барбытым. Олус интэриэһинэй идэ буолан, чуо маннык үлэни букатын эдэр эрдэхпиттэн баҕарар этим. Ол ыра санаабар сыыс­тарбатахпын, оҥорон таһаа­рыыга олохтоохтук сыстан, үлэм миэхэ сөбүлүүр дьарыкпынан буолбута”, – диэн Александра Николаевна кэп­сээтэ.

Училище кэнниттэн ахсыа буолан ананан, Удачнайга кэлбиттэр. Кинилэр ортолоругар кэлин Александра тапталлаах кэргэнэ, үлэһит дьиэ кэргэн аҕа баһылыга буолбут Константин Прокопьев баар эбит. Кэрэхсэбиллээҕэ диэн, балачча кэм ааспытын кэннэ кыыстара Елена төрөппүттэрин дьылҕатын хатылаан, кэргэнэ буолуохтаах киһитин 12-с баабырыкаҕа көрсүбүт.

Ити тиийбит оҕолортон үгүстэрэ күүстээх үлэни тулуйбакка: ким эрэ икки си­­миэнэ үлэлээт, ким эрэ икки-үс ый буолан баран, уурайан барбыттар. Оттон Александра кэргэнэ Константинныын салҕыы үлэлии хаалбыттар. Константин Афанасьевич үйэ чиэппэрэ, 25 сыл устата, носуостуур тэрил машиниһынан, өрөмүөн оҥорор силиэсэринэн уонна худуоһунньук-киэргэтээччинэн үлэлээбит

“Бастакы кыбартыырабытын 1985 сыллаахха ылбыппыт, ол сыл уолбут Илья төрөөбүтэ. Үлэбитигэр тус-туһунан симиэ­нэҕэ сылдьарбыт, оҕолорбут иккилии чаас кэриҥэ бэйэлэрэ эрэ хаалаллара, ол эрээри санаабытын түһэрбэт этибит. Үлэбитин сөбүлүүрбүт, үлэбит өттүттэн өрүү да өйөбүл баара”, – диэн Александра Николаевна астынан кэпсээтэ.

Прокопьевтар икки улахан оҕолоро улааталларын саҕана, анаабыт курдук, Удачнайга Мииринэйдээҕи ГПТУ салаата аһыллыбыта. Төрөппүттэр оҕолоругар онно киирэргэ, идэ ылан баран, үлэлии-үлэлии, салҕыы кэтэхтэн үөрэнэргэ сүбэлээбиттэр. Инньэ гынан, уолаттар Александр уонна Илья – элиэктирик, оттон кыыстара байытааччы (сөҥөрдөөччү, обогатитель) идэтин ылбыттар. Кинилэр бары үөрэхтэрин кэнниттэн Удачнайдааҕы ха­­йа-байытар кэмбинээккэ үлэлии киирбиттэр.

Александра Николаевна бу сыллар тухары толору баһылаабыт, сөбүлүүр үлэтин туһунан бүтүн лиэксийэни да ааҕыахпын сөп диир. Билигин кини доводка учаастагар сепараторщиктыыр.

“…Бэйэм 23 сыл флотаторынан үлэлээбитим. Билиҥҥи үлэбэр, туох хайа иннинэ тэриллэр тутулларын, хайдах үлэлииллэрин, ону хайдах үлэлэтэри билии суолталаах. Бастатан туран, байытыы саҥа схематын үөрэтэр, баһылыыр интэриэһинэй. Дьиссипилиинэ хайаан да баар буолуохтаах уонна ис сүрэхтэн кыһаллан үлэлиир дьүккүөр наада, ымпыгар-чымпыгар тиийэ толоруохтааххын”, – диэн кэпсээтэ.

Кырдьыга да, Александра Николаевна атыттарга – үтүө холобур, сүбэһит. Кини 2012 сыллаахха идэтигэр бастыҥ ааты ылбыта. Дьаһалтаттан, идэлээх сойууһуттан элбэх Махтал суруктаах, эдэр үлэһиттэргэ баай уопутун ис сүрэҕиттэн кыһамньылаахтык үл­­лэстэр. Ону таһынан “Идиэйэ баабырыката” диэн үлэһиттэр оҥорон таһаарыыга сонун ­этиилэри, рационализатордыы арыйыылары хомуйар хам­паанньа бырайыагын чилиэнэ.

Уоллара Александр АЛРОСА 12-с №-дээх баабырыкатыгар электро-силиэсэрдээбитэ. Билигин “Ростелеком” Өлөөннөөҕү салаатын начаа­лынньыга. Тустаах улуус­ка оптоволокно интэриниэтин тардыбыта. Иккис уол Илья, Удачнайга электриктиир. Кыыстара Елена Константиновна ийэтин аттыгар, эмиэ 12-с баабырыкаҕа сепараторщиктыыр. Арай үлэлиир симиэнэтэ атын. Кини ийэтин суолунан оскуола кэнниттэн Удачнай 28-с №-дээх ПТУ-тугар киирэн идэ ылан, үлэтин эмиэ флотатортан саҕалаабыт. Эмиэ ийэтин курдук, үлэтигэр бастыҥ. 2018 сыл­лаахха АЛРОСА идэҕэ маастарыстыба куонкуруһугар уонна ра­­ционализатордыы этиилээхтэр күрэхтэригэр ситиһии­лээхтик кыттыбыта. 2022 сылтан симиэнэ маастарын эбээһинэһин толорор.

