Үөрэнээччи, учуутал, уһуйааччы

Чурапчы улууһун В.С. Яковлев-Далан аатынан оскуолата олох тэтимин кытта тэҥҥэ сайдан, билии маҥнайгы үрдэлин биэрэр, олоххо бэлэмнээх үөрэнээччилэри үөрэтэн таһаарар, учууталлар үрдүк таһымнаах педагог буолалларыгар олугу уурар баай устуоруйалаах    кыһалартан биирдэстэрэ.

Бастыҥ үөрэнээччи

Быйыл Арассыыйаҕа Педа­гог уонна уһуйааччы сыла биллэриллэн, учууталларга болҕомто ууруллубута кэрэхсэбиллээх. Уһуйааччы диэн бэ­­йэтин идэтин таһыччы баһылаабыт, уһуйар киһитигэр сатабылын тиэрдэр, иҥэрэр киһи дии саныыбын. Кытаанах оскуо­латыгар бэйэлэрин идэлэрин чахчы баһылаабыт үгүс уһуйааччы-учуутал үлэлээн аастаҕа…

“Учуутал дьоло – үөрэнээччилэрин ситиһиилэригэр” диэн мээнэҕэ этиллибэт. Мин бүгүн кэпсиир киһим – биһиги оскуо­лабыт ситиһиилээх үөрэнээччитэ, үөрэммит оскуолатыгар учуутал, дириэктэри солбуйааччы, дириэктэр, Чурапчы улууһун үөрэҕин салаатын начаалынньыгын солбуйааччы, билигин СӨ үөрэҕин уонна билимин миниистирэ Ирина Павловна Любимова.

Оҕо оскуолаҕа хайдах үөрэммититтэн, кылаас, ос­­куола кэлэктиибигэр төһө көхтөөхтүк кыттарыттан, кини ким буолуохтааҕа көстөр. Ол курдук, Ира Решетникова кыра эрдэҕиттэн хатарыллан, та­­лааннаах учуутал, улахан салайааччы буоларга уһуйуллан тахсыбыта.

Кыракый Ира кылааһыгар, оскуолаҕа куруутун инники күөҥҥэ сылдьар лиидэр, бастыҥ үөрэнээччи, көхтөөх кыттааччы этэ. Оройуоҥҥа, өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр үчүгэй үлэлээх пионер баһаатайа, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, “Учууталлар учууталлара” Коркина Р.И., уопуттаах, иитэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччылар, РФ үөрэҕириитин туйгуннара Иванова А.С., Кононова Е.Д. ыытар араас хайысхалаах дьаһалларыгар кыттан, бэйэни салайыныыга, кылаас, этэрээт, оскуола чиэһин көмүскүүргэ, киһи үтүө хаачыстыбаларыгар иитиллэн тахсыбыта.

Таһаарыылаах учуутал, салайааччы

М.К. Аммосов аатынан Саха судаарыстыбаннай университетыгар үөрэнэн, биолог-химик идэтин баһылаабыта. Үлэтин Эдьигээн улууһуттан саҕалаабыта. 1999-2008 сс. үөрэммит оскуолатыгар эргиллэн кэлэн биология, химия учууталынан, иитэр, үөрэтэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччынан, дириэктэринэн үлэлээбитэ.

Биһиги, үөрэппит учууталлара Ираны – Ирина Павловнаны оҕо эрдэҕиттэн кыһамньылааҕын, куруутун инники сылдьар үөрэнээччибитин уопутурдаҕына талааннаах салайааччы буолуо диэн эрэнэ саныырбыт. Үөрэппит учууталларыттан уопут, сүбэ-ама ылан таһаарыылаахтык үлэлээбитэ.

Олох киэҥ аартыгар көтүппүт үөрэнээччилэриттэн мэдиссиинэ идэтин  баһы­лаабыт оҕолор элбэхтэр. Иитэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччынан айымньылаахтык үлэлээбитэ. Оҕо сайыҥҥы сынньалаҥ лааҕырын үлэтэ куруутун улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ бастыыра. Куруһуоктар, сиэксийэлэр иитиллээччилэрэ Арассыыйа таһымыгар тиийэ үрдүк көрдөрүүлэри ситиспиттэрэ. Уруһуй устуудьуйатыгар “Арассыыйа образцовай кэлэктиибэ” аат иҥэриллибитэ. Бэйэтин үлэтинэн иитэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччыларга сэминээр ыытан уопутун киэҥник тарҕаппыта.

Эрэллээх илиигэ

Мин 20 сыл үөрэх чааһыгар солбуйааччынан үлэлээн, бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсаат, эрэллээх биир идэлээхпэр Ирина Павловнаҕа туттарбытым уонна уһуйааччы быһыытынан сүбэлээн, аттыгар сылдьан математика учууталынан үлэлээбитим. Кини бу да үлэҕэ тахсыылаахтык үлэлээбитэ. Улууска мэтэдиичэскэй куонкуруска кыттан “Внедрение инновационного процесса в методическай работе» номинация хаһаайына буолбута, учууталларга араас таһымнаах куурус­тары, тэрээһиннэри тэрийэн, күрэхтэргэ кытыннаран, учууталлар мэтэдиичэскэй өттүнэн таһымнара үрдүүрүгэр элбэх үлэни ыыппыта.

Кытаанах оскуолатын устуоруйатыгар биир ураты кэминэн 1990 сыл буолбута. Н.К. Крупская аатынан бириэмийэ лауреата, СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ, дириэктэрбит В.Н. Коркин көҕүлээһининэн оскуола кэлэктиибэ улууска маҥнайгынан экспериментальнай үлэни – “Оҕону художественнай-эстетичес­кай биридимиэттэр нөҥүө ­иитии-үөрэтии” тиэмэни саҕалаабыта.

Татьяна ПОНОМАРЕВА, учуутала, уһуйааччыта,

РФ Үөрэҕириитин туйгуна.