Ааспыт сыл чаҕылхай түгэннэрэ

“ПРОМЕТЕЙ” ТҮӨЛБЭҔЭ – САХА СИРИН СААМАЙ УЛАХАН ОСКУОЛАТА

“Үөрэхтээһин” национальнай бырайыак иитинэн, быйыл балаҕан ыйын 1 күнүгэр Дьокуускай куорат “Прометей” түөлбэтигэр Н.И. Шарин аатынан 39-с нүөмэрдээх Саха сирин устуо­руйатыгар саамай улахан оскуола тутулунна.

Саҥа оскуола үс мэндиэмэн­нээх, 15 тыһ. кв.м. иэннээх. 45 кылаас-кэмпилиэккэ 1,6 тыһ. оҕо үөрэнэр, итинтэн 300 – алын кылаас оҕото.

36 ПЕДАГОГ-УҺУЙААЧЧЫГА – ИЛ ДАРХАН ГРАНА

Педагог уонна уһуйаач­чы сылынан Ил Дархан Айсен Николаев педагог идэтин аатын-суолун үрдүктүк тутан, быйыл 36 педагог-уһу­йааччыга бириэмийэни олохтоото. Кыайыылаахтар Учуутал күнүгэр 100 тыһ. солк. суумалаах Ил Дархан бириэмийэтин туппуттара.

Үөрэх уонна билим минис­тиэристибэтэ “Бочуоттаах уһу­йааччы” биэдэмистибэннэй бэлиэ­ни олохтоото. Итини таһынан, Үүнэр көлүөнэ пуондатын, “РНГ” АУо хампаанньаны кытта номнуо иккис сылын үөрэх бастыҥ үлэһиттэрин 100 бастыҥ педагогу 100 тыһ. солк. харчынан би­риэмийэлээтилэр.

ИЛ ДАРХАН БЫЫБАРА

Балаҕан ыйын 8 күнүттэн 10 күнүгэр ыытыллыбыт быыбарга Саха сирин олохтоохторун итэҕэллэрин ылан, кыайыыны Айсен Николаев ситиспитэ. Куолаһы тиһэх ааҕыы түмүгүнэн, Айсен Николаев 75,77%, Виктор Губарев – 10,41%, Гаврил Парахин – 5,69%, Игорь Борисов – 5,20% куолаһы ылбыттара. Онон Айсен Николаев Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханынан иккис болдьоххо талылынна.

ПОЛИКЛИНИКА АҺЫЛЛЫЫТЫГАР ВИДЕО-СИБЭЭҺИНЭН ПУТИН КЫТЫННА

Таатта улууһун Ытык Күөл сэлиэнньэтигэр өр кэтэспит саҥа поликлиникалара үлэҕэ киириитинэн дойду бэрэсидьиэ­нэ Владимир Путин видео­сибээһинэн, Ил Дархан Айсен Николаев үөрүүгэ тус кыттыһан эҕэрдэлэрин тириэртилэр. Саҥа эбийиэк “Доруобуйа харыстабыла” национальнай бырайыак чэрчитинэн тутулунна. Тутууну ыытарга 983 мөлүйүөн солкуобай бэриллибититтэн 753 мөлүйүөнэ – федеральнай бүддьүөттэн.

Саҥа поликлиника 4000 кв м. иэннээх, симиэнэҕэ 200 киһи сылдьар кыахтаах, аныгы үйэ мэдиссиинэтин ирдэбилигэр толору эппиэттиир саҥа тэриллэрдээх.

БАСТЫҤ ОЛОҤХОҺУТТАРГА, ОҺУОХАЙДЬЫТТАРГА — ИСТИПИЭНДЬИЙЭ

Ил Дархан Айсен Николаев истипиэндьийэлэрин аныыр туһунан сэртипикээттэри олоҥхоһуттарга, оһуокайы таһаараач­чыларга, уустарга уонна но­­руот маастардарыгар туттардылар.
Олоҥхоҕо Ил Дархан истипиэндьийэтин ыллылар: Анфиса Авелова (Томпо улууһа), Маргарита Григорьева (Бүлүү), Иван Григорьев (Мэҥэ Хаҥалас), Николай Григорьев (Чурапчы), Алексей Николаев (Таатта), Дарья Осенина (Уус Маайа).

