Тааттаҕа «Манчаары оонньууларын» көрсө

Талыы-талба Тааттаҕа ыытыллыахтаах «Манчаары оонньуулара» чугаһаата. 

Ыраахтан-чугастан кэлэр ыалдьыттары ытык сир, мааны Таатта туруу үлэһит дьоно-сэргэтэ көрсөөрү түбүгүрэллэр. Манна нэһилиэк-нэһилиэк аайы кэлии-барыы, үлэ-хамнас тиһиктээхтик салҕанар.

Көрүөхтэн кэрэ, сиэдэрэй олбохтору тигэн кэчигирэччи уурбуттарын хаартыскаҕа түһэрбиттэр. Бу уран тарбахтаах иистэнньэҥнэр буолаары турар далааһыннаах тэрээһиҥҥэ бэлэмнээбиттэр. Улууска «Манчаары оонньууларын» тэрийэр дириэксийэ бренд боппуруоһугар хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Марианна Вячеславовна Степанова сырдатта:

— Буолаары турар далааһыннаах тэрээһиҥҥэ бэлэмнэнэн үлэ-хамнас өрө көтөҕүллүүлээхтик ыытыллар. Биһиги сыалбытын-сорукпутун түмэн, толкуйдаан, былааннаан кэнсиэпсийэ бэлэмнээбиппит. Онон сирдэтинэн, ону тутуһан үлэлиибит. Маныаха саха норуота бүттүүн киэн туттар ытык дьоммут А.Е.Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй, А.И.Софронов-Алампа, Былатыан Ойуунускай үлэлэрэ тирэх, олук буолаллар. Маны сэргэ, билигин биһигини кытта бииргэ үлэлии-хамсыы, айа-тута сылдьар биир дойдулаахпыт, Духуобунас академиятын академига, аатырбыт тимир ууһа, саха омук оһуорун-мандарын үөрэппит Борис Федорович Неустроев-Мандар Уус сүбэлээн-амалаан көмөлөһөр. Кини этиитинэн үрдүк кирбиибит Алгыстаах Таатта, биэс харахтаах харысхал бэлиэбитинэн буолла. Бу харысхал киһи бөҕө туруктаах буолуутун бэлиэтэ. Биһиги ону хас биирдии киһиэхэ тиэрдэр үлэни-хамнаһы тэрийдибит. Бу үлэҕэ оскуолалар, култуура тэрилтэлэрэ, уопсастыбаннас бары кыттыһан, көмөлөөн үлэлиибит. Ол курдук, оскуолалар, үлэ уруогун учууталлара туоһунан биэс харахтаах харысхалы оҥороллор. Маны сэргэ, харысхаллары оҥорууга туос оҥоһуктарга уран маастар Валерия Потапова сүбэтэ-амата көмөлөһөр. Кини урукку да, аныгы да ньымалары тутуһарга сүбэлиир. Маныаха сөптөөх матырыйаал барыта кэмигэр көстөн, табыллан, үлэ-хамнас этэҥҥэ салҕанар.

Аны туран, хас биирдии саха ыала уйгу-быйаҥ, баай-байылыат олохтоннун диэммит, өбүгэлэрбит оонньуурдарын талах ынахтары бэлэх быһыытынан уунуохпут. Маныаха П.А.Ойуунускай аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата, СӨ норуотун маастара, айылҕаттан айдарыылаах уус Эрнст Александрович Алексеев кинигэлэринэн сирдэтиннибит, сүбэ-саргы кэриэтэ тутуннубут. Ол түмүгэр, үлэ уруогун учууталларын салайыыларынан, бэртээхэй талах ынахтар чочулуннулар. Онон талахпытыттан, туоспутуттан ураты кэрэ оҥоһуктар бэртээхэй бэлэх буолуохтара.

Таатталар сүрдээх үчүгэй үгэстээхпит. Олбохпутун кыбына сылдьабыт. Холобур, ыһыахпытыгар оонньууну, күрэхтэһиини, ырыаны-тойугу, түһүлгэҕэ ыытыллар туох баар тэрээһини олбохпутугар олорон астына көрөбүт. Дьэ, ити үтүө үгэспитин тутуһан, спортсменнарга, тэрийээччилэргэ диэн нэһилиэнньэ ис сүрэҕиттэн туох баар кыһамньытын ууран, анаан-минээн сиэдэрэй олбохтору тиктилэр. Манна эрдэттэн былаан оҥоһуллубута, үлэ былырыыҥҥыттан саҕаламмыта, нэһилиэктэринэн түҥэтиллибитэ. Инньэ гынан, улуус бары нэһилиэктэрэ «Ыалдьытымсах саха ыала» аахсыйаҕа кыттан, бэйэлэрин үлэлэрин дьоҥҥо-сэргэҕэ тарҕатарга бэлэмнэр. Холобур Таатта улууһун бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Маргарита Арисовна Попова кэпсээбитинэн, бу аахсыйаҕа 226 устуука олбоҕу Таатта улууһун бэтэрээннэрэ тигэн биэрдилэр. Таатта нэһилиэгиттэн соҕотох Евдокия Корниловна Маркова 50-тан тахса олбоҕу тигэн бэйэтин кылаатын киллэрдэ.

Түмүктээн эттэххэ, далааһыннаах тэрээһиҥҥэ таатталар түмсэммит үлэлии сылдьабыт. Өрөспүүбүлүкэ үрдүкү салалтатын өртүттэн усулуобуйа көрүлүннэ, баараҕай тутуулар үлэҕэ киирээри тураллар. Успуонсардар көмөлөстүлэр. Уопсастыбаннас субуотунньуктарга, аахсыйаларга көхтөөхтүк кыттар. Онон бу курдук бары сомоҕолоһон, айан-тутан үлэлээтэхпитинэ тэрээһиммит барыта этэҥҥэ буолуо диэн бүк эрэнэбит.

Санатан эттэххэ, Таатта сиригэр-уотугар бу далааһыннаах улахан күрэхтэһии иккис төгүлүн ыытыллар. Маныаха «Манчаары оонньуулара» Тааттаҕа биллэриллибит Кыайыы сылынан үрдүк таһымнаахтык, өрө көтөҕүллүүлээхтик ыытылларыгар эрэниэҕиҥ.

Марианна Степанова хаартыскаҕа түһэриитэ