Тэпилииссэлээх буоллахпына, нолуок төлүүбүн дуо? 

Сандал саас салаллан кэлэн, үгүс даачалаах, тыа сиригэр даҕаны оҕуруот аһын олордор тэпилииссэлээх ыаллары нолуок боппуруоһа долгутар.

– Киһи тэпилииссэ даҕаны туттуо суох дии. Сураҕын иһиттэххэ, нолуок төлүүр үһүбүт дуу?

С.Михайлова.

Ыйытыыга Татьяна Мар­кова, Арассыыйа ФНС СӨ Управлениетын судаарыстыбаннай өҥөлөрү оҥорууга 1 №-дээх отделын ыстаарсай судаарыстыбаннай нолуок иниспиэктэрэ маннык хоруйдаата:

– Росреестр уорганнарынан нолуок уорганнарыгар киллэриллибит сибидиэнньэлэрдээх хаһаайыстыбаннай тутууларга эрэ нолуок физическэй сирэйдэртэн тутулларын санатабыт (Арассыыйа Федерациятын Нолуокка кодексатын 400 ыстатыйатын, 408 ыстатыйатын 2 пуунугар олоҕуран).

Хаһаайыстыбаннай тутууларга киирэллэр: хаһаайыстыбаннай, бытовой, хапытаалынай тутуулар, ол иһигэр сайыҥҥы куукуналар, баанньыктар уонна хамсаабат баай-дуол атын эбийиэктэрэ.  Олорор дьиэлэр уонна гараастар хаһаайыстыбаннай тутууларга киирсибэттэр уонна хамсаабат баай-дуол курдук туспа нолуоктаналлар. 

Бу хаһаайыстыбаннай тутууну бас билэр киһи ЕГРН-ҥа хам­саабат баай-дуол курдук регис­трациялатарга Росреестр уорганыгар бэйэтин баҕатынан тии­йэр. ЕГРН-ҥа киллэттэрэргэ хаһаайыстыбаннай тутуу хамсаа­бат баай-дуол көрүҥнээх буолуох­таах: сиргэ тутуллан туруохтаах, ону сыҕарытыы аналынан улахан хоромньута суох кыаллыбат (РФ Гражданскай кодексын 130 ыст. 1 пууна).

Хамсаабат баайга-дуолга киирбэт хаһаайыстыбаннай тутуулар, ону тэҥэ “движимэй” баай-дуол эбийиэктэрэ ЕГРН-ҥа регистрацияламматтар (РФ ГК. 131 ыст) уонна нолуок­тамматтар. Чуолаан, хапытаалынай олоҕо суох тэпилииссэлэр, хомуллар-таҥыллар хаһаайыстыбаннай блоктар, киһи быстах кэмҥэ олорор-туһанар хаптаһын дьиэлэрэ (бытовкалар), сарайдар, хапытаалынайа суох быстах тутуулар уо.д.а.

Өскөтүн хаһаайыстыбаннай тутуу ЕГРН-ҥа регистрацияланнаҕына, ол эрээри бу тутуу иэнэ 50 кв. м ордубат буоллаҕына, нолуок тутуллубат. Ону тэҥэ чэпчэтии биир эрэ хаһаайыстыбаннай тутууга туһаныллар уонна эбийиэк урбааҥҥа туһаныллыбат буолуохтаах.

Нолуок кодексын 399 ыст. 2 пуунунан МТ бэрэстэбиитэллээх уорганнара үөһээ ыйыллыбыт нолуокка чэпчэтиилэр усулуобуйаларын кэҥэтиэхтэрин сөп (холобура, МТ хаһаайыстыбаннай тутуу ахсаана төһө баҕарар буолуутугар уонна 50 кв. м. тахса иэннээх хаһ. тутууларга). Сиһилии: www.nalog.gov.ru “Справочная информация о ставках и льготах по имущественным налогам” сервискэ билсиҥ.

Иһитиннэриини – балаҕан ыйыгар

Маны таһынан биэнсийэлээхтэргэ, инбэлииттэргэ, элбэх оҕолоохторго нолуокка чэпчэтиилээхпин диэн сайаапкалыыллара ирдэммэт.

Өскөтүн нолуок уорганнарыгар чэпчэтиилээх категорияларга киирсэр дьон туһунан сибидиэнньэ киирбэтэҕинэ, нолуогу төлөөччү ханнык баҕарар нолуок уорганыгар тиийэн, чэпчэтиитин туоһулуур докумуоннарын көрдөрүөхтээх.