Олоҥхону харыстааһын уонна тарҕатыы иһин биллэр олоҥхоһут Никандр Прокопьевич Тимофеевка олоҕун тухары истипиэндьийэ ананна.

Оһуокайы таһаарааччылар Афанасий Алексеев (Бүлүү улууһа), Дария Алексеева (Горнай), Роман Иванов (Сунтаар), Николай Карамзин (Мэҥэ Хаҥалас), Семен Морфунов (Чурапчы), Марта Николаева (Сунтаар), Розалия Тихонова (Ньурба) эмиэ Ил Дархан истипиэндьийэтин ыллылар.

ДЬОКУУСКАЙГА – “ЗВЕЗДНАЙ” ТҮӨЛБЭ

2023 сылга сэттэ дьиэ тутуллан үлэҕэ киирбитэ. Ону сэргэ, билигин 10 дьиэ тутулла турар. Хаарбах дьиэттэн көһүү бырагырааматынан, уопсайа түөлбэҕэ 570 дьиэ кэргэни олохтуохтаахтар. Манна 900 миэстэлээх саҥа оскуола, 600 киһиэхэ анаммыт поликлиника, хоккейдыыр корт, уһуйаан тутуллуохтаах.

НАМҤА КЫРДЬАҔАСТАР, ИНБЭЛИИТТЭР ДЬИЭЛЭРЭ ТУТУЛУННА

Намнааҕы кырдьаҕастар, инбэлииттэр интэринээт-дьиэлэрэ 5 тыһыынча кв. м. кэриҥэ иэннээх, аныгылыы тупсаҕай саҥа дьиэҕэ көһөн киирдэ. Бу 65 миэстэлээх эбийиэк бэрэсидьиэн Владимир Путин көҕүлээбит “Демография” национальнай бырайыак “Аҕам саас­таах көлүөнэ” бырайыагынан олус хаачыстыбалаахтык тутуллан, үлэҕэ киирдэ.

Анал дизайнер үлэлээн, киэҥ-куоҥ остолобуой, бибилэтиэкэ, мастарыскыайдар, спортивнай саала, көмпүүтэр хоһо, сынньанар холлар, о.д.а. олус тупсаҕай көрүҥнээхтэр, «сканди» истииллээх миэбэллэринэн, анал тэриллэринэн хааччыллыбыттар.

СНАЙПЕРДАРЫ БЭЛЭМНИИР КИИН

2023 сылга байыаннай дьайыыга снайпердары бэлэмниир киин аһыллыбыта. Бу киини Арассыыйа дьоруойа Александр Колесов сүрүннүүр. Снайпердары бэлэм­ниир киин бүтүн Уһук Илин уокурукка уонна дойду үрдүнэн үлэлиир. Манна байыастар тактическэй бэлэмнэниини ааһалларыгар бары усулуобуйа барыта баар. Снайпердары бэлэмнииргэ бойобуой дьайыыга сылдьыбыт уопуттаах дьон үлэлэһэллэр.

ҮЛЭ СЫЛЫГАР 50 ҮЛЭҺИТ ДЬОН ЧИЭСТЭННЭ

2023 сылга биллэриллибит Үлэ сылынан «Үлэ киһитэ» бириэмийэ чэрчитинэн, араас хайысхаларга үлэ­лиир 50 бастыҥ үлэһит чиэстэнэн, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын бириэмийэтин лауреата буолан, 300-түү тыһыынча солкуобайынан бириэмийэлэннэ: 29 бириэмийэ бырамыысыланнас, 21 бириэмийэ социальнай ха­­йысхаҕа үлэлиир дьоҥҥо туттарылынна.

ЛЕНИН БОЛУОССАТЫН ХАПЫТААЛЫНАЙ ӨРӨМҮӨНЭ САҔАЛАННА

Балаҕан ыйын 18 күнүттэн Дьокуускайга Ленин болуоссатын хапытаалынай өрөмүөнэ саҕаланна.

Куорат киин болуоссата киһи билбэт курдук уларыйыаҕа. Манна 13 миэтэрэ уһуннаах 12 сэргэ, сир анныттан өрө тэбэн тахсар “су­­хуой” фонтан, саҥа тротуардар уо.д.а. эбийиэктэр баар буолуохтара. Болуоссаты эһиил күһүн аһарга былаанныыллар.

