Айсен Николаев кэллиэстэри уонна тиэхиньикумнары туттарарга, хапытаалынай өрөмүөнү ыытарга федеральнай бырагыраама ирдэнэрин эттэ

Бырамыысыланнаска анаан каадырдары бэлэмнээһини тупсарыы боппуруоһун Севастополь губернатора Михаил Развожаев бэрэссэдээтэллээх РФ Судаарыстыбаннай Сэбиэтин “Үөрэхтээһин” хайысхатыгар хамыыһыйатын мунньаҕар көрдүлэр. Мунньахха дойду бэрэсидьиэнин көмөлөһөөччүтэ, РФ Судаарыстыбаннай Сэбиэтин сэкирэтээрэ Игорь Левитин кытынна.

Каадыры бэлэмнээһиҥҥэ билиҥҥи кэмҥэ уһулуччу суолталаах этиилэри оробуочай бөлөх “Орто анал үөрэх” хайысхатыгар хамыыһыйатын салайааччыта, Саха сирин Ил Дархана Айсен Николаев туруорда.

“Ааспыт сыл түмүгүнэн 1996 сылтан бырамыысыланнай хампаанньалар үс гыммыт биирдэрэ аан бастакытын каадырга кыһалҕаны көрүстүлэр (дефицит), ордук оробуочай идэлэргэ. Холобур, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр күн бүгүн сиртэн хостонор баайы хостуур хампаанньаларга 2 тыһ. тахса вакансия аһаҕас. Кэлэр биэс сылга 35 тыһ. исписэлиис ирдэниэ диэн сабаҕаланар. Орто анал үөрэх сылга 1700 ордук исписэлииһи бэлэмниир кыаҕа суох. Онон кылгас кэм иһигэр уонна хаачыстыбалаахтык элбэх киһини үөрэтэр, атын үөрэххэ бэлэмниир (переобучение), идэтин таһымын үрдэтэр,  иккис-үһүс идэни биэрэр сорук турар”, — диэн Айсен Николаев эттэ.

Эрэгийиэн баһылыга бэлиэтииринэн, хаачыстыбалаах исписэлиистэри бэлэмнээн таһаарарга аныгы материальнай-тэхэньиичэскэй инфраструктура сүрүн усулуобуйанан буолар.

Билиҥҥи кэмҥэ “Профессионалитет” бырайыак, “Эдэр профессионаллар” бырайыак иитинэн мастарыскыайдары тэрийии тиэхиньикумнары аныгы тэрилинэн хааччыйарга көмөлөһөр.

Бу бырайыактар уонна эрэгийиэн үбүлээһинэ баар буолан, кэлиҥҥи 5 сылга дойду орто анал үөрэҕин дьиэлэрин тэрилэ 35% саҥардыллыбыт. Үөрэх 892 тэрилтэтигэр эрэ, бу 23% тэҥнэһэр, тэриллэрин 50-тан тахса бырыһыана саҥардыллыбыт.

Тиэхиньикумнар улахан аҥаардара 70-80-с сылларга тутуллубуттар, эргэрбиттэр, сайдарга кэскилэ суохтар, ыччат кэрэхсээбэт.

“Орто анал үөрэх тэрилтэлэрин тутуу уонна тэрилин саҥардыы боппуруоһун эрэгийиэн быһаарар боломуочуйалаах. Ол эрээри, билиҥҥи кэмҥэ оробуочай бөлөх кэллиэстэри уонна тиэхиньикумнары тутууга, хапытаалынай өрөмүөнү ыытыыга федеральнай бырагырааманы үлэлэтэргэ этии киллэрэр”, — диэн Айсен Николаев эттэ.

Ону тэҥэ, оробуочай бөлөх “Орто анал үөрэх” хайысхатыгар дойдуга стратегическай суолталаах инники күөҥҥэ тутуллар исписээлинэстэр испииһэктэрин бигэргэтэргэ, онон оскуола үөрэнээччилэрин идэҕэ туһаайыыга эрдэттэн бэлэмнээһиҥҥэ уонна идэҕэ эрдэттэн үөрэтиигэ комплекснай үлэни ыытарга этии киллэрдэ.

Айсен Николаев быйыл саҥа бырайыагы олоххо киллэриэхтээх Саха сирин холобурдаата. Хас биирдии 9-с кылаас үөрэнээччитигэр, национальнай бырайыак чэрчитинэн аккредитацияламмыт кииннэргэ идэни ыларга үөрэх сэртипикээтэ туттарыллыаҕа.

Биирдиилээн маршрута, үлэ уопутун эбинэр үөрэҕэ (стажировка), үөрэҕэ, хампаанньалары кытта сибээһэ  таҥыллыбыт “Олохтоох каадыры — бырамыысыланнаска” эрэгийиэннээҕи бырайыак үлэлиэҕиттэн, 2017 сылтан Саха сиригэр 48 тыһ. тахса киһи үлэнэн хааччыллыбыт.

“Үөрэх тэрилтэлэригэр усулуобуйа тэрийэр, преподавателлэринэн уонна аныгы тэрилинэн эрэ хааччыйар итэҕэс, ыччат олорор, үлэлиир усулуобуйаларын боппуруоһун быһаарар ирдэнэр”, — диэн Айсен Николаев эттэ.

Ырытыһыы түмүгэр дойду бэрэсидьиэнин көмөлөһөөччүтэ, РФ Судаарыстыбаннай Сэбиэтин сэкирэтээрэ Игорь Левитин сорох идэлэр булгуччу үрдүк эрэ буолуохтаахтар диэн ирдэбилгэ уларытыы киллэрэр наадатын уонна тирэҕи орто анал идэлээх исписэлиистэри бэлэмнээһиҥҥэ ууруллуохтаах диэн  бэлиэтээтэ.

Мунньах түмүгүнэн этиилэри оҥоруохтара, ол иһигэр РФ Судаарыстыбаннай Сэбиэтин президиума көрөрүгэр анаан оробуочай идэлэр тутулларын уларытыыны.

СӨ Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын пресс-сулууспата.