Урут үлэ бэтэрээнин статуһун сэбиэскэй сокуон быһаарар этэ. 2006 сылтан сорох боломуочуйаны эрэгийиэннэр дьаһалталарыгар биэрбиттэрэ. Эрэгийиэннэр бэйэлэрэ эбии төлөбүрдэри олохтуур кыахтаммыттара.
2016 сыллаахха РФ бырабыыталыстыбатын 578 №-дээх уурааҕа тахсыбыта. Бу кэнниттэн федеральнай министиэристибэлэр, сулууспалар, ааҕыныстыбалар үлэ бэтэрээнин аатын ыларга бэйэлэрэ туспа бэлиэлэри олохтообуттара.
Холобур, миэдик ыстааһа хапсар буоллаҕына, РФ доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин Бочуоттаах грамотатынан наҕараадаланнаҕына, үлэ бэтэрээнэ буолар.
РФ үпкэ министиэристибэтэ олохтообут “Отличник финансовой работы” бэлиэтин, сибээс министиэристибэтэ олохтообут “Мастер связи” бэлиэтин, Суут бириистэптэрин федеральнай сулууспаларын “Ветеран Федеральной службы судебных приставов” мэтээли ылбыт дьон федеральнай таһымнаах үлэ бэтэрээннэрэ буолаллар. Ирдэнэр ыстаас – эр дьоҥҥо 25 сыл, дьахталларга 25 сыл. Ол эрээри, таба өйдүөххэ наада, үгүс Арассыыйатааҕы сойуустар бэлиэлэрэ, Бочуоттаах грамоталара, Махтал суруктара биэдэмистибэннэй наҕараадаҕа киирсибэттэр, онон “Үлэ бэтэрээнэ” статуһу биэрбэттэр.
Үлэ бэтэрээнигэр чэпчэтиилэри эрэгийиэн бэйэтэ олохтуур, онон дойду үрдүнэн араастаһар буолуохтарын сөп. Холобур, Москваҕа олохтоох үлэ бэтэрээннэрэ ханнык баҕарар уопсастыбаннай тырааныспарга (такситтан ураты) босхо айанныыллар, хомунаалынай өҥөҕө 50 %-наах чэпчэтиинэн туһаналлар, сибээс ороскуотугар кинилэргэ ЕДВ төлөнөр, тиис быратыаһын босхо оҥортороллор, сонотуоруйга-куруорка босхо эмтэнэллэр.
Оттон Саха сиригэр 2017 сыллаах «О ветеранах труда Республики Саха (Якутия)» сокуон чэрчитинэн, үлэ бэтэрээнин биэнсийэтигэр харчынан эбии төлөбүр (ЕДВ) уонна хомунаалынай өҥөнү толуйуу (ЖКУ) төлөнөр. Дьокуускайдааҕы социальнай көмүскэл управлениета иһитиннэрбитинэн, 2022 сылга бу төлөбүр уопсай суумата 32 532 солкуобайга тэҥнэспит, ол иһигэр: харчынан эбии төлөбүр – 13 284 солкуобай, хомунаалынай өҥөнү толуйуу – 19 248 солкуобай.
2023 сылга үлэ бэтэрээннэригэр суумата бэрт кыратык үрдээн, ый аайы ЕДВ – 1162 солкуобай, ЖКУ – 1604 солкуобай (барыта холбоон 2766 солкуобай) биэнсийэҕэ эбии төлөнөр.
Бу аат кимнээххэ бэриллэрий?
ССРС уонна РФ судаарыстыбаннай уордьаннарынан, мэтээллэринэн уонна бочуоттаах званиеларынан; РФ бэрэсидьиэнин Бочуоттаах грамотатынан, Махтал суругунан; 15 сылтан кырата суох бэйэлэрин хайысхаларынан эҥкилэ суох үчүгэй үлэлэрин иһин биэдэмистибэннэй бэлиэлэринэн наҕараадаламмыт, эр дьоҥҥо 25 сылтан, дьахталларга 20 сылтан итэҕэһэ суох ыстаастаах дьоҥҥо; Аҕа дойду сэриитин саҕана сокуоннай саастарын туолбакка сылдьан үлэлээн саҕалаабыт уонна 40 сыл (эр дьоҥҥо), 35 сыл (дьахталларга) ыстаастаах дьоҥҥо. Сайабылыанньаны биэрээччилэр олорор сирдэригэр бырапыыскалаах буолуохтаахтар.