ДЬОКУУСКАЙГА – ЭРМИТАЖ КҮННЭРЭ

Алтынньы 25-28 күннэригэр Дьокуускайга аан бастаан Эрмитаж күннэрин чэрчитинэн, элбэх тэрээһин ыытылынна. Бу СӨ Национальнай художественнай түмэлин 95 сылыгар бэлэх быһыытынан буолла. “Часы и эпоха” быыстапка суол­тата – өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар, дьиэлэриттэн тэйбэккэ сылдьан, Арассыыйа уонна аан дойду бастыҥ түмэллэрин дьиҥнээх кылаан айымньыларын илэ харахтарынан көрөллөрүгэр кыах биэрии буолар.

Эрмитаһы кытта салгыы бииргэ үлэлэһэргэ олук уурулунна.

ӨЙМӨКӨӨҤҤӨ – ОЛОҤХО ЫҺЫАҔА

“Олоҥхо ыһыаҕа – 2023” киэҥ хабааннаах национальнай бырааһынньыкка өрөспүүбүлүкэ оройуоннарыттан, Арассыыйа куораттарыттан уонна тас дойдулартан 5 тыһыынчаттан тахса киһини түмпүтэ.

Ыһыахха 80 тахса тэрээһин, ол иһигэр “Дугуйа Бөҕө” олоҥхо-испэктээк премьерата, олоҥхо өрөспүүбүлүкэтээҕи марафона, уустар, оһуохайдьыттар күрэстэрэ, ат симэҕин күрэһэ, успуорт национальнай көрүҥнэригэр күрэхтэһии уо.д.а. буолбуттара. 200 тахса олоҥхоһут Саха героическай эпоһын толоруу өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкуруһугар кыттыбыта.

САХА КИИНЭЛЭРЭ «РЕКОРД» ОЛОХТООТУЛАР

Бу сылга Саха сирин киинэ тыйаатырдара тоҕус саха киинэтин көрдөрдүлэр. Мантан алтата билиэти атыы­лаан харчыны киллэрии­гэ инники күөҥҥэ сылдьар.
Быйыл билиэти атыылааһыҥҥа рекорд олохтоммут — 95 мөл. солк. киирбит. Тэҥнээн суруйдахха, 2022 сылга — 73 мөл. солк., 2021 сылга — 61 мөл. солк.
Сыл бүтүүтэ быйылгы көрдөрүү 100 мөл. солк. диэри улаатыан сөп. Бу манна соторутааҕыта улахан экраҥҥа тахсыбыт «Харчы. Иэстэбил» уонна ахсынньы 21 күнүттэн көстүөхтээх «Зина, Леха-2. Новогодний маскарад» киинэлэр төһүү күүһүнэн буолуохтара.
Хаартыска: Н. Пахомова (СИА).

АММАҔА – “ДЬУЛУУР” СПАРТАКИАДА

От ыйыгар Аммаҕа успуорт адаптивнай көрүҥнэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин XIV спарта­киадата – “Дьулуур” ыытыллыбыта. Саха сирин араас муннугуттан 24 хамаанданан 800-тэн тахса киһи көхтөөх кыттыыны ылбыта. Спортсменнар алта көрүҥҥэ – глоболга, олорон эрэ волейболга, дуобакка, чэпчэки атлетикаҕа, буулдьанан ытыыга уонна остуол тиэнниһигэр илин-кэлин түһүспүттэрэ.

Барыта 81 мэтээл кэмпилиэгэ оонньоммута. Бөлөхтөрүнэн Дьокуускай, Ньурба, Горнай бастакы миэстэҕэ тахсыбыттара.

АНААБЫР БҮТҮННҮҮ ВОЛС-КА ХОЛБОННО

Арктика сиригэр баар оро­йуоннартан Анаабыр улууһа бүтүннүү ВОЛС ситимигэр холбоммут бастакы оройуон буолла. Балаҕан ыйыгар Үрүҥ Хайа сэлиэнньэтиттэн оптическай лииньийэ улуус бары нэһилиэктэригэр тиийбитэ. Интэриниэккэ тута оскуоланы, дьаһалтаны, култуура дьиэтин уонна уһуйааны холбообуттара.

Онон, Үрүҥ Хайа сэлиэнньэтэ Уһук Илиҥҥи эрэгийиэҥҥэ түргэн интэриниэттээх саамай уһук хоту сытар сиринэн буолар.