Айаннаан иһэн “статуһу” кэтиир таксыыстар

Ааспыт ыйга дойдубар, Сунтаарга, аҕыйах күҥҥэ үлэбинэн баран кэллим. Суол-иис туруга мааны буолан, 900-тэн тахса килэмиэтири баара-суоҕа уонтан тахса чаас иһигэр таксыынан айаннаан тиийбиппит. Ол гынан баран, аныгы суоппардар сэрэҕэ суох, супту суотабай төлөпүөннэрин өрө мыҥаан, кыҥастаһан, чороччу тутан олорон айанныылларыттан, пассажирдарын уҥа-хаҥас бырахсалларыттан соһуйдум даҕаны, дьиксинним да. Онон, бу сырыыга таксыынан биир айаным туһунан сырдатыахпын баҕардым.

Сөмөлүөтүнэн — 56 тыһ., таксыынан — 14 тыһ. солкуобай

Билигин сайын үгэнигэр, үгүс хайысхаларынан суол хаайбат, харгыстаабат буолан, киин куораттан хотунан-соҕуруунан күннэтэ “Хайс” массыыналаах таксыыстар күнүстэри-түүннэри субуһаллар. Сыаната көтөр аал билиэтинээҕэр быдан чэпчэки буолан, Бүлүү умнаһыгар, Томпо, Өймөкөөн хайысхатынан олорооччулар аллараанан суолу талаллар. Холобур, киин куораттан Сунтаарга диэри сөмөлүөт сыаната кэлэ-бара 56 тыһыынча солкуобай диэн aviasales.ru көрдөрөр. Оттон таксыы сыаната кэлэ-бара 14 тыһыынча солкуобай. Сыана маннык араастаһар буолан, дьон-сэргэ суукка кэриҥэ айаннаах, сылаалаах да буоллар, массыына суолун таларыгар тиийэр.

Түөрэккэй “миллионник”

Бүлүү бөлөх таксыыстара Дьокуускайтан баһыйар үгүстэрэ эбиэт кэннэ, биитэр киэһэлик айанныыллар. Оннук айаннаан сарсыарда Үөһээ Бүлүү паромугар киирэллэр. Салгыы Сунтаарга диэри Бүлүү өрүһү иккитэ туорууллар, Күндээдэ, Устье аннынан.

Сунтаарга айанныырбар мессенджеринэн таксыы угуйугун булан, тута биир төлөпүөҥҥэ эрийэн (онтум диспиэччэрэбит) айанныахтаах күммэр чопчу суруттарбытым. Массыынаҕа инники миэстэҕэ олорорго эрдэттэн сакаастаспытым. Дьэ, барар күммэр, таксыыһым кыра массыынаны ыыттаран, пассажирдарын хомуттарбыта. Инньэ гынан, урукку курдук куораты биир гына хас да чааһы быһа кэриттэрбэтилэр. Бүлүүлүүр суол сапыраапкатыгар тиийэн, салгыы айанныыр “миллионникпытыгар” олордубут. Аны массыынабыт бэйэтин саҕа элбэх таһаҕаһы үрдүгэр өрөһөлүү тиэммит. Онто түөрэҥнээн бу сууллан түһүөх курдук. “Хайа, бу туох айылаах элбэҕи тиэннигит. Түөрэҥнээн охтон түһүөх курдук” диэбиппэр, суоппарым улаханнык сөбүлээбэтэ.

Дьэ оннук түөрэҥкэйдээн айаннаатыбыт.

Таксыыга олоруохпутуттан Сунтаарга тиийиэхпитигэр диэри, суоппарбыт сибээс хабар сиригэр тиийдэ даҕаны кими эрэ кэтиирдии, супту социальнай ситими хасыһа, дьон “статуһун” кыҥастаһан таҕыста. Ол быыһыгар төлөпүөннэһэр. Аҥаар илиитинэн төлөпүөнү, биир илиитинэн уруулун тутар. Дьэ хайдаҕый?! Аны аспаалынан бүрүллүбүт федеральнай суолунан биир кэм гааһын үктээн, “көтүтэн” олорор. Эчи, куттамматын да. Дьэ бу курдук кутталбыттан харахпын симэн да көрбөккө, нөҥүө күнүн сарсыардатыгар тиийиэхтээх аадырыспар тиийдим.

Тахсарбар билиэт көрдөөбүппүн биир чааһынан аҕалыах буолан баран, олох даҕаны сүтэн хаалбыта. Аҕыйах чааһынан төлөпүөммэр хаартыскаҕа түһэрэн билиэти уонна хайа эрэ урбаанньыт таксыыс лиссиэнсийэтин ыыппыта. Аҕыйах хонугунан төттөрү куораттыыргар билиэти биэриэм диэн эрэннэрбитэ.

Дьонунан “бырахсыы”

Куоракка төттөрү айанныыр күммэр диэри били таксыыспын кытта сибээстэһэ олорбутум, сарсыарда барар күҥҥэр эрийиэм диэбитэ. Айаҥҥа турунар чааһым кэлбитигэр, олох даҕаны атын таксыыс кэлэн соһутта. Саҥа суоппартан билиэппин сурастым да, онуоха тугу да билбэт аатырда. Чэ, били куораттан аҕалбыт суоппарым суобастаах киһи ини диэммин улаханнык наадыйбатым, ол эрээри төлөпүөнүгэр хаста да суруйдум. Онтум олох эппиэт суох.