Ханнык докумуон ирдэнэрий?
“Үлэ бэтэрээнэ” ааты иҥэрии болдьоҕо – 30 күн.
Кимиэхэ бэриллэрий?
Ханнык докумуон ирдэнэрий?
Үлэ бэтэрээнэ аатын иҥэрии болдьоҕо – 30 күн.
Тыыл, үлэ бэтэрээннэригэр, бэлитиичэскэй репрессия сиэртибэлэригэр ыйдааҕы харчынан төлөбүр (ЕДВ) төлөнөр.
Кырдьар саастарынан биэнсийэҕэ тахсыбыт дьоҥҥо (эбэтэр 55 саастарын туолбут эр дьон, 50 саастарын туолбут дьахталлар эрдэ биэнсийэҕэ тахсыбыт буоллахтарына) үлэлээн бүппүт да буоллахтарына, тыыл бэтэрээннэригэр, бэлитиичэскэй репрессия сиэртибэтинэн билиниллибит, реабилитацияламмыт дьоҥҥо бэриллэр.
2023 сылга ЕДВ төлөбүрүн кээмэйэ төһөнүй?
Үлэ бэтэрээннэригэр – 1162 солкуобай (манна 537 солкуобай айан бырайыаһа киирэ сылдьар);
Тыыл бэтэрээннэригэр – 1880 солкуобай (манна айан бырайыаһа – 537 солкуобай уонна эмкэ 841 солкуобай киирэр);
Репрессияламмыт дьоҥҥо – 2654 солкуобай (манна айан бырайыаһа – 537 солкуобай уонна эмкэ 841 солкуобай киирэр).
Ирдэниллэр докумуоннар:
Докумуон оҥоһуллар болдьоҕо – 30 күн + 3 үлэ күнэ.
Үлэлээбэт, 60 сааһын туолбут үлэ бэтэрээнэ Саха сиригэр баар сонотуоруйга-куруорка баран эмтэнэригэр, сынньанарыгар путевкатын сыанатын 80%-на толуйуллар (үс сылга биирдэ). Эбэтэр, 20% чэпчэиилээх путевканы атыылаһыан сөп.
Ирдэниллэр докумуоннар:
Оҥоһуллар болдьоҕо – 30 күн.
Докумуоннары “Госуслуги” портал, Элбэх өҥөнү оҥорор киин (МФЦ) нөҥүө, эбэтэр, социальнай көмүскэл управлениетыгар баран биэриэххэ сөп.
Кимиэхэ аккаастыахтарын сөбүй?
Ирдэбиллэргэ эппиэттэспэт докумуоннардаах буоллахха:
Бүгүн сарсыардаттан Таатта улууһугар киһи өлүүлээх иэдээн тахсыбытын туһунан сурах тилийэ көттө. Ким буолара биллибэт…
Сыл аайы Кыайыы күнүн көрсө, бэтэрээннэргэ, сэрии сылларын оҕолоругар анаан араас тэрээһиннэр ыытыллаллар. Быйыл эмиэ…
Сарсын, ол эбэтэр ыам ыйын 7 күнүгэр Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин солотугар киирэр сиэрэ-туома ыытыллыа.…
Бу күннэргэ «Азия оҕолоро» оонньууларга кыттыахтаах үҥкүүһүттэр пааралара Бүтүн Арассыыйатааҕы күрэхтэһиигэ ситиһиилээхтик кыттан кэллилэр. Арылхан…
Өрөспүүбүлүкэ орто оскуолаларын араас сылларга бүтэрбиттэр (выпустар) түмсүүлэрин иһинэн элбэх тэрээһиннэр буолаллар. Биһиги, 1985 сыллаахха…
Ыам ыйын 8 күнүгэр 12.00 чаастан "Симэх" национальнай кииҥҥэ «Илии сылааhынан кыайыыны кынаттаан» быыстапка үөрүүлээх…