Чэпчэтиинэн туһанар быраап туһунан ыам ыйыгар диэри этиллиэхтээх, 2022 сыллааҕы нолуок ааҕыллыытыгар бу сибидиэнньэлэр учуоттаналларын туһугар.

https://lkfl2.nalog.ru/lkfl/login/ нолуогу төлөөччү тус кэбиниэтин нөҥүө чэпчэтиини биэрэллэригэр сайабылыанньаны суруйуу – саамай судургу.

Быйыл балаҕан ыйыгар дьоҥҥо нолуок иһитиннэриитэ маассабайдык ыытыллыаҕа. Бас билэр баайгытыгар, сиргитигэр уонна тырааныспар тэрилигэр 2023 сыл ахсынньы 1 күнүгэр диэри ааҕыллыбыт нолуогу төлүөхтээххит. Иһитиннэрии буостанан кумааҕынан маннык түгэҥҥэ ыытыллыбат:

1) нолуокка чэпчэтии, вычет, нолуогу төлүүртэн эбийиэги бас билээччини толору босхолуур сокуонунан олохтоммут төрүөттэринэн;

2) иһитиннэриитигэр нолуок суумата 100 солкуобайтан кыра буоллаҕына, халандаарынай сылга нолуок иһитиннэриитин ыытыыттан уратыга;

3) нолуогу төлөөччү Арассыыйа ФНС интэриниэт-сервиһин туһанааччынан буоллаҕына – “Личный кабинет налогоплательщика”  уонна тустаах уоргаҥҥа нолуок докумуонун кумааҕыга суруллубутунан ылар туһунан иһитиннэрбэтэх буоллаҕына.

Тус кэбиниэттээх киһи абыранар

Тус кэбиниэттээх дьон иһитиннэриини эрдэ ылаллар. Кинилэргэ иһитиннэрии электроннай көрүҥүнэн кэлэр, буостанан хос ыытыллыбат.

Кэбиниэккитигэр киирэр парольгутун сүтэрдэххитинэ, оннугар түһэриэххитин сөп:

– электроннай буостанан. Сервискэ киирэргэ төлөпүөҥҥүт нүөмэрин, электроннай буостаҕыт бигэргэммит аадырыһын, хонтуруоллуур тылы этэн уонна уларыйыыны бигэргэтэн (сохрани);

– ханнык баҕарар нолуок иниспиэксийэтигэр пааспардаах кэлэн;

– Госөҥө порталын учуоттуур суругун көмөтүнэн. Туһанааччылар тус кэбиниэккэ нолуок иниспиэксийэтигэр сылдьыбакка да киириэхтэрин сөп.

2023 сыл ахсынньы 1 күнүгэр диэри баайга-дуолга нолуогу төлүөхтээххит, оччоҕо ирдээн туран тутан ылыыттан (счеттан устуу, баайы-дуолу тутан ылыы, суут нөҥүө ирдэбил, РФ тас өттүгэр тахсыыны хааччахтааһын) босхолоноҕут.

“Госөҥө” порталын регистрациялаах туһанааччылара Госөҥө порталын бигэргэммит учуоттуур суругун көмөтүнэн киириэхтэрин сөп. Сервис саҕаланар страницатыгар Тус кэбиниэккэ киирэр түннүк аннынан страница уҥа өттүттэн  “Войти через госуслуги (ЕСИА)” диэн баар. Госөҥө учуоттуур запиһын олнайн бигэргэтиэххэ сөп – веб-версияларынан уонна “Сбербанк”, “ВТБ”, “Тинькофф”, “Почта Банк” мобильнай сыһыарыыларынан.

Сайабылыанньаҕытыгар чэпчэтиигитин бигэргэтэр докумуоннары киллэриэххитин сөп. Чэпчэтиигитин учуоттаан, нолуок уоргана нолуоккут сууматын хаттаан ааҕыаҕа, ол эрээри нолуок үс кэмиттэн (сылыттан) ордуга суох кэмҥэ.

Арассыыйа ФНС www.nalog.gov.ru саайтыгар смартфоннары туһанааччыларга  App Store и Google Play -гэ Андроид уонна IOS платформаларга  “Налоги ФЛ” аатынан мобильнай версияны босхо хачайдыахха сөп.

Арассыыйа ФНС Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр управлениетын пресс-сулууспата