Үөрэххэ туттарсыы биэтэгэ чугаһаата

Быйыл Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет үөрэххэ туттарсааччылартан докумуоннары бэс ыйын 20 күнүттэн тутан саҕалаабыта. Ити күнтэн ыла абитуриеннар бакалавриат, специалитет уонна орто үөрэх хайысхаларыгар сайабылыанньаларын биэрбиттэрэ. Университет быйыл хас саҥа устуодьуоннаммытын уонна абитуриеннар ордук ханнык идэни талалларын үөрэх кыһатыттан ыйыталастыбыт.

Сүрүн уларыыйылар

Саҥа үөрэх дьылыгар университет үрдүнэн, филлиалларын ааҕан туран,  4436 бүддьүөт миэстэтэ көрүллүбүт. Итинтэн бакалавриакка уонна специалитекка – 3144 миэстэ, орто үөрэххэ – 345 миэстэ, магистратураҕа, аспирантураҕа уонна ординатураҕа – 947 миэстэ. Ону таһынан, бакалавриат уонна специалитет бырагыраамаларыгар тус сыаллаах үөрэххэ 660 миэстэ тыырыллыбыт.

Быйылгы туттарсыы сүрүн уратыта диэн, абитуриеннар бүддьүөккэ туттарсалларыгар биир эрэ сайабылыанньаны биэрэр буолбуттара. Бу сайабылыанньаҕа кинилэр уопсайа биэс үөрэх хайысхатын (магистратураҕа – 3) талан суруйуохтарын сөп этэ. Эрдэ хас биирдии хайысхаҕа туспа сайабылыанньа ирдэнэрэ.

Ону таһынан, бакалавриакка, специалитекка үс саҥа хайысха аһыллыбыт. Ол курдук, автодорожнай факультекка “машиностроение (инженерия и реновация машин, альтернативный транспорт)”, Тас дойдулар филологияларын уонна регионоведение институтугар “медиакоммуникация”, Психология институтугар “психология служебной деятельности”, бүддьүөт миэстэлэрдээхтэр.

3000 кэриҥэ киһи үөрэххэ киирдэ

От ыйын 24 күнүнээҕи дааннайынан (бакалавриакка уонна специалитетка докумуон тутуутун бүтэһик күнэ), университет киин тутар хамыыһыйатыгар уопсайа 18 535 сайабылыанньа киирбит. Быйыл устудьуоннар Саха сириттэн эрэ буолбакка, атын эрэгийиэннэртэн уонна тас дойдулартан эмиэ туттарсыбытттар. Саамай элбэх сайабылыанньа мэдиссиинэ институтугар, инфраструктурнай технологиялар кэллиэстэригэр, тас дойдулар филологияларын уонна регионоведение институтугар, үп-экэниэмикэ институтутугар уонна юридическай факультет хайысхаларыгар киирбит.

Бу ый саҕаланыыта Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет киин тутар хамыыһыйатын уочараттаах мунньаҕар бакалавриат уонна специалитет хайысхаларыгар туттарсыы сүрүн түһүмэҕин көрбүттэр. Мунньах түмүгүнэн 2474 киһини маҥнайгы кууруска ылбыттар.  Бу бүддьүөттэн көрүллэр уонна төлөбүрдээх миэстэлэргэ туттарсааччылар буолаллар.

“Ол курдук, бүдьүөт миэстэтигэр күнүскү үөрэххэ  2000 киһи, күнүскү-кэтэхтэн  – 15 уонна кэтэхтэн (заочнай) үөрэххэ 361 киһи киирдэ. Ону таһынан, төлөбүрдээх үөрэххэ 98 киһини ыллыбыт”, — диэн Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет киин тутар хамыыһыйатын исписэлииһэ Петр Кычкин иһитиннэрдэ.

Күнүскү үөрэххэ абитуриеннар ордук математика уонна информатика институтун талбыттар (209 киһи киирбит), ону таһынан 173 киһини естественнай наука института ылбыт. Инженернэй-тиэхиньиичэскэй институкка бастакы кууруска 156 киһи киирбит, оттон Хотугулуу-Илиҥҥи норуоттар тылларын уонна култуураларын институтугар – 154.

Кэтэхтэн үөрэххэ саамай элбэх киһи педагогическай институкка киирбит – 102 устудьуон. Оттон университет филиалларын ылан көрдөххө, Нерюнгритааҕы тиэхиньиичэскэй институт бастакы сылдьар. Манна күнүскү уонна кэтэхтэн үөрэххэ 137 киһи киирбит.

Бэлиэтээн суруйдахха, бу иннинэ, от ыйын 30 күнүгэр, туттарсыы бастакы түһүмэҕэ – тустаах бырагыраамаҕа (приоритетное зачисление) биллибитэ. Манна тус сыаллаах миэстэҕэ туттарсааччылар, байыаннай эпэрээссийэ кыттыылаахтарын оҕолоро, тулаайахтар хабыллаллар. Бастакы түһүмэххэ 513 киһи устудьуон аатын сүкпүтэ, ол иһигэр 69 байыаннай сулууспалаахтар дьиэ кэргэттэрэ.

Онон билигин 3000 кэриҥэ киһи Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университекка үөрэххэ киирдэ.

Магистратура

Быйыл университет магистратуратыгар туттарсыы от ыйын 3 күнүттэн атырдьах ыйын 1 күнүгэр диэри ыытыллыбыта.  2023-2024 үөрэх дьылыгар ХИФУ уопсайа 90 магистратура бырагырааматын арыйбыт. Манна 764 бүддьүөт миэстэтэ көрүллүбүт, ону таһынан 381 төлөбүрдээх миэстэ. Үрдүк үөрэххэ барыта 1255 абитурентан 2587 сайабылыанньа киирбит.

Атырдьах ыйын 1-11 күннэригэр абитуриеннар үөрэххэ киирэргэ эбии эксээмэн туттараллар. Саамай элбэх сайабылыанньа горнай, математика уонна информатика, инженернэй-тиэхиньиичэскэй, тас дойдулар филологияларын уонна регионоведение, педагогическай институттарга киирбит.

Абитуриеннар ордук маннык бырагыраамаларга үөрэниэхтэрин баҕараллар эбит: «Техносферная безопасность. Управление безопасным развитием техносферы. Управление пожарной безопасностью» – 89, «Информатика и вычислительная техника. Управление разработкой программных продуктов» – 62, «Фундаментальная информатика и информационные технологии. Управление проектами в области информационных технологий» – 60 уонна «Строительство. Энергосбережение и энергоэффективность в зданиях» 58 сайабылыанньа.