Килиимэт кэмпириэнсийэтин түмүгүнэн сөбүлэһии түһэрилиннэ

Саха сирин Бырабыыталыстыбата, Наукала академиятын Сибиирдээҕи салаата, Гидрометеорология уонна тулалыыр эйгэни кэтээн көрүү федеральнай сулууспата, М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет, Саха сирин наукаларын Академията килиимэт уларыйыытын уонна ирбэт тоҥ ууллуутун чинчийии боппуруостарыгар үлэлэһии туһунан сөбүлэҥ түһэристилэр.

Докумуоҥҥа Ил Дархан Айсен Николаев, ХИФУ ректора Анатолий Николаев, Арассыыйа наукаларын Академиятын бэрэссэдээтэлэ академик Валентин Пармон, Росгидромет салайааччыта Игорь Шумаков уонна Саха сирин наукаларын Академиятын бэрэсидьиэнэ Леонид Владимиров илии баттаатылар.

Ил Дархан бу сөбүлэһии килиимэт уларыйыытыгар уонна ирбэт тоҥу харыстааһыҥҥа анаммыт научнай-практическай бастакы кэмпириэнсийэни түмүктүүр, сүдү суолталаах докумуон буоларын бэлиэтээтэ. Саха сирэ бу кыһалҕаны үөрэтиигэ инники кирбиигэ сылдьарын Ил Дархан тоһоҕолоон эттэ.

“Саха сирэ өр сыллаах ирбэт тоҥу бары өттүттэн чинчийии киинэ буолар. Бу эйгэҕэ үөскүүр кыһалҕалары, тургутуулары өрөспүүбүлүкэҕэ баар институттар, үөрэх кыһалара өр сыллар устата чинчийэллэр”, — диэн Ил Дархан эттэ.

Ирбэт тоҥу чинчийиигэ улахан суолталаах хардыынан ирбэт тоҥу дойду үрдүнэн уопсай чинчийиини ыытар мониторинг систиэмэтин олохтооһун буолар. Бу систиэмэ олохтонорун туһунан Арассыыйа айылҕа ресурсаларын уонна экологиятын миниистирэ Александр Козлов кэмпириэнсийэ пленарнай мунньаҕар быһа холбонуу кэмигэр биллэрбитэ. Миниистир этэринэн, билигин Арассыыйа үрдүнэн Росгидромет кэтиир ситимин иһинэн саҥа фоновай мониторинг систиэмэтэ таҥылла турар: “2025 сылга диэри бу ситимҥэ 140 кэтээн көрөр пуун киириэҕэ. Киэҥ далааһыннаах сиргэ – Кольскай тумултан, Чукоткаттан Алтай уонна Тыва соҕурууҥҥу кыраныыссаларыгар тиийэ кэтиир пууннар өр сыллаах ирбэт тоҥ туругун быыстала суох кэтиэхтэрэ”.