Елена Константиновна: “АЛРОСА-ҕа үлэ сарсыҥҥы күҥҥэ эрэллээх оҥорор, эрдэттэн былааннанар кыаҕы биэрэр. Ыччат туруктаах олоҕу, социальнай өттүнэн кэскиллээх буолууну сэргиир. Иллэҥ кэмҥэ аралдьыйарга, успуордунан дьарыктанарга сөптөөх усулуобуйа – муустаах арыана, бассыайын бааллар”, – диэн санаатын үллэстэр.

Евгенийгэ алмаас хампаанньатыгар киир диэн аҕата Геннадий Михайлович сү­­бэлээбит. Уоллаах аҕа иккиэн үрдүк кылаастаах электро-сыбаарсыктар. Евгений – оҥорон таһаарыы инники күөҥҥэ сылдьааччыта уонна идэтигэр бастыҥ. Кэллиэс устудьуон­нара быраактыкаланалларыгар настаабынньыктаан, бэ­­йэтин маастарыстыбатын үллэс­тэр. Хайа-байытар кэмбинээт, УХБК дириэктэрдэрин уонна Идэлээх сойууһун Бочуотунай грамотата, Махтал суруга киниэхэ элбэх.

Оттон аҕата Геннадий Михайлович Плотников билигин Удачнайга бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. Кини Удачнайдааҕы анал өрөмүөннүүр-тутар управлениеҕа электрогазосварщигынан үлэлээбитэ.
Плотниковтар икки кыыс­тара туох идэни талалларын билиҥҥитэ чопчу быһаарына иликтэр. Ол эрэн, ийэлэрэ Елена кыргыттарбыт биһигини солбуйар дьон буолан тахсыахтара диэн эрэнэ саныыр. Оҕолор бэлиэр билигин бары холбоон (100-тэн тахса сыл) АЛРОСА-ҕа үлэлээбит төрөппүттэрин уонна эбээлээх-­эһээлэрин туйахтарын хатаран, алмаас салаатын талар түгэннэригэр Прокопьевтар-Плотниковтар династияларын чиэстээхтик салҕыахтара, кэҥэтиэхтэрэ турдаҕа.

АЛРОСА киэн туттуута

Ыаллар династиялара хампаанньа бигэ тирэҕэ, утумнааһын уонна инники диэки сайдыы чиҥ бэлиэтэ буолар. Хампаанньа үлэһиттэрин, ону тэҥэ кинилэр оҕолорун араас өттүттэн күүскэ өйүүр буолан, АЛРОСА үлэһиттэрэ сарсыҥҥы күннэригэр эрэллээхтэр.

АЛРОСА үлэһиттэрин социаль­най бакыата Арассыыйа үрдүнэн биир бас­тыҥҥа киирсэр. Бу манна араас чэпчэтии, боруос­тааһын киирэл­лэр. Ол иһигэр, баҕа өттүнэн мэдиссиинэ страховката, уоппуска кэмигэр айан төлөбүрэ, босхо аһылык, фитнес, хотугу надбавка, ипэтиэ­кэ бырыһыаныгар көрүллэр боруостааһын уо.д.а. бааллар. Тэрилтэ идэлээх сойууһун кытта үлэһит быраабын уонна интэриэһин көмүскүүр үстүү сыл болдьохтоох кэлэктиибинэй дуогабар тустаах кэмигэр саҥардыллан иһэр. Аҥаардас былырыын бу дуогабары олоххо киллэриигэ хампаанньа 7 миллиартан тахса солкуобай суумалаах үбү ­анаабыта.

“Биһиги үлэһиттэрбитинэн киэн туттабыт, кинилэр ал­­маас хостуур бырамыысыланнаһыгар киллэрбит кылааттарын үрдүктүк сыаналыыбыт. Хампаанньа бэтэрээннэри эрэ өйөөбөт, ол эбэтэр тэрилтэ каадырын кыаҕын улаатыннарар, күүһүрдэр туһугар саҥа үлэһиттэр, эдэр исписэ­лиистэр бэтэрээннэрбит ку­­рдук уһуннук үлэлииргэ баҕаралларыгар эрэнэн туран, үлэһиттэри көҕүлүүр араас ньымалары олоххо киллэрэр, – диэн АЛРОСА генеральнай дириэктэрин солбуйааччы Ольга Макарова бэлиэтээн эттэ.