Куораттыыр массыынабар дьон аҕыйах курдук, үс-хас миэстэ баар. Суоппарбыт айанныахча-айаннаабат, биир кэм ханна эрэ эрийэр, тугу эрэ быһаарсар. Онтубут баара, барсыах буолбут дьоно аккаастаабыттар эбит. Инньэ гынан, таах халтайга аҕыйах киһилээх итиччэ ыраах айанныам дуо диэн, онтон-мантан айанньыт көрдөһөр. Сөп ээ, миэстэлээх эрээри киһи көрдөөбөккө.

Дьэ, оннук мэскэйдэнэн, аан дойду дьонугар барытыгар эрийэн, биир чаас курдук ааспытын кэннэ дьону булаттаата. Аны хайа эрэ массыынаны кэтэһэр буоллубут. Онно сорох дьону олордордуу, биитэр биһиги массыынабытыгар киллэрэр дуу. Эмиэ кэтэһии. Син өр кэтэһии кэннэ биир массыына аа-дьуо сыыйыллан кэллэ. Аны ол массыынаҕа биир пассажирын кыайан батарбата, массыынаттан массыынаҕа көһөрө сылдьан, дьахтар олох да миэстэтиттэн мэлийдэ. Суоппар үүт-хайаҕас көрдүү сатаан, түгэх эрээккэ кыбыллан олорон айаннаа диэн көрдөһө сатаата да, дьахтар буолуммата. Бачча ыраах тоҕо кыбыллан эрэйи көрдөҕөй. Эбиитин суол-иис туруга мөлтөх. Инньэ гынан, дьахтар айанныыртан аккаастанан, аара суолга хааларга тиийдэ…

Сарсыарда аҕыс чааска айаннаан үс парому туораан, түөрт саҕана Ороһуга тиийэн чэйдээтибит. Итиэннэ киэһэ Маҕараска аһыаххыт диэтилэр. Суоппарбыт иннигэр олорор киһитин кытта тохтоло суох кэпсэтэн, айаҕа хам буолбат, биир кэм күлэн алларастыыр. Олоҕун барытын кэпсээтэ. Сибээс кэллэ да, киэһэ куоракка ханна тиийэн аһыахтааҕын былааннанар, хайа эрэ түүҥҥү кафеҕа миэстэ сакаастаһар, аны сарсын төттөрү айанныырыгар пассажир көрдүүр, ырыынактан сакаас ылар. Оннук ыксаан-бохсоон, Маҕараспытын көрдөрбүтүнэн ааһа баран, куоракка көрүөх бэтэрээтэ тиийэ охсобут.

Дьэ, буолар да эбит, араас суоппардар. Ама да харахтарыгар харчы кыбыллыбытын иһин, сэрэнэн-сэрбэнэн айанныа эбиттэр.

Үс суоппардаах таксыы

Кэпсээнтэн-кэпсээн диэтэххэ, биирдэ эмиэ эриэккэс таксыыга түбэһэн турабын. Эмиэ Бүлүү эҥээр айаннаарыбын, үс суоппардаах таксыыга түбэспитим. Хата, үс суоппардаах массыынанан айанныыр эрэ бил, сылайдахтарына тута солбуһуохтара дии санаабытым.

Куораттан тахсааппытын кытта массыынабыт аанын хатыыра алдьанан, аһылын да аһылын буолан, Маҕараска диэри пассажирдар солбуһа сылдьан ааны тутан олорон айаннаабыппыт. Суоппардарбытыттан иккитэ иннинээҕи миэстэҕэ көтөхсөн олорон, суолбут аҥаарыгар тиийэн, аны пассажир уолу иннинээҕи миэстэҕэ үүрбүттэрэ.

Дьэ, онон таксыыс өҥөтүнэн туһанааччылар эҥин араас суоппардарга, массыынаҕа түбэһэн айанныырга тиийэллэр.

Түмүк оннугар

Таксыылар харчыны сырсаннар, түүн тиийээт киһилии утуйбакка, сынньаммакка, нөҥүө күнүгэр төннөллөр. Аны супту төлөпүөн тутан айаннаан, саахал тахсыытын да үөскэтиэхтэрин сөбүн өйдөөбөттөр эбит. Бу уонча киһини олордо сылдьаннар, аҥаардастыы харчы сырсыытыгар сылдьалларыттан киһи сонньуйар. Киһи биирдэ олорор, доруобуйаны да, олоҕу да атыылаһан ылбаккын. Ити биирэ. Иккиһинэн, дьоҥҥо сиэрдээхтик сыһыаннаһан, дьиҥнээх лиссиэнсийэлээх таксыыс буоллахтарына албыннаабакка-көлдьүннээбэккэ билиэттэрин тута биэрэн, барар-кэлэр чаастарын тутуһаллара ирдэнэр. Мессенджергэ лиссиэнсийэлээх, икки суоппардаах, кондиционердаах таксыыбыт диэн биллэрии таһаараллар эрээри, үгүс өттүгэр албын буолар. Холобур, ити айаннаабыт бастакы таксыым олох даҕаны билиэт да биэрбэт эбит, хайа эрэ атын лиссиэнсийэлээх урбаанньыт докумуонун ыытар.